Instytut Pamięci Narodowej Prezes Instytutu Pamięci Narodowej oddał hołd Niezłomnym oraz represjonowanym za pomoc żołnierzom II konspiracji – 28 lutego 2021 - Aktualności -

przesuń wstecz zdjęcia

przesuń dalej zdjecia

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

W przededniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, na zaproszenie Społecznego Komitetu Rodzin Poległych Żołnierzy NSZ i NZW, prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek wziął udział w uroczystościach ku czci żołnierzy antykomunistycznego podziemia.

Obchody, z udziałem m.in. poseł na Sejm RP Anny Cicholskiej, władz samorządowych, rodzin pomordowanych oraz przedstawicieli organizacji kombatanckich i historycznych, rozpoczęły się mszą św. w kościele pw. św. Mateusza w Zielonej (gmina Krasne, powiat przasnyski). Ks. proboszcz  Andrzej Gajewski w homilii przypomniał, że Żołnierzom Wyklętym została odebrana nie tylko młodość, życie, ale to co najważniejsze – godność. – Chcieli po wojnie wrócić do normalności, ale nie dane im było. Krzywda, której doznali jest tym bardziej bolesna, że zabrano im nie tylko życie, zdrowie, młodość. Zabrano im dobre imię – podkreślił kaznodzieja. Zaznaczył, iż przez wiele lat w szkołach historia była zakłamywana. O Żołnierzach Wyklętych mówiono, że byli to  bandyci. – To nie byli walczący żołnierze, tylko ludzie, którzy z bronią w ręku napadali, grabili innych – taka była oficjalna narracja. Chciano wymazać z pamięci tych, którzy podjęli się wielkiego zadania: stanąć w obronie tego, co najważniejsze – swojej godności  – przypomniał kapłan.

Po zakończeniu nabożeństwa nastąpiło uroczyste złożenie kwiatów przy pomniku upamiętniającym 39 Żołnierzy Niezłomnych z okolic Ciechanowa. Tablica, ufundowana w 1992 roku, jest najstarszą formą upamiętnienia żołnierzy II konspiracji na północnym Mazowszu. Zanim jednak delegacje złożyły kwiaty głos zabrał prezes IPN dr Jarosław Szarek. Pokreślił, że istotą Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest oddanie hołdu i złożenie pamięci tym, którzy przed laty stanęli do walki ze zniewoleniem komunistycznym. – To była kontynuacja walki, którą  wielu z nich prowadziło  już w czasie okupacji  –  mówił  prezes IPN. Przypomniał jak ważna jest pamięć nie tylko o tych, których dziś nazwiska widnieją na tablicach, ale również o ich rodzinach.

– Ten pomnik zbudowany został prawie przed trzydziestu laty w 1992 roku. Nie było IPN, nie było innych instytucji, ale trwała pamięć. My pamiętamy. I na tej tablicy i w setkach uroczystości, które się rozpoczęły w wielu miasteczkach i miastach Polski dzisiaj, jutro będziemy pamiętać. Pamiętamy o żołnierzach, ale musimy również pamiętać o tych, których nazwiska nie są wyryte na tej tablicy. O ich rodzinach. O bliskich, którzy płacili cenę równie wysoką jak oni. Tylko dwa nazwiska z rodziny symbolizującej ten los – rodziny Kołakowskich – ojca i syna. Trzeci syn – 16–letni Jerzy po skatowaniu w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Ciechanowie miesiąc później zmarł. Matka, dwie córki – skazane na wieloletnie więzienia, spalone gospodarstwo. Później przez lata żyjące w biedzie, z piętnem wyklęcia – zaznaczył. – To szkoła niepodległej Rzeczypospolitej uczyła ich miłości do Niepodległej Polski. Gdy przyszedł czas próby oni zapłacili największą cenę. Co było w nich siłą? Znajdujemy to dzisiaj w ich grobach: fragmenty różańców, krzyżyki, święte medaliki. I te słowa zawarte w rozkazach, jak chociażby patrona jutrzejszego dnia pana pułkownika  Łukasza Cieplińskiego, który tuż przed śmiercią mówił: „Wierzę, że idea Chrystusowa zwycięży. Polska niepodległość odzyska. A podeptana godność ludzka będzie przywrócona.” To jest ich testament – zaznaczył prezes IPN podczas przemówienia.

Dr Jarosław Szarek  podkreślił, że ważne jest przekazywanie pamięci młodszym pokoleniom. – Najważniejsze jest to, czy przekażemy tę pamięć najmłodszemu pokoleniu. Ważne jest, aby to tysiącletnie dziedzictwo Rzeczypospolitej, za którą Żołnierze Wyklęci oddali swe życie, zapłacili taką cenę, było również ich dziedzictwem. Czy będzie dla nich dziedzictwem niemym? To jest wysiłek nasz wspólny. Przyszłość Polski zależy od Państwa – powiedział prezes IPN zwracając się do zebranych. – Bo przyszłość Polski nie rozgrywa się tylko w gabinetach polityków, ale rozgrywa się w każdym z Państwa domów i to jak ją ukształtujemy, jak wychowamy kolejne pokolenia. Chwała Bohaterom! – zakończył.

Prezes IPN wręczył Pani Jadwidze Płodziszewskiej ze Społecznego Komitetu Rodzin Poległych Żołnierzy NSZ i NZW pamiątkowe repliki ryngrafów należących do trzech wyjątkowych postaci: Zygmunta Szendzelarza „Łupaszki”, Franciszka Majewskiego „Słonego” i Henryka Flamego „Bartka”, przygotowane przez Biuro Edukacji Narodowej IPN.

Następnie dr Jarosław Szarek złożył kwiaty pod tablicą pamiątkową na budynku byłej katowni PUBP w Ciechanowie.  Na miejscowym cmentarzu prezes IPN złożył kwiaty na grobie por. Romana Dziemieszkiewicza ps. „Adam”, „Pogoda”, starszego brata „Roja”.

Prezes IPN oddał również hołd rodzinom cywili, którzy udzielali wsparcia oddziałom leśnym, składając kwiaty w Pałukach na symbolicznym grobie Bronisława i Zdzisława Kołakowskich z Osysk, zamordowanych w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie za ukrywanie patrolu st. sierż. Ildefonsa Żbikowskiego ps. „Tygrys” z oddziału „Roja”. Odwiedził także zagrodę gospodarską w Osyskach, gdzie rozegrała się ostatnia walka patrolu „Tygrysa” z oddziału „Roja”. W Szyszkach złożył kwiaty przy pomniku poświęconym ppor. Mieczysławowi Dziemieszkiewiczowi ps. „Rój” i jego towarzyszowi broni – Bronisławowi Gniazdowskiemu, ps. „Mazur”.

* * *

Po odłączeniu od oddziału „Roja” w 1949 r. grupa dowodzona st. sierż. Ildefonsa Żbikowskiego działała na terenie pow. przasnyskiego, ciechanowskiego i pułtuskiego. Pomocy udzielała im rodzina Marianny i Bronisława Kołakowskich z Osysk. 25 lutego 1950 r. oddziały UB i KWB weszły na teren gospodarstwa Kołakowskich. W wyniku strzelaniny zginęli: dowódca Ildefons Żbikowski, Józef Niski ps. „Brzoza”, Henryk Niedziałkowski ps. „Huragan” i Władysław Bukowski ps. „Zapora”. Funkcjonariusze aresztowali też całą rodzinę Kołakowskich – rodziców i 4 dzieci, zabudowania gospodarskie zostały spalone, a majątek skonfiskowany. Po okrutnym śledztwie Bronisław i jego syn Zdzisław zostali bestialsko zamordowani w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, 3 lipca 1950 r., a ich szczątków do tej pory nie odnaleziono. 16-letni Jerzy, najmłodszy syn, zmarł po okrutnych przesłuchaniach w ciechanowskiej siedzibie UB. Marianna Kołakowska została skazana na 8 lat pozbawienia wolności, a jej córki: Irena i Teresa, dostały kolejno 10 i 15 lat. Po zwolnieniu z więzienia żyły jako obywatele II kategorii.

Polecamy dodatek prasowy IPN do „Naszego Dziennika” „Bezimienni bohaterowie”, w którym przypominamy jak ludność z różnych miejscowości wspierała żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego.