Instytut Pamięci Narodowej Historia z IPN -

Jacek Sawicki: Ustanowienie Krzyża Armii Krajowej

Krzyż Armii Krajowej pierwotnie miał charakter odznaki pamiątkowej nadawanej w Londynie dla upamiętnienia wysiłków żołnierzy Polski Podziemnej. Nigdy nie został przyjęty do hierarchii odznaczeń PRL, której władze wrogo odnosiły się do polskiej tradycji niepodległościowej. Dopiero w 1992 r. został uznany za polskie państwowe odznaczenie wojskowe nadawane przez Prezydenta RP.

Bohaterowie z boiska: Antoni Gałecki – z igrzysk pod Tobruk i Monte Cassino

Występował w najważniejszych meczach reprezentacji Polski na olimpiadzie w Berlinie w 1936 r. oraz w słynnym meczu z Brazylią na mundialu we Francji w 1938 r. Taką kartę Antoni Gałecki – jeden z najwybitniejszych piłkarzy Łódzkiego Klubu Sportowego w okresie międzywojennym – zapisał na boisku. Oprócz tego walczył podczas II wojny światowej, docierając pod Tobruk i Monte Cassino.

Martyna Grądzka-Rejak, Aleksandra Namysło: Pomoc Żydom karana śmiercią. Zarys niemieckich przepisów okupacyjnych na obszarze Europy

Czy poza okupowanymi obszarami II RP groziła ze strony niemieckiego okupanta kara śmierci za ukrywanie Żydów? Temat ten wymaga głębszego zbadania i uwzględnienia specyfiki różnych obszarów znajdujących się pod kontrolą III Rzeszy.

Kazimierz Krajewski: „Jęliśmy się oręża w duchu jedności z Królestwem Polskim”. Powstanie Listopadowe na Litwie

Wschodnie tereny Rzeczypospolitej, w wyniku rozbiorów wcielone do Imperium Rosyjskiego, określane jako Ziemie Zabrane, brały udział w kolejnych polskich powstaniach narodowych. Tak było i w czasie Powstania Listopadowego w latach 1830-31, kiedy to szczególne znaczenie miały działania na Litwie.

Bohaterowie z boiska: Leon Sperling – mały wielki czarodziej futbolu

Jeden z najbardziej błyskotliwych napastników w polskiej lidze piłkarskiej przed wojną, gwiazdor Cracovii i reprezentacji Polski, olimpijczyk z Paryża. Człowiek niewielkiego wzrostu, ale talentem i sprawnością przewyższający wielu. Do końca wierny swoim korzeniom, stał się jedną z ofiar Holokaustu. Oto Leon Sperling – Żyd, który z dumą grał w koszulce z białym orłem na piersi.

Janusz Wróbel: Mandżurskie pola śmierci. Zapomniany rozdział polskiej martyrologii

W początkach lutego 1904 r., pomimo silnego mrozu w Warszawie panowała gorąca atmosfera. Gazety ukazywały się w zwiększonej objętości, redakcje pracowały całą dobę, a dziennikarze w gorączkowym pośpiechu przygotowywali specjalne dodatki. Gazeciarze roznosili je po ulicach miasta, krzycząc na całe gardło: „wojna polsko-japońska!”.

Bohaterowie z boiska: Józef Garbień – piłkarz, który „wykiwał” Gestapo

Pasję, z jaką leczył ludzi z powodzeniem łączył z zamiłowaniem do piłki nożnej. Gdy światem wstrząsnęła wieść o wybuchu wojny, wstąpił do Legionów, aby mieć swój udział w walce o niepodległość. A gdy nastała ciemna noc okupacji niemieckiej, wykazał – wcale nie tak oczywiste wówczas – człowieczeństwo. Oto Józef Garbień – żołnierz, piłkarz, chirurg.

Wielki Głód na Ukrainie 1932–1933

Wystawa „Wielki głód na Ukrainie 1932–1933”

Bohaterowie z boiska: Józef Kałuża – artysta futbolu z Krakowa

Był żywą legendą Cracovii, niezwykle bramkostrzelnym zawodnikiem, królem pola karnego. Jako kapitan reprezentacji prowadził Polskę do gry na wielkich imprezach. Na boisku czuł się jak przysłowiowa ryba w wodzie, ale prawdziwy egzamin z życia zdał podczas okupacji. Mógł robić karierę, ale pozostał nieugięty, odrzucając niemiecką propozycję współpracy.