Prezes IPN dr Jarosław Szarek zaznaczył, że publikacja „Jeńcy 1920" w języku rosyjskim i polskim demaskuje kłamstwo. Kiedy w 1990 r. ZSRS przyznawał się do popełnienia Zbrodni Katyńskiej, natychmiast stworzono kłamliwą historię o rzekomych polskich zbrodniach na bolszewickich jeńcach w 1920 r.
Szef Instytutu Pamięci Narodowej zwrócił też uwagę na publikację „Rok 1920 w literaturze polskiej. Zarys monograficzny" z serii „Literatura i Pamięć”. Książka jest pierwszym tak obszernym opracowaniem tematu wojny polsko-bolszewickiej w naszym piśmiennictwie. W publikacji omówione zostały najważniejsze dzieła poświęcone tej problematyce, od Stefana Żeromskiego przez Stanisława Rembeka i Józefa Mackiewicza, na Wiesławie Helaku kończąc. Przypominano też wiele, często znakomitych, tekstów, które zostały skazane na zapomnienie w czasach PRL. Publikacja, dzięki Ministerstwu Edukacji i Nauki trafiła do każdej średniej szkoły, dzięki czemu może inspirować zarówno nauczycieli, jak i uczniów – dodał Prezes IPN.
Dyrektor Biura Badań Historycznych prof. Marek Wierzbicki podczas swojego wystąpienia podkreślił, że publikacja napisana została w sposób niezwykle profesjonalny. – Składa się z trzech artykułów naukowych. –Dr Maciej Korkuć napisał o dziejach kłamstwa katyńskiego, pokazując jego rolę jako jednego z fundamentów rosyjskiej polityki zagranicznej i wewnętrznej.
Artykuł prof. Waldemara Rezmera, oparty o archiwalia polskie i rosyjskie, pokazuje los polskich jeńców 1920 na terenie Rosji bolszewickiej. Autor pokazał też proces zabijania polskich jeńców w czasie samej wojny 1920 roku. Dokładnie przeanalizował źródła sowieckie pokazując, jak różnie poszczególni dowódcy oraz świadkowie po stronie rosyjskiej pokazywali te same wydarzenia.
W trzecim tekście „Jeńcy sowieccy w niewoli w Polsce w latach 1919–1921” prof. Zbigniew Karpus, pokazuje jak złożone były wówczas problemy, jakich doświadczały polskie władze przy traktowaniu jeńców rosyjskich. Polska była wtedy w okresie dopiero formowania się państwowości, panowała ogromna bieda i głód po I wojnie światowej, zarazy. To one dziesiątkowały jeńców.
Dyrektor BBH na zakończenie wystąpienia podkreślił, że nie było mordowania jeńców rosyjskich w czasie wojny i po wojnie 1920 roku na terenie Polski. Twierdzenia tego rodzaju są jedynie wymysłem propagandy sowieckiej a potem rosyjskiej.
Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej zaprosił na wystawę IPN „Gorzki pokój. Traktat ryski 1921 r.”, którą będzie można zobaczyć na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie od 16 marca do 26 kwietnia 2021 roku. – Staraliśmy się pokazać na wystawie nie tylko same negocjacje, które zaczęły się w Mińsku, potem były toczone w Rydze, ale pokazać skutki tego, co wówczas Polacy podpisali. Trzeba podkreślić, że to były najważniejsze samodzielne negocjacje polityczne Polski w XX wieku. Konsekwencje tego co wówczas podpisano miały skutki do roku 1989. Konsekwencje takie jak: pakt Ribbentrop Mołotow, jak 17 września, jak „kłamstwo katyńskie”. Ta wystawa pokazuje spór jaki się toczył w Polsce wówczas pomiędzy koncepcją federacyjną Józefa Piłsudskiego, a koncepcją inkorporacyjną Romana Dmowskiego. Tego rezultaty widzimy w traktacie ryskim – zaznaczył Adam Hlebowicz. – Dlaczego gorzki pokój? - Staraliśmy się pokazać różne głosy, także punkt widzenia ukraiński i białoruski. Pokój w Rydze miał daleko idące konsekwencje dla Polski, ale dla całej Europy środkowo-wschodniej – podkreślił dyrektor Biura Edukacji Narodowej.
Wystawę będzie można oglądać w tym roku także w innych miastach m.in. w Krakowie, Gdańsku i Poznaniu.
Transmisja konferencji prasowej na kanale Youtube IPNtv
Jeńcy 1920
Maciej Korkuć, Waldemar Rezmer, Zbigniew Karpus, Jeńcy 1920, Kraków–Warszawa 2020, 264 s., ISBN 978-83-958671-4-9
Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży
PDF DO POBRANIA – WERSJA POLSKA
Spis treści
- Maciej Korkuć, Wykorzystać – jeżeli to się okaże niezbędne. Jeńcy 1920 i Anty-Katyń
- Waldemar Rezmer, Jeńcy polscy w niewoli sowieckiej
- Zbigniew Karpus, Jeńcy sowieccy w niewoli w Polsce w latach 1919–1921
- Aneksy
- Literatura
Военнопленные 1920
Maciej Korkuć, Waldemar Rezmer, Zbigniew Karpus, Военнопленные 1920, przekład Igor Mielnikow, Kraków–Warszawa 2020, 280 s., ISBN 978-83-958671-9-4
Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży
PDF DO POBRANIA – WERSJA ROSYJSKA
Rok 1920 w literaturze polskiej. Zarys monograficzny
Książka jest pierwszym tak obszernym opracowaniem tematu wojny polsko-bolszewickiej w naszym piśmiennictwie. W publikacji omówione zostały najważniejsze dzieła poświęcone tej problematyce, od Stefana Żeromskiego przez Stanisława Rembeka i Józefa Mackiewicza, na Wiesławie Helaku kończąc. Przypominano też wiele, często znakomitych, tekstów, które zostały skazane na zapomnienie w czasach PRL.