Nawigacja

Komunikaty

Członkowie IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w katalogu osób „rozpracowywanych” przez komunistyczne służby, uzupełnionym przez Biuro Lustracyjne IPN

Anna Cisek
Data publikacji 29.12.2021

Informacje o Karolu Chmielu i Franciszku Błażeju – podwładnych płk. Łukasza Cieplińskiego, Prezesa IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – znalazły się w uzupełnionym ostatnio przez Biuro Lustracyjne IPN katalogu osób „rozpracowywanych przez ograny bezpieczeństwa PRL”. Poniżej publikujemy także wybrane wątki biograficzne Stanisława Sieradzkiego i Stefana Bronisława Kaczorowskiego.

Karol Chmiel (ur. 1911 r. w Zagorzycach, zm. 1951 r.), ps. „Grom”, „Zygmunt”, „Leon” – urzędnik, kapitan Wojska Polskiego. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Od stycznia 1940 r. uczestniczył w działaniach konspiracyjnych w szeregach ZWZ, a następnie AK w obwodzie Dębica. W 1943 r. przeszedł do Batalionów Chłopskich, gdzie w styczniu 1944 r. został komendantem obwodu BCh Dębica, a po scaleniu z AK został jednym z zastępców komendanta obwodu dębickiego. Wiosną 1944 r. uczestniczył w akcji „Burza”. Ciężko ranny, został przerzucony na teren Krakowa, gdzie pozostał do końca wojny. Po zakończeniu wojny, latem 1945 r. zaangażował się w działalność jawnego PSL. Rozpoczął również działalność konspiracyjną w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”, pełniąc funkcję łącznika pomiędzy WiN a PSL. W 1947 r. wszedł w skład ścisłego kierownictwa IV Zarządu Głównego WiN, gdzie pełnił funkcję doradcy politycznego płk. Łukasza Cieplińskiego ps. „Pług”. Na polecenie Cieplińskiego opracował „Memoriał do ONZ”, w którym zawarto ocenę sytuacji politycznej Polski po 3 latach od wkroczenia wojsk sowieckich. Do memoriału dołączono wykaz zbrodni dokonywanych na żołnierzach podziemia niepodległościowego oraz na działaczach politycznych. W wyniku zdrady i działań operacyjnych komunistycznego Urzędu Bezpieczeństwa Karol Chmiel został zatrzymany 12 grudnia 1947 r. przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie. Przekazany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, gdzie poddano go brutalnemu śledztwu wraz z innymi członkami IV zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. 14 października 1950 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał Karola Chmiela z art. 86 par. 2 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego i art. 7 dekretu z 13 czerwca 1946 r. na karę śmierci oraz przepadek mienia. Wyrok został wykonany 1 marca 1951 r. w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej przez pluton egzekucyjny pod dowództwem Aleksandra Dreja. To właśnie data zamordowania członków IV Zarządu WiN została ustawowo upamiętniona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 r. jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/666464

 

Franciszek Błażej (ur. 1907 r. w Nosówce, zm. 1951 r.) ps. „Tadeusz”, „Poleski” – zawodowy oficer, porucznik Wojska Polskiego. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Od początku okupacji działał w konspiracji, oficer szkoleniowy, a następnie oficer operacyjny Inspektoratu AK Rzeszów. Po zakończeniu działań wojennych od 1945 r. rozpoczął działalność w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” na terenie Rzeszowa. Od września 1945 r. został przeniesiony do Krakowa, gdzie kierował działem propagandy, a następnie pełnił funkcję komendanta Obszaru Południowego WiN. 2 października 1947 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy komunistycznej tajnej policji politycznej UB, która poddała go brutalnemu śledztwu. 7 stycznia 1948 r. został przekazany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, gdzie kontynuowano dochodzenie. Oskarżony z art. 86 par. 1 i 2 KKWP, art. 6 i 7 dekretu z 13 czerwca 1946 r., art. 3 dekretu PKWN z 30 października 1944 r. oraz art. 191 KK o to, że w okresie 1945–1946 jako kierownik Wydziału Propagandy Obszaru Południowego WiN drukował i redagował pismo antykomunistyczne „Orzeł Biały”, a od grudnia 1946 r. do października 1947 r. był szefem OP WiN. 14 października 1950 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał Franciszka Błażeja na karę śmierci oraz przepadek mienia. Został stracony w więzieniu na Mokotowie przy ul. Rakowieckiej 1 marca 1951 r. przez pluton egzekucyjny pod dowództwem Aleksandra Dreja. To właśnie data zamordowania członków IV Zarządu WiN została ustawowo upamiętniona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 r. jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/666464

Stanisław Sieradzki (ur. 1921 r. w Iłowie, zm. 2009 r.) ps. „Świst”, „Długi”. Uczestnik wojny obronnej we wrześniu 1939 r., członek grup szturmowych Szarych Szeregów, żołnierz batalionu „Zośka”, kilkakrotnie ranny podczas walk w Powstaniu Warszawskim. Jako ranny ewakuowany z gruzów powstańczego Czerniakowa. Aresztowany przez NKWD w listopadzie 1944 r. Został wysłany do tzw. filtracyjnego obozu NKWD na Majdanku, zorganizowanego w miejscu byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego. Pod groźbą zesłania do Związku Sowieckiego przymusowo wcielony do tzw. Ludowego Wojska Polskiego, skąd wysłano go do oficerskiej szkoły saperów w Przemyślu. Wraz z grupą podchorążych zagrożonych aresztowaniem uciekł z jednostki w kwietniu 1945 r. i przyłączył się do oddziału AK pod dowództwem „Orlicza”, operującego w rejonie Lubaczowa. Uczestniczył w akcjach przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii i komunistycznej Milicji Obywatelskiej. W czerwcu 1945 r. powrócił do Warszawy, gdzie ujawnił się przed komisją likwidacyjną AK. 13 stycznia 1949 r. aresztowany przez komunistyczną tajną policję polityczną UB w związku z represjami wobec środowiska żołnierzy batalionu „Zośka”. W trakcie śledztwa został oskarżony o to, że od maja 1945 r. do jesieni 1948 r. w Warszawie, Zakopanem i Szklarskiej Porębie popełniał przestępstwa polegające na „uczestnictwie w oddziale bojowym złożonym z resztek dawnego batalionu Zośka”, planowaniu akcji mającej na celu porwanie oficera Armii Czerwonej w charakterze zakładnika oraz braniu udziału „w herbatkach i uroczystościach wśród członków ujawnionych oddziałów”. 20 lutego 1950 r. na podstawie powyższych zarzutów Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie uznał, że Stanisław Sieradzki usiłował „przemocą zmienić ustrój Państwa Polskiego” (art. 86 § 2 KKWP). W związku z tym skazał go na 10 lat więzienia oraz pozbawienie praw obywatelskich i honorowych przez 5 lat, a także przepadek całego mienia. 24 sierpnia 1953 r. roku skazany przez WSR w Rzeszowie na karę śmierci, zamienioną na podstawie amnestii na karę 15 lat więzienia. 28 maja 1956 r., na mocy amnestii, Sąd Wojewódzki w Rzeszowie złagodził karę wobec skazanego. Kilka miesięcy później zarządzono przerwę w odbywaniu kary z uwagi na stan zdrowia. 27 października 1956 r. Stanisław Sieradzki opuścił więzienie we Wronkach, a wniesiona rewizja nadzwyczajna prokuratora generalnego PRL spowodowała uchylenie pozostałej części wyroku. Stanisław Sieradzki był członkiem komitetu założycielskiego Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu „Zośka”. Komitet rozpoczął działalność 1 lipca 1988 r. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/598706

 

Stefan Bronisław Kaczorowski (ur. 1899 r. w Ośnie, zm. 1988 r.) – przedwojenny sekretarz generalny Chrześcijańskiej Demokracji, następnie członek Zarządu Głównego Stronnictwa Pracy, uczestnik kampanii wrześniowej oraz powstania warszawskiego, żołnierz ZWZ/AK. W 1945 r. organizował Stronnictwo Pracy na terenie województwa łódzkiego, pełnił funkcję prezesa Zarządu Wojewódzkiego. W związku z widmem aresztowania przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa, w październiku 1945 r. wyemigrował z kraju. Zainteresował się nim wywiad wojskowy, który zbierał informacje na jego temat co najmniej od 1947 r. Był równolegle rozpracowywany przez Departament VII MBP w Warszawie (wywiad cywilny), w sprawie operacyjnej krypt. „Kazik” w latach 1949–1957. Typowany jako kandydat do werbunku krypt. „Franek”. Planowano posłużyć się trudną sytuacją rodziny, która pozostała w kraju. Do próby pozyskania nie doszło z powodu zdecydowanie negatywnej postawy Stefana Kaczorowskiego wobec reżimu komunistycznego. 3 września 1957 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Łodzi. Pracował jako adwokat, był obrońcą w procesach politycznych, angażował się także w obronę księży katolickich. Członek Komitetu Obrony Robotników (KOR), następnie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) – jeden z sygnatariuszy „Apelu do społeczeństwa polskiego” z marca 1977 r. Po powrocie z emigracji w 1957 r. od razu znalazł się w zainteresowaniu komunistycznej tajnej policji politycznej SB. Rozpracowywany m.in. w sprawie o krypt. „Chadek” w okresie 1957–1985, jako działacz katolicki, wrogi wobec władz PRL i Związku Sowieckiego. Wspierał akcję budowy obiektów kultu (krzyże, kapliczki) zapoczątkowaną przez mieszkańców małych miejscowości w województwie łódzkim. Z tego powodu 8 lipca 1963 r. został aresztowany i postawiony przed sądem. Konsekwencją tego zaangażowania było pozbawienie go prawa wykonywania zawodu adwokata, pracę kontynuował jako radca. Był inwigilowany przez SB przy wykorzystaniu „osobowych źródeł informacji” – tajnych współpracowników. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/115484 

Biuro Lustracyjne, realizując ustawowe zobowiązania nałożone na Instytut Pamięci Narodowej, systematycznie uzupełnia spis osób pełniących funkcje publiczne oraz katalogi: „osób rozpracowywanych przez organy bezpieczeństwa PRL”, „osób zajmujących kierownicze stanowiska partyjne i państwowe PRL” oraz „funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL”.

20 grudnia 2021 roku łącznie w 3 katalogach tematycznych i wykazie osób pełniących funkcje publiczne przygotowano 1117 publikacji (w tym 1054 nowe rekordy i 63 modyfikacje).

Dotychczas w katalogach zostały zamieszczone informacje o 17643 osobach „rozpracowywanych” przez organa bezpieczeństwa PRL, o 104320 funkcjonariuszach organów bezpieczeństwa państwa komunistycznego oraz o 32250 osobach na kierowniczych stanowiskach partyjnych i państwowych PRL. Wykaz dotyczący pełniących obecnie funkcje publiczne zawiera informacje o 5239 osobach.

Komunikat z 20 grudnia 2021 r. o uzupełnieniu katalogów przez Biuro Lustracyjne IPN

 

 

 

do góry