E-Księgarnia
27 lutego w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” w Warszawie odbyło się spotkanie wokół książki Miloša Doležala Jakby nam już dzisiaj przyszło umrzeć. Dramat życia, kapłaństwa i męczeńskiej śmierci czyhoskiego proboszcza ks. Josefa Toufara.
W spotkaniu udział wzięli: Miloš Doležal – autor; ks. prof. Tomáš Petráček – historyk, postulator procesu beatyfikacyjnego ks. Josefa Toufara; Jaroslav Šubrt – publicysta katolicki, tłumacz polskiej literatury historycznej; Przemysław Dakowicz – poeta, eseista, krytyk literacki. Rozmowę poprowadził dr hab. Mirosław Szumiło – historyk (IPN, UMCS).
Spotkanie rozpoczęła projekcja filmu Romana Vavry „Jak gdybyśmy dziś umrzeć mieli”, która wprowadziła publiczność w tematykę opisywaną w książce.
Autor książki Miloš Doležal powiedział, że w historii ks. Toufara jest wiele wymiarów: religijny, polityczny, propagandowy, ale jest też obecna tajemnica i mistyka, która nadaje tej historii wymiar nieporównywalny z żadną inną. – W ostatnim czasie dużo osób interesuje się wymiarem informacyjno-propagandowym – mówił Miloš Doležal – tzn. tym, w jaki sposób można manipulować informacją, aby uzyskać pożądany efekt. Mamy do czynienia z paradoksem, że 70 lat po swojej śmierci zamordowany przez komunistów człowiek przemawia do współczesności i w pewien sposób ją kształtuje. Zwracają również uwagę skromność, ubóstwo i potrzeba dzielenia się z innymi ks. Toufara. Kolejna rzecz to jego relacje z Bogiem, z proboszczami, kolegami – relacje międzyludzkie naznaczone serdecznością i głębią. Człowieczeństwo ks. Toufara cechowało się otwartością na innych ludzi bez względu na wyznanie i poglądy.
Według ks. prof. Tomáša Petráčka – historyka, postulatora procesu beatyfikacyjnego ks. Josefa Toufara, w latach 40.–50. w Czechach Kościół katolicki uważano za element obcej władzy związanej z Habsburgami, z Niemcami i traktowano jako polityczną dyspozyturę kultury niemieckiej. – Trzeba pamiętać też, że w Kościół czechosłowacki był zależny od państwowych subwencji, co miało duży wpływ na różnice w funkcjonowaniu kościoła w Czechosłowacji i Polsce – zaznaczył ks. prof. Petráček. – Być może jedną z przyczyn wielkiego zainteresowania książką o Josefie Toufarze jest fakt, że ukazuje ona bez osłonek to, czym naprawdę był system komunistyczny w Czechosłowacji, który nie cofał się przed tym, aby swoich przeciwników mordować, dehumanizować.
Przemysław Dakowicz wskazał dwie ważne postacie w Czechach lat 40. i 50. – Pierwsza to Milada Horáková – działaczka polityczna stracona przez komunistów po pokazowym procesie. Prochy po skremowaniu rozsypano w nieznanym miejscu. Drugą postacią jest Josef Toufar, który nie był w ogóle zaangażowany politycznie.
***
Josef Toufar – czeski ksiądz, męczennik, proboszcz z Czyhoszczy na Wysoczynie. 11 grudnia 1949 r. podczas odprawianej przez niego w czyhoskim kościele mszy świętej kilkakrotnie poruszył się krzyżyk ołtarzowy. Władze uznały, że zostało to sfingowane przez Toufara.
Księdza aresztowano i brutalnymi metodami zmuszano do tego, by przyznał się do skonstruowania oszukańczego mechanizmu, za pomocą którego rzekomo poruszał krzyżykiem. W wyniku tortur ks. Toufar zmarł, został potajemnie pochowany w zbiorowym grobie na cmentarzu w miejscowości Ďáblice (dziś część Pragi). Szczątki ks. Toufara odkrył dopiero w 2014 r. Jan Havrda, archeolog z NPU Praga. Zidentyfikowano je dzięki badaniom DNA oraz dokumentacji cmentarnej i medycznej.
Na prezentację książki zapraszamy także do Katowic – w piątek 28 lutego 2020.
Polecamy artykuł na portalu przystanekhistoria.pl:
►Mirosław Szumiło: Cud w Czychoszczy i męczeństwo księdza Toufara
11 grudnia 1949 r. we wsi Číhošť na pograniczu Czech i Moraw zdarzył się cud, który rozsławił to miejsce na cały kraj. A proboszcz tej wiejskiej parafii, 48-letni ks. Josef Toufar, mimowolnie wciągnięty w tryby wielkiej historii, w rezultacie poniósł męczeńską śmierć z rąk komunistycznych siepaczy.
Owego grudniowego poranka, w trzecią niedzielę Adwentu, ksiądz Toufar odprawiał codzienną mszę świętą. Wkazaniu mówił o tajemnicy obecności Boga w ludzkim życiu. Gdy wypowiedział słowa: „Tutaj, w tabernakulum, jest nasz Zbawiciel”, część wiernych zgromadzonych w świątyni zauważyła, że półmetrowy krzyż stojący na ołtarzu wyraźnie się przechylił w lewą i prawą stronę pod kątem około 45 stopni. Toufar tego nie zauważył. Po Mszy św. przyszli do niego parafianie, którzy opowiedzieli o tym, co widzieli. Początkowo proboszcz nie przywiązywał do tego większej wagi, lecz kolejne relacje ludzi, którzy widzieli poruszający się krzyż (w sumie około 20 osób) przekonały go, że w istocie to był cud. ►Ciąg dalszy na portalu przystanekhistoria.pl