E-Księgarnia
Promocji publikacji towarzyszyła uroczystość zakończenia prezentacji wystawy archiwalno-muzealnej pod tym samym tytułem, zorganizowanej w Centrum Edukacyjno-Muzealnym Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, pod patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy, w 135. rocznicę powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Wernisaż tej wystawy, powstałej we współpracy Archiwum IPN z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego oraz Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, odbył się 16 września 2022 r.
W wydarzeniu udział wzięli goście specjalni, m.in. prezes Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce Timothy Kuzma (on-line) oraz Zbigniew Okorski, prezes honorowy Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, Michał Zduńczyk, prezes II gniazda ZTG „Sokół” Warszawa, i Bogusław Szymański, wiceprezes TG „Sokół” w Warszawie, a także przedstawiciele Zarządu TG „Sokół” w Sanoku – Barbara Milczanowska i Witold Sebastyański.
Gości uroczystości powitała Iwona Stefaniak, dyrektor Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. Następnie głos zabrali: dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, oraz Marzena Kruk, dyrektor Archiwum IPN, która opowiedziała o powstaniu wystawy, a także o towarzyszących jej projektach edukacyjnych popularyzujących historię Sokolstwa Polskiego w Ameryce oraz o dalszych planach związanych z ekspozycją. Obecny był także zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski.
W drugiej części spotkania pracownicy AIPN, a zarazem współautorzy albumu – dr Justyna Staroń i Krzysztof Pawluczuk oraz kurator wystawy Grzegorz Trzyna opowiedzieli o wyzwaniach związanych z przygotowywaniem przez archiwistów wystawy muzealnej, o bogactwie źródeł wykorzystanych podczas pracy nad publikacją, a także o pochodzeniu nazwy „Sokolstwo” i roli kobiet w Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce.
Promocję uświetnił występ artystów z Teatru Muzycznego „Od Czapy”, którzy wykonali utwory związane z ruchem sokolim, śpiewane przez Sokołów i zamieszczane w ich śpiewnikach, w tym: „Rotę”, napisaną w 1908 roku przez Marię Konopnicką do muzyki Feliksa Nowowiejskiego, obowiązujący do dnia dzisiejszego hymn Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” – „Marsz Sokołów”, do którego słowa ułożył Jan Lam, a muzykę skomponował – Wilhelm Czerwiński, oraz powstałą pod koniec XIX wieku pieśń patriotyczną „Jak długo w sercach naszych”, autorstwa Konstantego Krumłowskiego do muzyki ks. Władysława Piątkiewicza.
Spotkanie poprowadziła redaktor Agnieszka Oszczyk (TVP). Wydarzenie było transmitowane na kanale IPNtv.
Wystawa „»Ramię krzep – Ojczyźnie służ« 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce”, zorganizowana przez Archiwum IPN w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce cieszyła się dużym zainteresowaniem. Była czynna od 16 września 2022 do 28 marca 2023 roku, zwiedziło ją w tym czasie 3925 osób, w tym 544 uczniów szkół średnich i podstawowych.
Wystawie towarzyszyły przedsięwzięcia edukacyjne, m.in. prowadzone przez pracowników Archiwum IPN lekcje archiwalne, w których wzięło udział 234 uczniów. Dwukrotnie w muzeum w Warce odbyły się także warsztaty dla edukatorów i nauczycieli z mazowieckich szkół.
W najbliższym czasie fragmenty ekspozycji „»Ramię krzep – Ojczyźnie służ« 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce” będzie można zobaczyć w Warszawie na PGE Narodowym podczas Kongresu Pamięci Narodowej, 13-15 kwietnia 2023 roku oraz w siedzibie Archiwum IPN przy ul. Kłobuckiej 21 podczas tegorocznej Nocy Muzeów, 13 maja. Zapraszamy!
„Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. Sokolstwo Polskie w Ameryce
“Strengthen Your Arm- Serve Your Fatherland”. The 135th Anniversary of the Polish Falcon of America
Album pt. „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce to zbiór artykułów na temat historii i działalności polskiego ruchu sokolego w Stanach Zjednoczonych. Autorzy przedstawiają w nim genezę Sokolstwa w USA, jego związki z Polską, działalność patriotyczną i wychowawczą. Omawiają także zaangażowanie ruchu na rzecz „sprawy polskiej”, podkreślając wkład organizacji w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Publikacja jest dostępna w księgarniach IPN!
Album i wystawa archiwalno-muzealna pod tym samym tytułem powstały w oparciu o bezcenne zbiory Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce, przekazane do zasobu Archiwum IPN w 2019 r. W skład kolekcji wchodzą dokumenty dotyczące działalności polskiego Sokolstwa w Ameryce oraz związane z wybitnymi członkami tej organizacji: korespondencja, prasa, unikatowe fotografie, a także mundury, sztandary i odznaczenia.
Przypadająca w ubiegłym roku 135. rocznica założenia pierwszego gniazda sokolego w Chicago, stała się dla Archiwum IPN inspiracją do przygotowania wystawy na temat historii i dorobku tej organizacji.
Wernisaż ekspozycji „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce, przygotowanej przez Archiwum IPN we współpracy z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce i Muzeum Sportu, odbył się 16 września 2022 r. w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce.
Na wystawie zaprezentowano niemal czterysta unikalnych eksponatów, w tym m.in.: list Heleny Paderewskiej, przewodniczącej Polskiego Białego Krzyża (PBK), do Agnieszki Wisły, odznaki związane z Sokolstwem, liczne zdjęcia czy „Memoriał do cywilizowanych narodów świata w sprawie Polski” przekazany przez Związek Sokołów Polskich w Ameryce na początku 1915 r. prezydentowi Stanów Zjednoczonych oraz wszystkim ambasadorom rezydującym w Waszyngtonie. Uzupełnieniem ekspozycji oryginalnych dokumentów i artefaktów są interaktywne pulpity i projekcje multimedialne, a wśród nich fabularyzowany dokument zrealizowany z okazji 15-lecia rekrutacji do Armii Polskiej we Francji, przeprowadzonej na terenie USA i Kanady w trakcie I wojny światowej.
Dopełnieniem wystawy archiwalno-muzealnej jest składająca się z szesnastu plansz ekspozycja plenerowa pod tym samym tytułem, prezentowana dotychczas w Warszawie, Warce, Zakopanem, Krakowie, Rzeszowie i Sanoku.
Projekt wystaw: 7muz.pl