Instytut Pamięci Narodowej [TEKST + AUDIO] 80. rocznica Akcji „Burza” oraz 82. rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową - Materiały do pobrania -

► Inicjatywy IPN w związku z 80 rocznicą akcji „Burza” - Instytut Pamięci Narodowej przygotował w związku z rocznicą wiele inicjatyw upamiętniających Armię Krajową i przeprowadzone przez nią działania w ramach akcji „Burza”.

m.in.:

• Konferencja prasowa zastępcy prezesa IPN w Białymstoku – Białystok, 13 lutego 2024 r. Będzie to inauguracja obchodów 80. rocznicy przeprowadzenia akcji „Burza”, operacji o kryptonimie „Ostra Brama” oraz Powstania Warszawskiego. Przedstawiony zostanie dorobek IPN w zakresie badań nad dziejami Armii Krajowej. Oddziałowe Archiwum IPN w Białymstoku zaprezentuje kolekcję Zdzisława Gwozdka udostępnioną naukowcom do badań.

• 14 lutego 2024, godz. 19.30 – audycja „Przystanek Historia” w Polskim Radiu, w Programie I, z udziałem dr. Marka Jedynaka, dyrektora Oddziału IPN w Białymstoku, który opowie o akcji „Burza”
• „Biuletyn IPN” nr 1–2/2024 – Akcja „Burza”
• 14 lutego 2024, Kraków – premiera gry planszowej „Cichociemni. Spadochroniarze AK” w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia”
• 14 lutego 2024 – konkurs online „Tropami łódzkiej Armii Krajowej”
• 2–3 października 2024, Warszawa – międzynarodowa konferencja naukowa „Rachunki za Powstanie Warszawskie (1944–2024). Odpowiedzialność, rozliczenia, sprawiedliwość”
• Aktualizacja bazy danych serwisu internetowego IPN poświęconego Wielkopolanom w Powstaniu Warszawskim

Więcej: TUTAJ

► Lista publikacji IPN, materiałów naukowych, popularnonaukowych, multimedialnych, infografiki historyczne, wystawy

►Portal przystanekhistoria.pl – artykuły, audio/wideo:

► Armia Krajowa  

► Akcja „Burza”

► Polskie Państwo Podziemne

► August Emil Fieldorf

► Leopold Okulicki

► Powstanie Warszawskie. Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego – 1 sierpnia 2023

►14 lutego – Z miłości do Polski! 81. rocznica przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową

► Teksty, m.in.:

• Andrzej Chmielarz, Armia Krajowa
• Piotr Niwiński, Powstanie Armii Krajowej
• Tomasz Łabuszewski, Wielki szczęściarz. Józef Bandzo (1923–2016)
• Teodor Gąsiorowski, Burza nadeszła od wschodu
• Teodor Gąsiorowski, Kazimierz Tumidajski (1897–1947)
• Piotr Niwiński, Wileński i Nowogródzki Okręg AK w walce z władzą sowiecką 1944-1945
• Piotr Niwiński, Powstanie Armii Krajowej
• Tomasz Łabuszewski: Armia Krajowa – armia inna niż wszystkie
• Opowiadamy Polskę światu: Karol Nawrocki, Największa armia podziemna świata
• [TEKST + AUDIO] 79. rocznica aresztowania generała Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka” przez Sowietów
• Kalendarium: Operacja „Ostra Brama” – 7 lipca 1944 r.

► Wydawnictwa IPN

• 80. rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową – publikacje IPN
• Katalog wydawnictw IPN dotyczących II wojny światowej
• Maciej Korkuć, Walcząca Rzeczpospolita 1939–1945, Warszawa 2019
• Polska pod okupacją 1939–1945, tom 1 i 2 [pdf]
• Polska pod okupacją 1939–1945, tom 3, Warszawa 2019
• Kazimierz Krajewski, Nowogródzki Okręg AK „Nów” w fotografii, Warszawa 2021
• Nowogródzki Okręg AK w dokumentach, wybrał i opracował Kazimierz Krajewski, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2009
• Oblicza zdrady?, red. Kazimierz Krajewski, Warszawa 2021
• Jerzy Stanisław Kuntz „Palant”, „Kotwicz”, Spowiedź konspiratora i partyzanta, wstęp i oprac. Anna Chmielewska i Justyna Gogolewska, Białystok–Warszawa 2021
• „Szlakiem Narbutta” Organ Polskich Sił Zbrojnych ZiemiLidzkiej – Czasopismo Ziemi Lidzkiej 1943–1945, Wybór i opracowanie Kazimierz Krajewski, Warszawa 2015
• Ewa Rzeczkowska, Władysław Siła-Nowicki. Żołnierz i konspirator 1939–1956, Warszawa 2021
• Andrzej Borcz, Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939–1945, Kraków-Warszawa 2020
• Daniel Koreś, W cieniu wyroku na miasto. Pułkownik dyplomowany Józef Szostak „Filip” (1897–1984). Biografia szefa Oddziału III i szefa operacji KG AK, IPN, Wojskowe Biuro Historyczne, Wrocław–Warszawa 2023
• Moja służba Niepodległej. Wspomnienia pułkownika dyplomowanego Józefa Szostaka „Filipa” (1897–1984) opracowanie naukowe i przedmowa Daniel Koreś, Wrocław 2019
• Bolesław Wójcik, Moja służba w Armii Krajowej. Wspomnienia z pracy na kolei, działalności konspiracyjnej w Obwodzie Garwolin ZWZ-AK oraz okresu internowania w ZSRR, przedmowa Zbigniew Gnat-Wieteska, redakcja i opracowanie Tomasz Sudoł, Warszawa 2019
• Mirosław Surdej, „Trzy konspiracje”. Historia Aleksandra Rusina ps. „Rusal”, Rzeszów–Warszawa 2020
• Bartłomiej P. Szyprowski, „Z moich kości i z mojej krwi powstanie prawdziwy Polak…”. II Inspektorat Zamojski Armii Krajowej (marzec 1948 – grudzień 1954 r.), Warszawa 2021
• Maria Fieldorf, Leszek Zachuta, Generał August Emil Fieldorf 1895–1953, Warszawa 2013
• „Biuletynie IPN” nr 7–8 (116–117) lipiec–sierpień 2010: tekst: Kazimierz Krajewski, Jarosław Wróblewski, Ostra Brama 2010
• Ku Ostrej Bramie. Wileńska i nowogródzka Armia Krajowa w obronie ziemi ojczystej
• Józef Bandzo, Tak było. Wspomnienia partyzanta 3. i 5. Wileńskiej Brygady AK, wstęp Piotr Niwiński, Warszawa 2019
• „Nie było czasu na strach...” Z Janiną Wasiłojć-Smoleńską rozmawiają Marzena Kruk i Edyta Wnuk, Szczecin 2009
• Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. 1. Wrzesień 1939 – czerwiec 1941, wydanie II (poprawione i uzupełnione), Instytut Pamięci Narodowej i Studium Polski Podziemnej – Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie, Warszawa 2015
• Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. 2. Wrzesień 1939 – czerwiec 1941, wydanie II (poprawione i uzupełnione), Instytut Pamięci Narodowej i Studium Polski Podziemnej – Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie, Warszawa 2015
• Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, tom II, część 1, Czerwiec 1941 – kwiecień 1943, wydanie II (poprawione i uzupełnione), Instytut Pamięci Narodowej, Studium Polski Podziemnej – Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie, Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, Warszawa 2019
• Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, tom II, część 2, Czerwiec 1941 – kwiecień 1943, wydanie II (poprawione i uzupełnione), Instytut Paimięci Narodowej, Studium Polski Podziemnej – Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie, Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, Warszawa 2019
• Od Września do Norymbergi, red. Filip Musiał, Jarosław Szarek, Kraków 2012
• Administracja cywilna Polskiego Państwa Podziemnego i jej funkcja w okresie powstania warszawskiego, pod red. Jacka Czaputowicza, Warszawa 2011
• Krzysztof Kaczmarski, Podziemie narodowe na Rzeszowszczyźnie 1939–1944, Rzeszów 2003
• Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945, Warszawa 2003
• Elżbieta Kowalczyk Działalność Związku Patriotów Polskich na Wileńszczyźnie 1944–1946, Instytut Pamięci Narodowej – Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2010
• Paweł Fornal, Konspiracja akowska i poakowska w powiecie brzozowskim (1939–1949). Geneza, struktura, działalność i likwidacja, Rzeszów 2010
• ...między Bolszewią a Niemcami. Konspiracja polityczna i wojskowa Polskiego Obozu Narodowego na Podlasiu w latach 1939–1952
• Teren wobec powstania warszawskiego, red. Kazimierz Krajewski, Warszawa 2017
• Z dziejów Polskiego Państwa Podziemnego na Kielecczyźnie 1939–1945, red. Jerzy Gapys i Tomasz Domański, Kielce 2016

Audiobooki

• Józef Bandzo „Jastrząb”, Tak było. Wspomnienia partyzanta 3. i 5. Wileńskiej Brygady AK, Warszawa 2021, czyta: Marcin Kwaśny
• Płyta: Dziesięć kroków. Memoriał Warszawski 1944
• „Nie było czasu na strach…” Z Janiną Wasiłojć-Smoleńską rozmawiają Marzena Kruk i Edyta Wnuk (audiobook w interpretacji Anny Marii Buczek i Teresy Lipowskiej), Szczecin 2017, ss. 20, długość nagrania 8 h 47 min

• Biogram bohaterki audiobooka „Nie było czasu na strach...” Janiny Wasiłojć-Smoleńskiej ps. „Jachna”

► Do pobrania  

• „Biuletyn IPN” 2024, nr 1–2/2024 – Akcja „Burza”
• „Biuletyn IPN” nr 1–2/2022 – Armia Krajowa i jej kontynuacja
• „Biuletyn IPN” nr 10/2020 – Ratowanie dóbr kultury
• „Biuletyn IPN” nr 7–8/2019
• „Biuletyn IPN” nr 8–9 (79–80) sierpień-wrzesień 2007
• „Biuletyn IPN” nr 8–9/2002
• „Biuletyn IPN” nr 8–9/2004
• „Biuletyn IPN” nr 8–9/2009
• „Biuletyn IPN” nr 8–9/2011
• „Biuletyn IPN” nr 3/2011
• 80. rocznica przemianowania ZWZ na AK – materiały do pobrania

Z serii „Patroni naszych ulic”

• Marcin Przegiętka, Powstańczy warszawscy
• Jacek Pawłowicz, Rotmistrz Witold Pilecki (1901–1948)
• Marek Gałęzowski, Generał Stefan Rowecki „Grot” (1895–1944)
• Mirosław Surdej, Pułkownik Łukasz Ciepliński (1913–1951)
• Jacek Pawłowicz, Rotmistrz Witold Pilecki (1901–1948)
• Małgorzata Ptasińska, Stefan Korboński (1901–1989)
• Generał August Emil Fieldorf „Nil” (1895-1953)
• Jacek Pawłowicz, Generał Leopold Okulicki „Niedźwiadek” (1898–1946)
• Tomasz Sudoł, Maciej Żuczkowski, Major Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918–1949)
• Tomasz Toborek, Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910–1947)
• Ewa Celińska-Spodar, Jan Rodowicz „Anoda” (1923 –1949)
• Norbert Wójtowicz, Karolina Lanckorońska (1898–2002)
• Maciej Żuczkowski, Generał brygady Antoni Chruściel (1895–1960)
• Marzena Kruk, Grzegorz Berendt, Danuta Siedzikówna „Inka” (1928–1946)

► Dodatki do prasy – do pobrania 

• Armia Krajowa. Wojsko wolnej Polski – dodatek prasowy IPN do „Gościa Niedzielnego” z 25 września 2022 r.
• Dodatek prasowy Oddziału IPN w Rzeszowie „80. rocznica przekształcenia struktur zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego ZWZ w AK” – luty 2022
• „80. rocznica przekształcenia struktur zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego SZP-ZWZ-AK” Dodatek prasowy Oddziału IPN w Łodzi
• „Żołnierze Wierni Ojczyźnie. AK”. Dodatek prasowy Oddziału IPN w Krakowie (luty 2022)
• „80. rocznica przekształcenia struktur zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego ZWZ w AK”. Dodatek prasowy Oddziału IPN w Rzeszowie
• Specjalny dodatek IPN o Akcji „Burza” – dodatek historyczny IPN ukazał się 28 lipca 2014 roku w grupie tytułów Polska Press
• Dodatek historyczny kieleckiej delegatury IPN poświęcony przekształceniu ZWZ w AK (14 lutego 1942 r.) – 27 stycznia 2022
• Generał Okulicki 1898–1946 – „Nasz Dziennik”, 3/2011 (46)

► Infografiki historyczne

• 80/80, czyli 80 żołnierzy AK na 80 rocznicę przekształcenia ZWZ w AK – na osiemdziesiątą rocznicę przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową Instytut Pamięci Narodowej przygotował cykl infografik prezentujących osiemdziesięcioro Bohaterów AK.
• Armia Krajowa
• Polskie Państwo Podziemne

► Notacje – w 2022 r., w związku z 80. rocznicą przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową, Biuro Edukacji Narodowej IPN przygotowało cykl 5 krótkich filmowych odcinków, w których Świadkowie Historii opowiadają o działalności w ramach struktur Armii Krajowej. Posłuchamy niezwykłych wspomnień Janusza Brochwicz-Lewińskiego, Marii Danuty Skorupińskiej, Henryka Troszczyńskiego.

Armia Krajowa – świadectwa Niezwyciężonych. Cykl 5 fragmentów notacji IPN

• AKCJA „APTEKA” – Janusz Brochwicz-Lewiński – Armia Krajowa: świadectwa Niezwyciężonych [1/5]
• UKRYWANIE POSZUKIWANYCH – Maria Danuta Skorupińska – Armia Krajowa: świadectwa Niezwyciężonych [2/5]
• ODKRYCIE GROBÓW KATYŃSKICH – Henryk Troszczyński – Armia Krajowa: świadectwa Niezwyciężonych [3/5]
• PAŁACYK MICHLA – Janusz Brochwicz-Lewiński – Armia Krajowa: świadectwa Niezwyciężonych [4/5]
• URATOWANI Z GETTA – Maria Danuta Skorupińska – Armia Krajowa: świadectwa Niezwyciężonych [5/5]

– Link do playlisty

I inne świadectwa – na portalu https://opowiedziane.ipn.gov.pl

► Znaki Pamięci

Ryngraf w polskiej historii – w 80. rocznicę przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową Biuro Edukacji IPN stworzyło repliki trzech międzywojennych ryngrafów. Ryngrafy wydano na pamiątkę Polskiego Państwa Podziemnego, Szarych Szeregów i Armii Krajowej.

► Wystawy

• Armia Krajowa [do pobrania] – wystawa została przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Warszawie. Przedstawione są podstawowe zagadnienia związane z powstaniem i rozwojem Armii Krajowej, największej organizacji zbrojnej polskiego podziemia w czasie II wojny światowej, scalającej wspólny wysiłek zbrojny rozdrobnionych na początku okupacji organizacji niepodległościowych. Na planszach wystawy ukazane są m.in. wysiłek polskiej młodzieży harcerskiej, propaganda i wywiad organizacji, udział kobiet w działalności podziemnej. Działalność sabotażowa i dywersyjna, akcje zbrojne. Przedstawiona jest również działalność niektórych ważniejszych zgrupowań tj. Zgrupowanie AK „Ponury” –„Nurt”, 5 Wileńska Brygada AK , akcja „Burza” na kresach oraz Powstanie Warszawskie.
• Wystawa plenerowa IPN „Armia Krajowa”

• „Burza” – Armia Krajowa w 1944
• „Kedyw. Miecz i Tarcza Armii Krajowej”
• Stefan Rowecki „Grot” – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Łodzi. 
• Tadeusz Bór-Komorowski – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu. 
• Leopold Okulicki – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Krakowie.
• August Emil Fieldorf – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Krakowie.
• Jan Rodowicz „Anoda” – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej IPN.
• Jan Piwnik „Ponury” – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Referat Edukacji Narodowej IPN w Kielcach.
• Waldemar Szwiec „Robot” – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Referat Edukacji Narodowej IPN w Kielcach.
• Władysław Liniarski „Mścisław” – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku. 
• Witold Pilecki – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej IPN.
• Łukasz Ciepliński – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej IPN.
• Danuta Siedzikówna „Inka” – biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej IPN.

► Gry IPN

• 14 lutego 2024, Kraków – premiera gry planszowej „Cichociemni. Spadochroniarze AK” w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia”

► IPNtv

• Dziewczyny z Armii Krajowej – Z miłości do Polski
• Home Army Girls – campaign: Poland, I’m in Love
• Armia Krajowa – armia inna niż wszystkie [FILM EDUKACYJNY]
• Z miłości do Polski 80. rocznica przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową
• Armia Krajowa (nieoficjalny hymn środowisk żołnierzy AK)
• Akcja „Burza”, afera mięsna i Dziennik Telewizyjny w PRL – Historia dla Ciebie odc. 29
• Okoliczności wybuchu Powstania w Warszawie 01.08.44–cykl Kulisy historii odc. 125
• Z miłości do Polski  80. rocznica przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową
• Być wiernym Rzeczypospolitej Polskiej – Przystanek Historia, odc. 30
• Okoliczności podjęcia decyzji o wybuchu Powstania Warszawskiego 01.08.44 – cykl Kulisy historii odc. 125
• IPNtv: Prezentacja książki „Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945”, tom II
• Prezentacja książki „Polska pod okupacją 1939–1945”, tom 3

Dyskusje, wykłady

• Armia Krajowa – armia inna niż wszystkie [DYSKUSJA ONLINE]
• Armia Krajowa: znana i nieznana – cykl Między mitem a rzeczywistością [DYSKUSJA ONLINE]
• Armia Krajowa – Wojsko Polskie w konspiracji. Wykład online
• 80. rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową [dyskusja online]
• Wileńskie Brygady Armii Krajowej – cykl KRESY [DYSKUSJA ONLINE]

Więcej materiałów: IPNtv

► Audio

• W audycji „Przystanek Historia” w Polskim Radiu o akcji „Burza” – 14 lutego 2024, Program I Polskiego Radia, godz. 19.30
• W audycji „Przystanek Historia” w Polskim Radiu o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową (w 80. rocznicę) – 9 lutego 2022
• [AUDIO] Adma Hlebowicz o operacji „Ostra Brama” w 79. rocznicę akcji zbrojnej
• [AUDIO] o akcji „Burza” opowiada dr Marek Jedynak, dyrektor OIPN Białystok

***

► Zachęcamy do korzystania z Inwentarza Archiwalnego IPN: https://inwentarz.ipn.gov.pl/