Historia z IPN
-
Daniel Gucewicz: Symboliczny pomnik Ofiar Grudnia ’70. Kościół na gdańskim Przymorzu
Skutkiem przemian Października ’56 była chwilowa uległość władz w kwestii budownictwa sakralnego. W całym kraju wydano kilkaset zezwoleń na wzniesienie nowych świątyń bądź erygowanie parafii. W Gdańsku w 1957 roku pozwolono na utworzenie tylko jednej nowej placówki – parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego i wybudowanie dla niej kościoła na gdańskim Przymorzu.
więcej -
Karol Polejowski: Gdański proces członków wileńskiej konspiracji
Rozprawa w komunistycznym Wojskowym Sądzie Rejonowym w Gdańsku-Wrzeszczu przy ul. Stefana Batorego przeciwko członkom wileńskiej konspiracji i osobom wspierającym ich działania na rzecz niepodległości Polski zakończyła się 31 sierpnia 1949 r. W wydanym wyroku WSR w dwóch przypadkach orzekł karę śmierci, a pozostałych oskarżonych skazał na więzienie. Nikogo nie uniewinniono.
więcej -
Karol Polejowski: Porucznik „Stefan” – adiutant majora „Łupaszki” w 1945 i 1946 roku
Dla historyków badających podziemie niepodległościowe na ziemiach polskich, a szczególnie dzieje konspiracji wileńskiej i 5. Brygady Wileńskiej AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, niepewną pozostaje tożsamość porucznika „Stefana”, adiutanta dowódcy oddziału w 1945 i 1946 r.
więcej -
Izabela Bożyk: Pani Dyrektor z „Kingi”. Rzecz o Marii Opielińskiej, organizatorce pierwszych kompletów tajnego nauczania w Kielcach, prześladowanej przez komunistów
Działalność Marii Opielińskiej, dyrektorki Żeńskiego Państwowego Liceum i Gimnazjum im. bł. Kingi, przyczyniła się do wzrostu poziomu szkoły. Wkład dyrektorki w rozwój szkoły i zaangażowanie w tajne nauczanie podczas wojny upamiętniono tablicami na jej cześć i nadaniem jej imienia jednej z ulic miasta.
więcej -
Magdalena Dźwigał: Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem
28 lutego 1973 r., w pobliżu portu lotniczego Szczecin-Goleniów, rozbił się rządowy samolot Antonow AN-24W. W wyniku katastrofy zginęło 18 osób, w tym ówczesny minister spraw wewnętrznych Wiesław Ociepka oraz jego czechosłowacki odpowiednik Radko Kaska.
więcej -
Marta Kupczewska: Kuropaty – miejsce masowych egzekucji sowieckich
Położona na północny wschód od Mińska miejscowość Kuropaty to dziś jedno z przedmieść liczącej blisko 2 mln mieszkańców stolicy Białorusi. Pomimo upływu przeszło osiemdziesięciu lat od tragicznych wydarzeń, wciąż zbyt mało wiemy o dokonanych tam stalinowskich zbrodniach.
więcej -
Konrad Rokicki: Niedoszły „polski miesiąc”. Luty 1968 r.
Tytuł jest nieco prowokacyjny. Wśród konfliktów społeczeństwa z władzami w PRL wymieniamy oczywiście - i słusznie - Marzec '68. To specyficzny i wielowątkowy konflikt, o którym uzasadnione jest mówienie szerzej jako o „wydarzeniach marcowych”. Jednak tylko zbieg okoliczności sprawił, że to nie Zebranie Nadzwyczajne Oddziału Warszawskiego Związku Literatów Polskich (rozpoczęte jeszcze w lutym 1968 r.) stało się początkiem wielkiego protestu społecznego.
więcej -
Adam Hlebowicz: Ziemianin w sowieckim Lwowie Adam Głażewski (1872–1960)
Ziemianie byli grupą społeczną najbardziej znienawidzoną przez komunistów. Przedstawiano ich w propagandzie jako obszarników, krwiopijców, ciemiężycieli chłopów. Stąd na terenach, które znalazły się pod panowaniem najpierw bolszewickim, a potem sowieckim, ta grupa ludzi była szczególnie prześladowana.
więcej -
Karolina Trzeskowska-Kubasik: Działalność obozu położniczego i aborcyjnego w Waltrop-Holthausen w latach 1943-1945
„Kiedy urodziłam dziecko, pielęgniarka zawinęła je w łachmany i zaniosła do innej sali z nowo narodzonymi dziećmi. Musiałam natychmiast wstać i dołączyć do kobiet, które urodziły. Nie otrzymałyśmy niczego, żadnej bawełny i nic więcej, żadnych lekarstw” - wspominała jedna z polskich pracownic przymusowych.
więcej -
Krzysztof Pawluczuk: Sokoły i „Latające Fortece”
Jednym z istotnych osiągnięć Sokolstwa Polskiego w Ameryce podczas II wojny światowej była akcja zakupu obligacji wojennych na pokrycie kosztów bombowców Boeing B-17, określanych mianem „Latająca Forteca”, dla lotnictwa Stanów Zjednoczonych. Stanowiła ona element rozpoczętej we wrześniu 1943 r. trzeciej wojennej pożyczki USA.
więcej