Nawigacja

Historia z IPN

Aneta Nisiobęcka: „Pod wyłącznie polskim dowództwem”. Dekret powołujący Polską Armię we Francji

W 1917 r. w rządowych kołach francuskich zaczęła zarysowywać się myśl o powołaniu nad Sekwaną autonomicznych polskich jednostek wojskowych. 4 czerwca 1917 r. podpisano dekret sankcjonujący tworzenie we Francji polskiej armii pod naczelnym dowództwem francuskim. Stanowić miała „autonomiczną armię sojuszniczą (…) walczącą pod wyłącznym polskim dowództwem”.

Członkowie Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu wręczający gen. Józefowi Hallerowi nominację na głównodowodzącego Armii Polskiej we Francji. Stoją od lewej: Jan Rozwadowski, mjr Franciszek Fronczak, gen. Józef Haller, mjr Tadeusz Malinowski, Maurycy Zamoyski, N.N. (Romer), Józef Wielowieyski, Stanisław Grabski, Stanisław Kozicki. Zdjęcie publikowane w „Tygodniku Ilustrowanym” nr 50 z dnia 14 grudnia 1918 r. Fot. z zasobu AIPN

„Dekret powołujący polską armię we Francji był donośnym aktem w dziejach relacji polsko-francuskich. Była to bardzo znacząca decyzja polityczna, za którą szły konkretne działania. Świadczył on o wsparciu Francji dla sprawy polskiej, co miało wyraz także w negocjowaniu traktatu wersalskiego. Ten akt założycielski otworzył drogę ku niepodległości, którą Polska z końcem tamtej wojny odzyskała”

– powiedział 4 czerwca 2017 r. w 100. rocznicę powołania Armii Polskiej we Francji ambasador Francji w Polsce Pierre Levy, podczas otwarcia wystawy o Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera.

L’Armée Bleue

W wyniku zmieniającej się sytuacji międzynarodowej (Akt 5 listopada oraz dotkliwe straty Francji w ofensywie wiosennej w 1917 r.) w rządowych kołach francuskich zaczęła zarysowywać się myśl o powołaniu nad Sekwaną autonomicznych polskich jednostek wojskowych. Prezydent Francji Raymond Poincaré, premier i minister spraw zagranicznych Alexandre Ribot oraz minister wojny Paul Painlevé podpisali 4 czerwca 1917 r. dekret sankcjonujący tworzenie we Francji polskiej armii pod naczelnym dowództwem francuskim. Powołano Francusko-Polską Misję Wojskową, której szefem mianowano gen. Louisa Archinarda, a dowódcą Armii Polskiej we Francji został gen. Józef Haller.

Błękitną Armię (po francusku L’Armée Bleue nazwaną od koloru mundurów) zaczęto formować miesiąc później w obozie Sillé-le-Guillaume (region Loary), a 8 stycznia 1918 r. utworzono dwubatalionowy 1. Pułk Strzelców Polskich. Skład Armii był mozaiką żołnierzy różniących się między sobą pod względem pochodzenia, cenzusu naukowego, świadomości narodowej i doświadczenia bojowego. Oficerami na wyższych i niższych szczeblach byli Francuzi, a także Francuzi polskiego pochodzenia z regularnej armii i Legii Cudzoziemskiej, nieliczni „bajończycy”, oficerowie Polacy z armii rosyjskiej i austriackiej, legioniści, liczna grupa podoficerów Polaków z armii niemieckiej przeszkolona we Francji na oficerów oraz grupa ochotników z „Sokoła” (głównie ze Stanów Zjednoczonych, którzy ukończyli szkoły oficerskie w Kanadzie, a we Francji otrzymali stopnie oficerskie).

Czytaj więcej na portalu przystanekhistoria.pl

do góry