Nawigacja

Komunikaty

Janusz Horodniczy, aktor seriali „Klan” i „Ojciec Mateusz”, oraz as polskiego lotnictwa myśliwskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari Wacław Król w katalogu osób inwigilowanych przez organy represji PRL

Paweł Błażewicz
Data publikacji 06.04.2022

W ostatnio uzupełnionym katalogu osób inwigilowanych przez organa represji PRL znalazł się zapis dotyczący Janusza Horodniczego. To pochodzący z Wilna działacz niepodległościowy powojennej Polski, a ponadto reżyser, pisarz i scenarzysta, który również był aktorem w serialach „Klan” i „Ojciec Mateusz”. Biuro Lustracyjne umieściło ostatnio w tym samym katalogu także zapis dotyczący Wacława Króla, który oprócz wybitnych osiągnięć wojskowych był również poczytnym autorem książek wojennych, między innymi, z serii „Biblioteki Żółtego Tygrysa”. Obok tego pilota i kawalera Orderu Virtuti Militari, przy okazji ostatniego uzupełnienia katalogu osób inwigilowanych, zamieszczono również wpis dotyczący ks. Józefa Waląga, kapelana Armii Krajowej, działacza WiN, a jednocześnie wybitnego kapłana diecezji gdańskiej.

Janusz Horodniczy (ur. 5 września 1935 r. w Wilnie) – polski aktor, reżyser, scenarzysta i pisarz. Założyciel organizacji politycznej, występującej pod nazwami: „Wrocław Północ”, „Batalion Młodzieżowy AK” i „Proletariat”. Za działalność niepodległościową skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego we Wrocławiu z 31.01.1953 na karę 9 lat więzienia. Postanowieniem z 27.04.1955 Najwyższy Sąd Wojskowy, na mocy amnestii, złagodził karę do 6 lat więzienia. Janusz Horodniczy odbywał ją w Więzieniu nr 2 we Wrocławiu, Więzieniu w Rawiczu, Ośrodku Pracy Więźniów w Strzelcach Opolskich oraz w Więzieniu w Sieradzu, skąd został zwolniony 27 kwietnia 1956 r., w związku z postanowieniem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu o jego warunkowym przedterminowym zwolnieniu.

Już w wolnej Polsce występował jako aktor w rolach drugoplanowych w popularnych serialach Klan oraz Ojciec Mateusz.

Niezwykle ciekawą historię swojego życia opisał w trylogii pt. „Kawał życia”, na którą składają się książki: „Młodsi od swoich wyroków”, „Zapiski komedianta” oraz „Na pokładzie i za burtą”.

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/664776

Wacław Król (ur. 25 grudnia 1915 r. w Sandomierzu, zm. w 1991 r. w Warszawie)  – pilot, as myśliwski, pisarz, historyk lotnictwa, kawaler Orderu Virtuti Militari.

W kampanii obronnej 1939 r. walczył jako zastępca dowódcy, a następnie dowódca 121 Eskadry 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. 17 września, wraz z grupą podkomendnych, ewakuował się do Rumunii, a następnie do Francji, gdzie po przeszkoleniu bojowym wziął udział w kampanii francuskiej 1940 r.

Po upadku Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. W składzie 302 Dywizjonu Myśliwskiego „Poznańskiego”, wziął udział w Bitwie o Anglię. W kolejnych latach był instruktorem wyszkolenia bojowego w RAF, a następnie dowódcą eskadry w 316  Dywizjonie Myśliwskim „Warszawskim”. W 1943 r. ochotniczo walczył w Afryce Północnej. W 1944 r. powrócił do Europy, gdzie w składzie polskich dywizjonów „bił się” z Niemcami.

Wacław Król, w czasie wojny, wykonał 286 lotów bojowych, podczas których zestrzelił na pewno 9 nieprzyjacielskich samolotów, 3 kolejne prawdopodobnie, 4 inne maszyny uszkodził. Daje mu to 12 miejsce na liście polskich asów myśliwskich walczących w II wojnie światowej. Wojnę zakończył z w stopniu majora z licznymi odznaczeniami polskimi oraz  francuskim i brytyjskim.

W 1947 r. zdecydował się na powrót do kraju. Osiadł najpierw w Jędrzejowie, gdzie pracował jako sprzedawca. Dość szybko został objęty inwigilacją przez aparat komunistycznej represji Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, który rozpracowywał go w związku z podejrzeniami o „prowadzenie działalności szpiegowskiej”. W 1948 przeniósł się do Warszawy, gdzie na krótko objął funkcję kontrolera lotów w PLL „Lot”. Negatywnie zaopiniowany przez Okręgową Komisję Weryfikacyjną, został zwolniony z pracy i przez kolejne lata podejmował się różnych zajęć. Równocześnie był nadal inwigilowany przez komunistyczną tajną policję polityczną UB, w ramach odrębnego rozpracowania o kryptonimie „Pilot” jako  „podejrzany major z Armii Andersa”.

Po 1957 r. został powołany do wojska. Z powodu odmowy wstąpienia do PZPR powierzano mu najczęściej drugorzędne funkcje. W 1971 r. odszedł na emeryturę w stopniu pułkownika.

W dalszych latach  zajął się działalnością publicystyczną i pisarską. Był autorem wielu popularnych książek i opracowań poświęconych polskiemu lotnictwu w czasie II wojny światowej. Autor wielu książek o tematyce historycznej oraz lotniczej m.in.: „Polacy w bitwie o Atlantyk”, „Polskie skrzydła nad Francją” oraz szeregu pozycji z serii „Biblioteki Żółtego Tygrysa”, opisującej wybrane epizody z okresu II wojny światowej.

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/662309

Józef Waląg (ur. 2 stycznia 1910 r. w  Moszczenicy, zm. w 1997 r. w Pruszczu Gdańskim) – ksiądz rzymskokatolicki, kapelan Armii Krajowej na terenie powiatu lubaczowskiego, posługujący się pseudonimem „Góral”. W październiku 1945 r. ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną w Lubaczowie. Aresztowany we wrześniu 1946 r. przez PUBP w Tomaszowie Lubelskim pod zarzutem przynależności do organizacji „WiN”, gdzie działał pod pseudonimem „Marian”. Pełnił funkcję kwatermistrza, pomagał członkom organizacji poprzez zaopatrywanie w odzież oraz karty ewakuacyjne służące do przerzutu do Europy Zachodniej. Za swoją działalność, w marcu 1947 r., został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie na karę 4 lat więzienia i rok aresztu, darowane w całości na mocy amnestii z 22.02.1947. W latach pięćdziesiątych przyjechał na teren diecezji gdańskiej, gdzie został dyrektorem Caritasu. Ze względu na swoją przeszłość inwigilowany przez Komendę Wojewódzką Milicji Obywatelskiej w Gdańsku do 1958 r.  Będąc administratorem parafii pw. Matki Boskie Nieustającej Pomocy w Pruszczu Gdańskim w 1970 r. wytyczono mu proces o budowę bez zezwolenia szopy drewnianej na parceli przykościelnej, za co został ukarany przez Sąd Powiatowy w Gdańsku karą grzywny.

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/582953

Biuro Lustracyjne, realizując ustawowe zobowiązania nałożone na Instytut Pamięci Narodowej, systematycznie uzupełnia spis osób pełniących funkcje publiczne oraz katalogi: „osób rozpracowywanych przez organy bezpieczeństwa PRL”, „osób zajmujących kierownicze stanowiska partyjne i państwowe PRL” oraz „funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL”.

Dotychczas, w katalogach zostały zamieszczone informacje o 17.961 osobach „rozpracowywanych” przez organa bezpieczeństwa PRL, o 105.894 funkcjonariuszach organów bezpieczeństwa państwa komunistycznego oraz o 32.550 osobach na kierowniczych stanowiskach partyjnych i państwowych PRL. Wykaz dotyczący pełniących obecnie funkcje publiczne zawiera informacje o 5239 osobach.

Link do komunikatu z 21 marca 2022 r. o uzupełnieniu katalogów przez Biuro Lustracyjne IPN

Kontakt dla mediów: Rzecznik Prasowy – Dyrektor Biura: dr Rafał Leśkiewicz

tel. 602 322 362, rzecznik@ipn.gov.pl

do góry