Instytut Pamięci Narodowej IPN uczcił 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - Aktualności -

przesuń wstecz zdjęcia

przesuń dalej zdjecia

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Na rozkaz Dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, powstanie  w Warszawie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku. Zadaniem AK było wyzwolenie stolicy i utrzymanie jej przez kilka dni przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Umożliwiłoby to Delegaturze Rządu RP na Kraj, reprezentującej legalny polski rząd na wychodźstwie, objęcie Warszawy władzą cywilną i wystąpienie wobec Sowietów w roli wolnych gospodarzy swojego kraju. Była to ostatnia szansa na ratowanie niepodległości Polski, zdradzonej skrycie przez naszych zachodnich sojuszników – Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone.

Dysproporcja sił była skrajnie niekorzystna dla strony polskiej. Wśród 50 tys. żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Ludowej, jacy przewinęli się przez nasze oddziały, na 25 przystępujących do walki tylko jeden był uzbrojony, i to w broń krótką.  Tymczasem Niemcy rzucili do walki regularne formacje wojska, SS, policji, żandarmerii i oddziałów pomocniczych, wspomaganych przez ciężką artylerię i lotnictwo. Mimo to powstańcy odnieśli szereg znaczących sukcesów. Opanowali zwarte obszary Śródmieścia, Żoliborza, Mokotowa, Woli i Ochoty. Zdobyli wiele niemieckiego oporządzenia i uzbrojenia, nawet wozy bojowe i pancerne.

Wyzwolili również niemiecki obóz koncentracyjny w Warszawie – Konzentrazionslager Warschau, zwany przez warszawiaków „Gęsiówką”, w którym okupanci przetrzymywali w straszliwych warunkach Żydów z różnych krajów Europy.

Warunkiem ostatecznego powodzenia powstania było wkroczenie do miasta Armii Czerwonej. Tymczasem Józef Stalin rozkazał swoim wojskom zatrzymanie się na linii Wisły i powstrzymanie od aktywnych działań przeciwko Niemcom. Ci ostatni zatem bez przeszkód pacyfikowali miasto, dokonując wielu masowych zbrodni, zarówno na żołnierzach Powstania jak i na ludności cywilnej.

Zrzuty zaopatrzenia dla Powstańców, dokonywane przez lotnictwo zachodnich aliantów (w tym polskich lotników) oraz sowieckie, było kroplą w morzu potrzeb i nie mogło zmienić sytuacji. Wobec braku żywności i wody, 2 października 1944 roku, po 63 dniach bohaterskiej epopei, dowództwo AK było zmuszone podpisać akt „zaprzestania walk w Warszawie”. Do niewoli poszło ok. 17 tys. Powstańców, ok. 15 tys. poległo.

Straty wśród ludności cywilnej szacowane są od 150 do 200 tys. osób. Przez następne miesiące Niemcy metodycznie rabowali, palili i wysadzali w powietrze kolejne części naszej stolicy. Wycofali się z niej ostatecznie 17 stycznia 1945 roku, umożliwiając wkroczenie do Warszawy oddziałom  podporządkowanego komunistom Wojska Polskiego.

Artur Kolęda
Biuro Edukacji Narodowej IPN

Wydarzenia, w których uczestniczył Instytut Pamięci Narodowej
w związku z 75. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego

• 1.08. 2019, Warszawa – w uroczystości przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej wziął udział Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN

• 01.08.2019, Warszawa, godz. 17.00, Godzina „W” – hołd Powstańcom przy Pomniku Gloria Victis na Powązkach oddał zastępca prezesa IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk

• 01.08.2019, Warszawa – Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli, w uroczystościach składania wieńców na kurhanie, w którym znajdują się prochy ponad 50. tys. mieszkańców stolicy poległych w Powstaniu Warszawskim i modlitwie przy Pomniku „Polegli – Niepokonani”  uczestniczył  zastępca prezesa IPN Jan Baster

• 5.08.2019, Warszawa – uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli przy pomniku pamięci 50 tys. mieszkańców Woli zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego. W imieniu Instytutu wieniec złożył dyrektor Biura Edukacji Narodowej Adam Hlebowicz. Po uroczystości Marsz Pamięci przeszedł w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy, gdzie zapalono znicze. 

• 1.08 – 2.10.2019 – Akcja „Pokaż, że pamiętasz” - akcja internetowa polegająca na dokumentacji opieki nad grobami Powstańców
• od 1.08.2019 – prezentacja wystawy IPN „Kwatera Ł. Panteon narodowy pod cmentarnym murem” na „Łączce”
• wrzesień 2019 – premiera  płyty „Dziesięć Kroków - Memoriał Warszawski 1944” – projekt fonograficzny Instytutu Pamięci Narodowej i Fundacji Sztafeta, dotyczący losów i przeżyć ludności cywilnej w czasie Powstania Warszawskiego oraz gehenny wypędzenia z Warszawy, wywózki do obozu Dulag w Pruszkowie i dalszej tułaczki
• wystawa elementarna „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę” – do pobrania ze strony IPN
• „Biuletyn IPN” nr 7-8/2019 poświęcony Powstaniu Warszawskiemu
• audycje historyczne w Programie 1 Polskiego Radia, podczas których archiwiści z IPN opowiadać będą o wybranych dokumentach dotyczących Powstania Warszawskiego

• 1.08.2019, Białystok – spotkanie z hm. Tatianą Jasińską, sanitariuszką z Powstania Warszawskiego (Muzeum Wojska)
• 1 .08.2019,  godz. 17.00, Białystok– uroczystości upamiętniające 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego pod Pomnikiem Armii Krajowej
• 1.08.2019, Białystok – akcja pocztówkowa w centrum Białegostoku. Pocztówki wg. projektu Delegatury IPN w Olsztynie będą rozdawane wszystkim spotkanym przechodniom
• 1.08.2019, Dąbrówno, Olsztyn – uroczystości z udziałem pracowników Delegatury IPN w Olsztynie
• 1.08.2019, Rydzewo – harcerze spotkali się z powstańcami zamieszkującymi województwo podlaskie, IPN zaprezentował filmy, które wpłynęły w ubiegłym roku do siedziby Oddziału IPN w Białymstoku w ramach akcji ,,Złóż życzenia powstańcom”

• 1 .08.2019, Sopot – uroczystości upamiętniające 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego pod Pomnikiem Armii Krajowej
• 1.08.2019, godz. 17.00, Gdańsk – uroczystość u stóp pomnika Polskiego Państwa Podziemnego na Targu Rakowym w Gdańsku, zorganizowana przez Okręg Pomorski Światowego Związku Żołnierzy AK oraz Miasto Gdańsk.
• 1.08.2019, Kartuzy – uroczystość przy obelisku ppor. Danuty Siedzikówny ps. „Inka” w parku Jej imienia przy ul. 3 Maja

• 1.08.2019, Katowice  –  prezentacja filmu dokumentalnego w reż. Marka Widarskiego „Powstanie i medycyna. Chcieliśmy żyć” (Przystanek Historia IPN)

• 1.08.2019, godz. 17.00, Kraków – Msza Święta w Bazylice Mariackiej, po której odbył się Apel Pamięci na pl. Matejki – krakowski IPN był współorganizatorem uroczystości

• 1.08.2019, Kielce – rekonstrukcja historyczna „Gloria Victis – Godni Pamięci”
• 1.08.2019, Kielce  – uroczystości upamiętniające 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego pod Pomnikiem Harcerzy Poległych za Ojczyznę na Skwerze Szarych Szeregów

• 1.08.2019, Lublin – wokół budynku lubelskiego oddziału IPN zaprezentowane zostały banery informacyjne dotyczące Powstania Warszawskiego
• 1.08.2019, Lubelszczyzna – Narodowy Dzień Powstania Warszawskiego i Akcji „Burza” na Lubelszczyźnie.
• 1.08.2019, Puszcza Kozienicka – prezentacja gry paragrafowej „Janek – historia małego powstańca”.w Przystanku Historia IPN-ZHR

• 22-31.07.2019, Łódź  – na cmentarzach trwa akcja „63 Dni Powstania Warszawskiego” – upamiętnienie Powstańców Warszawskich, poprzez oznaczanie ich mogił biało-czerwoną szarfą z napisem
• 30.07.2019, Piotrków Trybunalski – na starym i nowym cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Cmentarnej odbyła się cykliczna akcja porządkowania mogił Powstańców i osób, które zginęły w Powstaniu Warszawskim
• 1.08.2019, godz. 17.00, Łódź – uroczystość na cmentarzu rzymskokatolickim pw. św. Józefa z udziałem dr. Dariusza Roguta, dyrektora Oddziału IPN w Łodzi i pracowników OBUWiM w Łodzi
• 1.08.2019, Piotrków Trybunalski – V Piotrkowski Marsz Pamięci Powstania Warszawskiego i zapalenie zniczy na mogiłach Powstańców na piotrkowskich nekropoliach
• 2.08.2019, Piotrków Trybunalski – w Kościele Najświętszego Serca Jezusowego, przy Alei Armii Krajowej 9, o godz. 18.30, odbyło się wspólne śpiewanie pieśni powstańczych z udziałem utalentowanych artystów (współorganizatorzy: Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Piotrkowie Trybunalskim, Klub Gazety Polskiej w Piotrkowie Trybunalskim)

• 1.08.2019, Poznań – uroczystości z udziałem dr. hab. Rafała Reczka, dyrektora Oddziału IPN w Poznaniu

• 1.08.2019, Rzeszów – warsztaty edukacyjne poświęcone tematyce Powstania Warszawskiegow siedzibie  Instytutu Pamięci Narodowej
• 1.08.2019, godz. 17.00, Rzeszów – uroczystości pod Pomnikiem Pamięci Armii Krajowej Podokręgu Rzeszów przy Placu Armii Krajowej: uroczysty Apel Poległych, salwa honorowa, złożenie wieńców i wiązanek kwiatów. W obchodach wziął udział dyrektor Oddziału IPN w Rzeszowie

• 1.08.2019, godz. 17.00, Szczecin – Msza Święta w Bazylice Archikatedralnej pw. Św. Jakuba (Starszego) Apostoła w intencji poległych i pomordowanych uczestników powstania, w uroczystości wzięli udział pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Szczecinie

• 1.08.2019, Warszawa – obchody 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego organizowane na warszawskiej Pradze, na placu Wileńskim i skwerze im. Antoniego Żurowskiego
• 1.08.2019, Warszawa – obchody z udziełm pracowników Oddziału IPN w Warszawie
• 16.07–31. 08.2019, Warszawa – prezentacja wystawy „Dni Powstania – Warszawa 1944” w Bibliotece Wilanowskiej w Warszawie
• 4.08.2019, Warszawa – inscenizacja historyczna. „Kartki z Powstania” oraz koncert w Parku Praskim w ramach obchodów wybuchu Powstania Warszawskiego na Pradze
• 6.08.2019, Warszawa – spotkanie „IPN o Powstaniu Warszawskim: w nauce, w komiksie, na wystawie, w grze miejskiej” (Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN w Warszawie)
• 10.08.2019, Warszawa – spacer po Powązkach Wojskowych w ramach projektu „Szlakiem Powstania Warszawskiego”

• 1.08.2019, Wrocław – spotkanie z kombatantami w Sali Kolumnowej Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego organizowane wspólnie ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Dolnośląski
• ​1.08.2019, Wrocław – uroczystości pod pomnikiem rotmistrza Witolda Pileckiego przy Promenadzie Staromiejskiej
• 1.08.2019 – 30.09.2019, Wrocław – prezentacja wystawy poświęconej Powstaniu Warszawskiemu w siedzibie IPN oraz na pl. Solnym 8/9
• ​6.08.2019, Wrocław – Dzień Poczt Harcerskich - 75. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego i utworzenia Poczt Harcerskich. W tym dniu odbyły się prelekcje historyczne pracowników IPN poświęcone historii Powstania Warszawskiego i historii Poczt Harcerskich

• 1.08.2019, Opole – prezentacja spotu o Powstaniu Warszawskim w Centrum Kongresowo-Wystawienniczym na tzw. Wieży (duży telebim) oraz w Opolskim Urzędzie Wojewódzkim.
• ​1.08.2019 – 30.09.2019, Opole – prezentacja wystawy poświęconej Powstaniu Warszawskiemu (Opolski Urząd Wojewódzki)

Polecamy wybrane materiały IPN poświęcone Powstaniu Warszawskiemu

Wystawy

Publikacje

Już w sprzedaży	Wkrótce w sprzedaży

• Szymon Nowak: Najpiękniejsza polska bitwa, „Biuletyn IPN” nr 7-8/2019