Mszy Świętej przewodniczyli bp Tadeusz Lityński, ordynariusz diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, oraz ks. Zbigniew Kras, kapelan prezydenta RP Andrzeja Dudy. Homilię wygłosił ks. dr Paweł Holc, przełożony Domu Prowincjalnego Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo. W jej trakcie poświęcono sztandar Matki Bożej Klewańskiej Patronki Rodzin Kresowych. Po zakończeniu Mszy Świętej głos zabrali prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarkek oraz wojewoda lubuski Władysław Dajczak.
Dr Szarek, podkreślając rolę Kresów jako źródła polskiej kultury, mówił o zobowiązaniach, jakie mamy wobec tych ziem współcześnie. Jednym z nich jest przekazywanie młodemu pokoleniu bogactwa i dziedzictwa kultury kresowej, bez której nie można zrozumieć, czym jest polskość. Drugie – to pamięć o naszych rodakach, którzy trwają na Kresach, „którzy modlą się przed wizerunkiem Matki Boskiej i w Berdyczowie, i w Latyczowie, i tych, którzy klękają przed Matką Boską Ostrobramską w Wilnie”. – Wychowanie młodego pokolenia, by pamiętało o korzeniach narodu, oraz pamięć o Polakach na Wschodzie to są dwa wielkie zadania dla nas współczesnych – podkreślił prezes Jarosław Szarek.
Obraz Matki Bożej Klewańskiej, Patronki Rodzin Kresowych
w kościele św. Mikołaja w Skwierzynie. Fot. domena publiczna
Zachowanie historycznego dziedzictwa Kresów to jeden z zasadniczych kierunków pracy nad przywracaniem narodowej pamięci. IPN przygotował wiele publikacji i wystaw o tematyce kresowej, prowadzi także działalność edukacyjną m.in w ramach zagranicznych „Przystanków Historia” w Wilnie, Grodnie, Żytomierzu, Dyneburgu oraz we Lwowie. Od 2019 roku Instytut honoruje osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa polskich Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami przyznając nagrodę „Semper Fidelis”.
Prezes IPN spotkał się także z rodzinami kresowymi na skwierzyńskim rynku, gdzie zostały zaprezentowane dwie wystawy Instytutu:
„Świat zgładzony w Katyniu” (Oddział IPN w Szczecinie) prezentująca materiały pozyskane od rodzin, które zamieszkały po II wojnie światowej w Szczecinie oraz na Pomorzu Zachodnim. Ukazano w nich życie jeńców Starobielska, Ostaszkowa i Kozielska przed 1 września 1939 r. w perspektywie wykonywanych przez nich zawodów.
„Zesłańcy – Sybiracy – Deportowani” (Oddział IPN w Rzeszowie), która zawiera informacje o Polakach zsyłanych w głąb Rosji w latach 1768–1956. Na kilkunastu planszach zaprezentowano fotografie, dokumenty i pamiątki z zesłania. Osobna plansza poświęcona jest działalności Związku Sybiraków oraz staraniom o zachowanie pamięci o „Golgocie Wschodu”.
Uczestnicy uroczystości mogli zobaczyć również spot informacyjny IPN dotyczący Bazy Ofiar Zbrodni Wołyńskiej, zaś w Skwierzyńskim Ośrodku Kultury wystawiono spektakl Teatru Nie Teraz „Ballada o Wołyniu”. To pierwszy w Polsce spektakl sceniczny, który opowiada o ludobójstwie na polskiej ludności Kresów Wschodnich w latach II wojny światowej, dokonanym przez nacjonalistów ukraińskich.
Polecamy materiały na temat Kresów:
- Jarosław Szarek: Kresy są wszędzie
- Kresy Wschodnie w publikacjach IPN
- Baza Ofiar Zbrodni Wołyńskiej
- „Operacja polska” NKWD – inicjatywy IPN
- Gra ZnajZnak Kresy
Kontakt:
Jakub Wojewoda
tel. 91 48 49 822, kom. 880 346 231
jakub.wojewoda@ipn.gov.pl