Nawigacja

Historia z IPN

Marzena Grosicka: Grupa terrorystyczna ze Skarżyska-Kamiennej… Wokół trzeciej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny

W czerwcu 1987 Jan Paweł II po raz trzeci przyjechał do Polski. Społeczeństwo mimo zmęczenia sytuacją polityczną i trudami dnia codziennego z entuzjazmem przyjęło jego przybycie. Nie zważając na działania komunistycznych władz wiele osób zdecydowało się osobiście uczestniczyć w spotkaniu z Papieżem.

  • Msza papieska na gdańskim osiedlu Zaspa (fot. z zasobów IPN)
    Msza papieska na gdańskim osiedlu Zaspa (fot. z zasobów IPN)

Główne zgromadzenie wiernych z Kielecczyzny odbyło się 10 czerwca w Tarnowie. Wybór tego miejsca spotkał się z krytyką mieszkańców ze względu na trudności komunikacyjne. W związku ze zgłoszeniem się dużej liczby wiernych, chcących uczestniczyć w pielgrzymkach duchowni zaproponowali, aby dzień 10 czerwca był wolny od pracy. Strona rządowa nie wyraziła na to zgody.

Na wyjazdy w całym województwie wynajętych zostało w sumie 235 autokarów oraz 6 pociągów specjalnych. Część osób udała na spotkanie z papieżem transportem prywatnym. Według szacunków do Tarnowa pojechało się około 40 tysięcy wiernych z Kielecczyzny.

Dodatkowo około 1,5 tysiąca osób, głównie mieszkańców południowej części województwa, uczestniczyło w pielgrzymkach pieszych. Do tej grupy zaliczona została również młodzież z kieleckich uczelni oraz harcerstwo.

Po kilka tysięcy osób zdecydowało się pojechać też do innych miast. W sumie w spotkaniach z udziałem Ojca Świętego w 1987 r. uczestniczyło około 60 tysięcy mieszkańców Kielecczyzny. 

Działania SB

Jednoczenie się dużej części społeczeństwa i podejmowanie wspólnych działań związanych z pielgrzymką było niepokojącym sygnałem dla komunistycznych władz. W ramach ogólnopolskiej operacji o kryptonimie „Zorza II” Służba Bezpieczeństwa zmierzała do pełnego rozpoznania planów i zamiarów duchowieństwa oraz osób świeckich planujących wyjazd na pielgrzymkę. 

Księża w czasie „rozmów dyscyplinujących” musieli się zobowiązać, że nie dopuszczą do manifestowania wrogich haseł. Nie byli jednak w stanie tego zagwarantować. Funkcjonariusze SB w ramach szczegółowych kontroli tuż przed wyjazdem pielgrzymów do Tarnowa, przeszukali 6 pociągów i 78 autokarów.

„W jednym przypadku uzyskana w czasie lustracji informacja pozwoliła na dokonanie przeszukania i zakwestionowania transparentu”.

Wszelkie materiały, które mogły posłużyć do wykonania nowych haseł również zostały skonfiskowane. 

Pod szczególnym nadzorem komunistycznych służb znajdowali się działacze opozycji politycznej. Funkcjonariusze ustalili, że na spotkanie z papieżem do Gdańska, które odbywało się 12 czerwca, pojechała prawie 100 osobowa grupa mieszkańców województwa kieleckiego. Wyjazd organizował ksiądz prowadzący Duszpasterstwo Ludzi Pracy.

Wśród tych osób znajdowało się kilkudziesięciu byłych członków NSZZ „Solidarność”, w tym przewodniczący Zarządu Regionu Marian Jaworski. Według ustaleń SB działacze „Solidarności” nie zamierzali zakłócić porządku publicznego, ale z „niepotwierdzonej, jednoźródłowej” informacji wynikało, że przygotowywane były emblematy, hasła i transparenty, które pielgrzymi zamierzali zabrać do Gdańska. Na miejscu chcieli też spotkać się z Anną Walentynowicz.

11 czerwca w okolicach Grójca funkcjonariusze dokonali kontroli 2 autokarów z pielgrzymami jadącymi z Kielc do Gdańska. W trakcie przeszukania skonfiskowali transparent oraz słoiki z farbą. Pomimo szczegółowej rewizji opozycjonistom udało się „przemycić” jeden transparent. Był na nim napis „Duszpasterstwo Ludzi Pracy – Region Świętokrzyski Solidarności”. Udało się też przewieźć płótno, które posłużyło do wykonania kolejnego. Na miejscu, w sektorze napisali na nim hasło: „Zabrali nam wszystko po drodze. Solidarność – Kielce”. Transparenty te były eksponowane podczas spotkania Ojca Świętego z „ludźmi pracy” na gdańskiej Zaspie.

Czytaj całość na portalu przystanekhistoria.pl

do góry