E-Księgarnia
Czteroipółtysięczna wieś Markowa (przedwojenne województwo lwowskie, obecnie – podkarpackie):
1942 rok Józef i Wiktoria Ulmowie dają schronienie ośmiorgu Żydom – mimo biedy i ogromnego ryzyka. Zostali wydani.
24 marca 1944 roku Niemcy zamordowali całą rodzinę Ulmów (w tym Wiktorię w siódmym miesiącu ciąży), a także ukrywanych przez nich Żydów.
1995 rok Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Znaleźli się wśród 6706 Polaków, którym przyznano to odznaczenie.
28 marca 2018 roku z okazji obchodzonego po raz pierwszy Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką w Muzeum Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, po wielogodzinnej podróży, pojawiają się reprezentacje 2 szkół:
· III LO im. św. Jana Kantego w Poznaniu (laureaci II miejsca Turnieju Debat Historycznych IPN w r. szk. 2016/17)
w składzie Agata Bryłka, Bartosz Kozaczek, Jakub Kazecki, Hubert Szurgot pod opieką Pana Marka Jekela
· I LO im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu (laureaci III miejsca Turnieju Debat Historycznych IPN w r. szk. 2016/17)
w składzie Jakub Kawalerski, Marek Michalski, Szymon Ludwig, Agata Andrysiak pod opieką dr. Sławomira Drelicha
Powoli schodzi się publiczność - przede wszystkim uczniowie i nauczyciele lokalnych szkół. Wszystkich uczestników spotkania witają Dyrektor Muzeum dr Anna Stróż oraz Naczelnik OBEN IPN w Rzeszowie Jakub Izdebski. Po losowaniu stron (Poznań - propozycja, Inowrocław - opozycja) mówcy mają jeszcze chwilę na przygotowanie, a tymczasem marszałek debaty Karolina Kolbuszewska (BEN IPN) wyjaśnia zasady debaty oksfordzkiej.
W końcu rozpoczynamy. Mówcy debatują nad tezą: W porównaniu z innymi społeczeństwami okupowanej Europy Polacy zrobili wiele dla ratowania Żydów w czasie Holokaustu.
Debata oksfordzka jest sformalizowanym rodzajem dyskusji, której podstawowym zadaniem jest wymiana myśli na temat postawionej tezy.
Drużyna propozycji (Poznań) stara się wykazać swoją linią argumentacyjną, że ta teza jest słuszna, Opozycja (Inowrocław) próbuje nas przekonać, że Polacy nie zrobili wiele - mogli zrobić więcej. Padają nazwiska, przykłady, statystyki, przywoływane są wyniki badań naukowych. Niespełna 20 minut żywiołowej, ale bardzo merytorycznej i fantastycznej pod względem formy dyskusji mija nie wiadomo kiedy. Czas na ocenę debaty - przez jurorów (4 głosy) i przez publiczność (1 głos). Wygrywa stosunkiem punktów 3:2 drużyna propozycji, przy 16:14 głosów publiczności na stronę opozycji.
Jurorzy po kolei komentują debatę: dr Anna Stróż (Dyrektor Muzeum), dr Andrzej Sznajder (Dyrektor Oddziału IPN w Katowicach), dr Waldemar Brenda (Zastępca Dyrektora BEN) oraz Adam Hlebowicz (Dyrektor BEN). Zwracają uwagę na nieścisłości, czy nie do końca trafny dobór informacji wykorzystanych w debacie, jednocześnie chwaląc za ogrom pracy włożony w przygotowanie. Podpowiadają, do jakich źródeł mówcy mogliby jeszcze sięgnąć, aby pogłębić rozumienie tematu, a także jak mogą udoskonalić swój warsztat mówcy.
Brawa da zwycięzców i podziękowania gospodarzy kończą to niezwykłe wydarzenie, w niezwykłym miejscu. Młodzież ma jeszcze okazję zwiedzić muzeum, a w głowach uczestników wydarzenia kiełkują kolejne pomysły na debaty historyczne.
Debata jest dostępna na kanale YouTube IPNtv:
Fot. Krzysztof Kapłon (IPN Oddział Rzeszów)