Instytut Pamięci Narodowej Wizyta Ambasadora RFN w Instytucie Pamięci Narodowej – Warszawa, 14 września 2016 - Aktualności -

Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Rolf Nikel złożył 14 września wizytę prezesowi IPN Jarosławowi Szarkowi. ­- Wiem, co się tu wydarzyło w czasie wojny i jaka odpowiedzialność spoczywa na Niemcach – stwierdził dyplomata.

Prezes Jarosław Szarek podziękował ambasadorowi – w imieniu wielu Polaków – za wsparcie, jakie w czasie stanu wojennego trafiało od tysięcy zwykłych Niemców do Polaków, zwłaszcza opozycjonistów. Gros paczek z żywnością i odzieżą docierało wówczas nad Wisłę właśnie od naszych zachodnich sąsiadów. – Byłem jedną z osób, która wysyłała paczki na Dolny Śląsk – powiedział ambasador Nikel.

 Obie strony są jednak przede wszystkim zainteresowane dalszą współpracą instytucji naukowych, historycznych i kulturalnych Polski oraz Niemiec. IPN podpisał oficjalną umowę ze swym odpowiednikiem - Urzędem Pełnomocnika Federalnego ds. Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa (BStU), zwanym Instytutem Gaucka – już w 2005 roku.

IPN oraz Instytut Gaucka należą do Europejskiej Sieci Instytucji Archiwalnych Zajmujących się Aktami Tajnych Służb, która skupia siedmiu członków: z Bułgarii, Czech, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier oraz pięciu obserwatorów. Sieć organizuje m.in. międzynarodowe konferencje, imprezy edukacyjne, a także udostępnia materiały archiwalne, m.in. dotyczące inwigilacji opozycji przez tajne służby dawnego Bloku Wschodniego. W 2016 roku organizacji przewodniczy Polska. Kolejne spotkanie sieci zaplanowano w Krakowie.

Praktyki komunistycznej tajnej policji na wystawie

 Udostępnianie akt dawnej komunistycznej bezpieki to nie jedyne wspólne przedsięwzięcia członków organizacji. Jesienią 2015 r. w Berlinie otwarto wystawę, poświęconą działaniom tajnej policji w byłych krajach komunistycznych - “By any means. Communist secret police and people’s everyday life” (“Wszelkimi środkami. Komunistyczna tajna policja i codzienne życie ludzi”).

Ekspozycji, które przygotował i zaprezentował w Niemczech Instytut Pamięci Narodowej, jest więcej. Najnowsza, dostępna w wersji niemieckojęzycznej, przygotowana przez Poznański Oddział IPN, Związek Miast Polskich i PAN w Berlinie są “Wypędzeni 1939”. Wystawa opowiada o losach Polaków wysiedlanych z terenów wcielonych do Rzeszy. Prezentacja ekspozycji odbyła się we wrześniu br. w Berlinie. Wystawa zostanie też pokazana w innych miastach naszych zachodnich sąsiadów. To fotografie i plakaty oraz dokumenty z archiwów polskich i niemieckich. Obrazują deportacje Polaków, ich historyczne tło oraz inne prześladowania w ramach “polityki ludnościowej” III Rzeszy.

Podzielony świat i pojednanie

W Niemczech można było też obejrzeć ekspozycję „Zimna Wojna. Krótka historia podzielonego świata” (m.in. Halle, Kilonia). Gdy wcześniej otwierano ją w Warszawie, przy okazji 20. rocznicy zjednoczenia dwóch państw niemieckich, była to okazja do spotkania dyplomatów Polski, Francji, Republiki Federalnej Niemiec, Rosji, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Uroczystości towarzyszyła rekonstrukcja historyczna słynnego punktu granicznego Checkpoint Charlie między NRD a Berlinem Zachodnim.

W Niemczech zaprezentowano też “Pojednanie. Kościół katolicki a relacje polsko-niemieckie 1945–2015” oraz wystawę “Arcybiskup Ignacy Tokarczuk – Kościół, władza, opór społeczny”.

IPN współpracuje także m.in. z Międzynarodową Służbą Poszukiwawczą w Bad Arolsen, Fundacją im. Maksymiliana Kolbego w Berlinie oraz Akademią Katolicką.

Archiwum w Bad Arolsen, powołane w 1955 roku przez zachodnich aliantów, gromadzi materiały dotyczące m.in. ofiar niemieckich zbrodni wojennych. We współpracy z jego specjalistami oraz przedstawicielami Muzeum Holokaustu z Waszyngtonu IPN przygotował trwające od 12 września w Warszawie pięciodniowe warsztaty dla naukowców. Ich rekrutacją zajęło się Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.