W odpowiedzi na informacje zawarte w artykule „Kamieni pamięci o ofiarach Holocaustu jest na świecie 70 tys. W Krakowie się nie pojawią, bo sprzeciwił się IPN” http://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,25351820,kamieni-pamieci-o-ofiarach-holocaustu-jest-na-swiecie-70-tys.html Instytut Pamięci Narodowej publikuje pełny tekst odpowiedzi dr. Macieja Korkucia, naczelnika Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie, która dotyczy sprawy poruszonej w tekście red. Anny Gmiterek-Zabłockiej.
Warszawa, 26.03.2018
Szanowna Pani
Nora Lerner
Jak już we wcześniejszej korespondencji informowaliśmy, zależy nam na tym, aby każda znana z imienia i nazwiska ofiara niemieckiej okupacji była upamiętniona – niezależnie od narodowości. Uchronienie godnej pamięci o żydowskich ofiarach Holokaustu jest naszym państwowym obowiązkiem – nie tylko ze względu na okoliczności masowych zbrodni, ale także z tego powodu, że byli obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej. Oceniając każdy projekt upamiętnienia, bierzemy pod uwagę zarówno zgodność inskrypcji z faktami historycznymi, jak też adekwatność formy do upamiętnianej idei, postaci czy wydarzenia.
Jestem zobowiązany, aby podkreślić ponownie, także w imieniu dyrektora Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej, że koncepcję Stolpersteine niemieckiego artysty Guntera Demniga uważamy za wysoce kontrowersyjną i generalnie sprzeczną z przyjętą w Polsce kulturą pamięci. Zwyczajny chodnik służy do celów użytkowych, trudnych do uznania za miejsce szczególnego szacunku. Płyty chodnikowe każdego dnia są deptane i narażone na zanieczyszczenie w różnej postaci. Musi budzić wątpliwości, czy tego rodzaju upamiętnienie będzie jednoznacznym i godnym wyrazem hołdu dla ofiar niemieckiego terroru.
Szanujemy jednak wyrażoną przez Panią, jako przedstawicielkę rodziny pomordowanych, wolę i determinację w sprawie upamiętnienia zamordowanych w takiej a nie innej formie. Dokonaliśmy wszelkich możliwych sprawodzeń danych personalnych upamiętnianych osób (także w zbiorach państwowego muzeum mieszczącego się w dawnych budynkach KL Auschwitz i KL Birkenau). W oparciu również o Pani odpowiedzi na nasze zapytania dokonaliśmy ujednolicenia ostatecznej treści inskrypcji. Biorąc pod uwagę hasłową treść danych personalnych, uznaliśmy, że przy zachowaniu rzeczywistych personaliów z okresu przedwojennego informacje towarzyszące powinny być wybite w języku angielskim. Będzie on dostępny i zrozumiały także dla następnych pokoleń dzieci i wnuków z Państwa rodu, mieszkających w Izraelu i innych krajach świata, z reguły nie znających już języka polskiego. Jednocześnie w swojej hasłowości zapisy te będą także komunikatywne dla polskich mieszkańców Krakowa.
Podtrzymując dystans do takiej formy upamiętnień, jeśli Państwo ostatecznie zdecydujecie się wybrać formę Stolpersteine, inskrypcje powinny mieć następujące brzmienie:
Dane osobowe do upamiętnień:
Kraków, ul. Dietla 79
SALOMON LERNER
14 IV 1881
1943 German Nazi
KL Auschwitz
Kraków, ul. Dietla 79
RACHEL LERNER
born BORNSTEIN
17 V 1880
1943 German Nazi
KL Auschwitz
Kraków, ul. Strowiślna 80
LEONORA NEIGER
born SILBERMAN
1893
7 III 1943 German Nazi
KL Auschwitz
Kraków, ul. Strowiślna 80
POLA NEIGER
1920
3 III 1943 German Nazi
KL Auschwitz
Kraków, ul. Starowiślna 28
POLA KOLBER
born LERNER
28 X 1904
1943
Kraków, ul. Starowiślna 28
Dr ROMAN KOLBER
1901
1943
Kraków, ul. Starowiślna 28
BRUNO KOLBER
X 1930
1943
Kraków, ul. Dietla 63
NATAN BORNSTEIN
7 II 1888
1943
Kraków, ul. Dietla 63
ESTER BORNSTEIN
born WULKAN
1900
1943
Kraków, ul. Miodowa 34
RÓŻA GROSS
born BORNSTEIN
2 XII 1878
1943 German Nazi
KL Auschwitz
Kraków, ul. Miodowa 34
MARKUS HIRSCH GROSS
1 VII 1878
1943 German Nazi
KL Auschwitz
Prosimy zatem o informację o dalszych uzgodnieniach i o ewentualnych terminach zaplanowanej realizacji tych upamiętnień, a także za uprzednie udostępnienie fotografii ostatecznego kształtu Stolpersteine przed ich wmurowaniem.
Jeśli jednak Państwo się zdecydujecie na przyjęcie innej formy upamiętnień – w postaci tablic naściennych – z przyjemnością zaangażowalibyśmy się finansowo w ich realizację.
Będziemy także pamiętać o wskazanych członkach Pani rodziny, gdyby w przyszłości doszło do realizacji innych form upamiętnienia pomordowanych Żydów – mieszkańców Krakowa i obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.