Warszawa – stolica II RP, siedziba władz cywilnych i wojskowych, ośrodek naukowy, centrum przemysłowe państwa, ważny węzeł drogowy i kolejowy – nie była w 1939 r. przygotowana do długotrwałej obrony na wypadek wybuchu wojny.
Od 1 września 1939 r. piloci myśliwscy Brygady Pościgowej prowadzili zacięte walki z Luftwaffe nad Warszawą, zadając jej straty w samolotach bombowych i myśliwskich.
Ani guzika
3 września 1939 r. komendantem obrony Warszawy został mianowany gen. Walerian Czuma, Komendant Główny Straży Granicznej, który zorganizował obronę miasta w oparciu o znajdujące się w nim oddziały wojskowe, zapasy środków materiałowych, wyposażenia technicznego i łączności. Współpracował on przy tym ściśle z prezydentem miasta Warszawy Stefanem Starzyńskim. Gen. Walerian Czuma pełnił obowiązki dowódcy obrony Warszawy do końca oblężenia miasta.
Z rozbitych oddziałów polskich, które dotarły do Warszawy, została sformowana Armia „Warszawa”, której dowódcą został gen. Juliusz Rómmel. Dowodził on Armią „Łódź”, którą opuścił po bombardowaniu sztabu. W stolicy znalazł się już 8 września 1939 r.
8 września 1939 r. miał miejsce nieudany atak na Warszawę niemieckiej 4. Dywizji Pancernej, który załamał się dzięki skutecznej polskiej obronie przeciwpancernej.
W dniach 8-9 września 1939 r. Warszawa została podzielona na dwa odcinki obrony: zachodni i wschodni (praski).