E-KsięgarniaKoncepcja integracji polonijnych instytucji kulturalnych istniejących poza granicami Ojczyzny pojawiła się w 1977 r. Głównymi celami Stałej Konferencji jest popularyzacja polskiej kultury i dorobku cywilizacyjnego na terenie krajów, w których instytucje istnieją. Na co dzień każda z organizacji dba o pamięć i roztacza opiekę nad polskim dziedzictwem narodowym.
Wszystkie organizacje dbające o zachowanie pamięci o historii Polski i Polaków mają na uwadze słowa papieża Jana Pawła II, który 16 września 1990 r. w Castel Gandolfo po mszy św. skierował do członków MABPZ słowa: „W tych dokumentach żyje naród w swoich pokoleniach, w swoich doświadczeniach różnorodnych, bardzo często bolesnych. Ale ostatecznie zwycięskich, jak choćby i druga wojna światowa, która po pięćdziesięciu latach zakończyła się jednak zwycięstwem. […] To też o czymś świadczy, że ludzie nie mogą żyć bez tego, co było, bez historii, bez przeszłości. Taki jest człowiek”.
Instytut Pamięci Narodowej dokłada wszelkich starań, by wspomagać pod wieloma względami nie tylko instytucje zrzeszone w Stałej Konferencji, lecz także wszystkie organizacje polonijne. IPN jest przekonany, że wspólnymi siłami można ochronić historię Narodu przed zapomnieniem i zniszczeniem. Może o tym świadczyć pomoc zaoferowana instytucjom polonijnym, która została ujęta w ramy umów o współpracy, obecność pracowników Instytutu na poszczególnych sesjach oraz współorganizowanie XLI Stałej Konferencji MABPZ w Lublinie w 2019 r., podczas której zaprezentowano wystawę przygotowaną przez pracownika Archiwum IPN Pawła Zielonego, zatytułowaną Polonica emigracyjne. Ze zbiorów instytucji członkowskich Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów
i Bibliotek Polskich na Zachodzie. Głównym założeniem ekspozycji było przedstawienie Polakom w kraju bogatych zbiorów przechowywanych przez instytucje polonijne.
W tegorocznej sesji konferencji Instytut Pamięci Narodowej reprezentowała Dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk, która przedstawiła założenia nowej odsłony realizowanego przez IPN projektu „Archiwum Pełne Pamięci 2.0”.
Celem projektu jest niesienie pomocy instytucjom polskim za granicą w ochronie polskiego dziedzictwa kulturowego. APP 2.0 zakłada jeszcze większą intensyfikację tych działań, oferując zagranicznym partnerom m.in. doradztwo, szkolenia, pomoc
w porządkowaniu, ewidencji, digitalizacji, konserwacji i popularyzacji zbiorów, a także otwarcie się na nowe kierunki współpracy. Pozyskane w ramach współpracy kopie dokumentów są nieocenione, bowiem nie tylko stanowią dodatkowe zabezpieczenie na wypadek niefortunnych wydarzeń losowych, lecz także stanowią ułatwienie dla badaczy i wszystkich osób zainteresowanych materiałami przechowywanymi zagranicą. Tego typu współpracę nawiązano w latach ubiegłych z następującymi członkami MABPZ: Studium Polski Podziemnej w Londynie, Instytutem Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Biblioteką Polską i Towarzystwem Historyczno-Naukowym w Paryżu, Muzeum Polskim w Rapperswilu, Polskim Instytutem Naukowym w Ameryce, Papieskim Instytutem Studiów Kościelnych w Rzymie, Stowarzyszeniem Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, Fundacją Kościuszkowską w Nowym Jorku, Polskim Instytutem Naukowym w Kanadzie, Polskim Instytutem Naukowym i Muzeum w Budapeszcie.
Nowa odsłona projektu kierowana jest również do osób prywatnych. Pamiątki rodzinne to często nieznane dotąd dokumenty i kryjące się za nimi historie wyjątkowych ludzi. Dlatego podejmujemy działania, aby zachęcić potencjalnych darczyńców do podzielenia się z nami rodzinnymi historiami. Ciekawie opracowane, w formie artykułów i podcastów, trafiają
do szerszego grona odbiorców. To niezwykle budujące, że kierowany przez IPN apel o ocalenie każdego okrucha historii, spotyka się z pozytywnym odbiorem rodaków na całym świecie i przynosi wymierny zysk. W trakcie 5 lat funkcjonowania projektu zaufanie ze strony darczyńców przyniosły efekt w postaci 1740 nabytków.
APP 2.0 wiąże się także z nową odsłoną strony projektu, która nie tylko w przejrzysty i interesujący sposób prezentuje ideę funkcjonowania projektu, ale posiada również funkcjonalność pozwalającą na przesyłanie dokumentów do oceny archiwalnej z dowolnego urządzenia elektronicznego.
Pozyskane w ramach projektu APP archiwalia prezentujemy szerokiej publiczności podczas konferencji naukowych, w publikacjach książkowych, internetowych, a także na licznych wystawach. Niedawno, bo 16 września br. miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy czasowej „Ramię krzep – Ojczyźnie służ” poświęconej 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce, zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. Wystawę będzie można zobaczyć w muzeum do 31 marca 2023 r. Z kolei w październiku 2022 r. ukaże się dwujęzyczna publikacja – Polskie ślady w Solurze i Zuchwilu – przygotowana przez IPN i Muzeum Tadeusza Kościuszki w Solurze. Przedstawia historię pomnika grobowego Tadeusza Kościuszki i Kaplicy Polskiej w Szwajcarii oraz fakty związane z internowaniem żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych.