E-Księgarnia
W wydarzeniu wziął udział prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki oraz prezes Zarządu Polskiego Radia Agnieszka Kamińska.
– Radio i ludzie radia na wojnie byli głosem nadziei, rozsądku, osamotnienia w obliczu niemieckiej nawały i ataku z września 1939 roku. To byli także ludzi wolnej woli: radiowcy, artyści, aktorzy, politycy, oficerowie, którzy mogli przecież Polskę opuścić, ale z miłości do niej i poczucia obowiązku wobec tych, którzy są z drugiej strony odbiorników, pozostali i dalej służyli broniącej się Rzeczypospolitej, polskiemu radiu i ludności Warszawy
– mówił podczas prezentacji komiksu prezes IPN dr Karol Nawrocki. Przypomniał postać pułkownika Wacława Lipińskiego, którego los pokazuje w sposób dobitny, że II wojna światowa była porozumieniem dwóch systemów totalitarnych: niemieckiego, narodowego socjalizmu i sowieckiego komunizmu. Pułkownik Lipiński – jeden z najważniejszych głosów broniącej się Warszawy – przeżył wojnę, życie stracił w 1949 roku we Wronkach z rąk komunistów.
– Dziękuję Polskiemu Radiu za to, że nie zapomina też o tym, że II wojna światowa była dziełem dwóch systemów totalitarnych. Szczęśliwie, jednego już nie ma, a drugi wciąż zagraża światu
– podkreślił prezes IPN.
– Polskie Radio, jako nadawca publiczny pełni swoją rolę podtrzymując pamięć o historycznych wydarzeniach, o historii szeroko rozumianej, także tej tożsamościowej. Wydawnictwa o charakterze tożsamościowym Polskie Radio zaczęło wydawać kilka lat temu z inicjatywy ówczesnego prezesa, Krzysztofa Czabańskiego. W maju tego roku zaprezentowaliśmy album, który zawierał kolekcję płyt gramofonowych z września 1939 r. (...) Dziś odsłaniamy kolejny etap tego wydarzenia – komiks o historii Polskiego Radia we wrześniu 1939 r.
– powiedziała prezes Polskiego Radia Agnieszka Kamińska.
Premiera komiksu „Polskie Radio wrzesień 1939” – zapis transmisji
* * *
Komiks „Polskie Radio wrzesień 1939”, którtego autorami są Jan Madejski, Sławomir Czuba oraz Maciej Czaplicki, przedstawia w atrakcyjny sposób historię obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku przez pryzmat pracy radiowców. Ta ochotnicza ekipa pozostając w walczącym mieście, stara się być przekaźnikiem informacji o sytuacji wojennej, źródłem codziennych rad, podtrzymując na duchu mieszkańców Warszawy. Publikacja przypomina także o historii ukrycia części zbiorów płyt ewakuowanych z budynku Radia. Jedna z trzech części zbioru cały czas jest poszukiwana.
Według dr. Tomasza Sudoła, historyka z Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej, istnieją cztery hipotezy co do tego, gdzie może być zaginiona część nagrań. – Pierwsza hipoteza jest taka, że te materiały zostały bezpowrotnie utracone. Druga hipoteza jest taka, że one mogły trafić do Krakowa, bo ojciec pracownika Polskiego Radia po wojnie zamieszkał w Krakowie. Trzecia hipoteza – że one mogą być gdzieś ukryte na terenie miasta Warszawy. I czwarta hipoteza jest taka, że te materiały mogły po '89 roku opuścić Polskę. Mogły zostać komercyjnie sprzedane do jakiegoś archiwum zagranicznego i tam się dzisiaj znajdują – powiedział Polskiemu Radiu dr Tomasz Sudoł.
6 maja 2022 roku w siedzibie Polskiego Radia odbyła się premiera albumu „Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku”, zawierającego 93 spośród ok. 200 nagrań sprzed 83 lat. Rozpoczęto też wspieraną przez Instytut Pamięci Narodowej akcję poszukiwań zaginionej części dźwięków – „Gdzie jest czarny neseser?”.