Nawigacja

Видання IPN укр

Historia z IPN

Monika Komaniecka-Łyp: Na celowniku „nieznanych sprawców”. Zbigniew Szkarłat (1943-1986)

W 1986 r. Zbigniew Szkarłat, działacz nowosądeckiej „Solidarności” został ciężko pobity, kiedy szedł na mszę za ojczyznę. Znaleziono go z pękniętą czaszką. Zmarł nie odzyskawszy przytomności. Śledztwo w tej sprawie było utrudniane przez Służbę Bezpieczeństwa, która nie wahała się sięgać po „fabrykowanie pomówień, szantaż i podobne metody działania”.

  • Zbigniew Szkarłat w swoim mieszkaniu (fot. z zasobu IPN)
    Zbigniew Szkarłat w swoim mieszkaniu (fot. z zasobu IPN)

Urodził się 25 maja 1943 r. w Nowym Sączu. W 1977 r. ukończył Liceum dla Pracujących przy II Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej. Od 1974 r. pracował w Spółdzielni Inwalidów im. Juliana Marchlewskiego w Nowym Sączu jako ślusarz remontowy, a od 1981 r. – mistrz grupy remontowej.

Działacz „Solidarności” i redaktor pisma

Po powstaniu „Solidarności” zaangażował się w działalność związkową. Był jednym z organizatorów Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Spółdzielni Inwalidów, a w 1981 r. został jej przewodniczącym.

Był dobrym gospodarzem, „w okresie pełnienia funkcji przewodniczącego NSZZ Solidarność dał się poznać jako zrównoważony i odpowiedzialny członek związku, dbający o dobro spółdzielni, załogi i kraju” – jak stwierdzał w kwietniu 1984 r. Zarząd Spółdzielni Inwalidów poręczając za Szkarłata podczas jego pobytu w areszcie. W okresie legalnej działalności związkowej nawiązał kontakty z działaczami Komitetu Koordynacyjnego w Nowym Sączu: Andrzejem Szkaradkiem, Grzegorzem Sajdakiem i Henrykiem Pawłowskim, przybywając na spotkania do pierwszej siedziby sądeckiej „Solidarności” w Domu Robotniczym przy ul. Zygmuntowskiej. Zaowocowały one późniejszą współpracą w podziemiu. W lipcu 1981 r. został wybrany delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Małopolska, które odbyło się w Tarnowie.

Po wprowadzeniu stanu wojennego zaangażował się w organizowanie pomocy dla internowanych i ich rodzin. Po powstaniu Międzyzakładowego Komitetu „Solidarności” (MKS) w styczniu 1983 r., wiosną tego roku włączył się w działalność kolportażową i wydawniczą. We współpracy z Andrzejem Szkaradkiem, Alicją Szkaradek i Krzysztofem Dąbrowskim brał udział w reaktywowaniu „Nowosądeckich Wiadomości”, które stały się pismem MKS. Powstały one jeszcze w styczniu 1982 r., ich pomysłodawcą i założycielem był Tadeusz Piasecki. Pod koniec lutego 1982 r. redakcja i sieć kolportażowa została rozbita przez SB, a działacze aresztowani i skazani na więzienie.

W styczniu 1983 r. Szkarłat udostępnił swoje mieszkanie na drukarnię. Wydrukowano tam trzy numery pisma, materiały propagandowe oraz ulotki dotyczące pobicia i uprowadzenia 2 września 1983 r. przez funkcjonariuszy SB działacza „Solidarności” Jerzego Wyskiela. Od numeru 11. pismo wychodziło jako „Wiadomości Nowosądeckie” i drukowane było w Krakowie. W latach 1983-1984 Szkarłat był jego redaktorem naczelnym.

Czytaj więcej na portalu przystanekhistoria.pl

do góry