Nawigacja

Komunikaty

„Milion uchodźców”. Emigracja stanu wojennego

Małgorzata Frydrych- Dominiak
Data publikacji 12.12.2022

Milion uchodźców, wśród nich migranci polityczni, opuściło Polskę w stanie wojennym. Wielu Polakom, którzy wyjechali za granicę w celach zarobkowych lub turystycznych, wydarzenia z 13-go grudnia 1981 roku uniemożliwiły powrót do ojczyzny. Gen. Czesław Kiszczak złożył internowanym działaczom opozycji, podobnie jak Fidel Castro na Kubie, propozycję nie do odrzucenia – bilet w jedną stronę na Zachód w zamian za opuszczenie aresztu. Mogli zabrać rodziny i wyemigrować, nie mogli wrócić do kraju. Około 10-ciu tysięcy osób skorzystało z możliwości wyjazdu.

  • „Nielegalne zgromadzenie” na pl. Wolności (przed restauracją „Ratuszowa”) w Lubinie, 31 VIII 1982 r. AIPN Wr, 69/1, t. 13

Polacy w latach 80. emigrowali we wszystkich kierunkach. Popularne skupiska powojennej Polonii, jak Londyn, Rzym czy Paryż oferowały szerokie pakiety wsparcia, byli jednak i tacy, który wybrali dalekie, często egzotyczne miejsca, jak Australia, Brazylia czy Peru. Ciekawostką jest obserwowana zamiana ról na emigracji. Działacze polityczni z Polski, często zmęczeni, złamani przesłuchaniami, po opuszczeniu Polski nie angażowali się w ruchy solidarnościowe. Z kolei wielu emigrantów zarobkowych w obliczu stanu wojennego poczuło się do odpowiedzialności za ojczyznę i zaczęło budować emigracyjne struktury oporu wobec komunistycznej władzy w Polsce.

Znaczącej fali powrotów po ’89 roku nie było. Zachodzące w Polsce przemiany polityczne nie gwarantowały stabilizacji społecznej i ekonomicznej. Z podejrzliwością spoglądano na nowe władze, z prezydentem Jaruzelskim na czele. Dla wielu emigrantów stanu wojennego Zachód był ostoją po trudnych doświadczeniach terroru komunistycznego.

Relacja dra hab. Patryka Pleskota z warszawskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej:

Video:  https://youtu.be/Nxgt-1zFM-4

Dźwięki mp3 i wave w załączeniu.

Kontakt dla mediów:
Rzecznik Prasowy – Dyrektor Biura: dr Rafał Leśkiewicz
tel. 602 322 362
rzecznik@ipn.gov.pl

do góry