E-KsięgarniaW dniu 30 czerwca 2003 r. prokurator Radosław J. Ignatiew – Naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Białymstoku, na podstawie art. 322 § 1 kpk, wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie brania udziału w dniu 10 lipca 1941 r. w Jedwabnem (powiat Łomża, b. woj. białostockie) w dokonaniu masowego zabójstwa nie mniej niż 340 obywateli polskich narodowości żydowskiej, których po uprzednim zgromadzeniu na rynku miejskim i pilnowaniu doprowadzono do znajdującej się na skraju tej miejscowości stodoły, w której zabito w nieustalony sposób co najmniej 40 osób, a grupę co najmniej 300 osób płci obojga w różnym wieku, po zamknięciu we wnętrzu stodoły, spalono żywcem, przy czym dokonywano uprzednio także pojedynczych zabójstw w bliżej nieustalonych okolicznościach. Zbrodnia ta została zakwalifikowana z art. 1 pkt 1 dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko – hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami wojennymi, która to kwalifikacja oznacza uznanie zbrodni za dokonaną „na rękę władzy państwa niemieckiego”.
Śledztwo umorzono z powodu nie wykrycia innych żyjących sprawców zbrodni niż ci, którzy wcześniej zostali osądzeni przez polski wymiar sprawiedliwości.
Postanowienie nie jest prawomocne. Zażalenie na nie przysługuje m.in. członkom rodzin ofiar zbrodni, którym przysługują w postępowaniu prawa pokrzywdzonych. Uzasadnienie postanowienia liczy 203 strony tekstu, do którego dołączono dwa załączniki. Załącznik nr 1 zawiera listę nazwisk żydowskich ofiar, które zginęły w dniu 10 lipca 1941 r. w Jedwabnem. Załącznik nr 2 zawiera wykaz dowodów zabezpieczonych w dniach 24.05-04.06.2001 w Jedwabnem w trakcie czynności ekshumacyjnych.
W ciągu ostatniego roku prokurator prowadzący śledztwo przeprowadził szereg czynności mających na celu weryfikację hipotez przyjętych w chwili wszczęcia śledztwa. Pogłębiona została analiza wszystkich zgromadzonych w toku śledztwa dowodów, w tym w szczególności zeznań 111 świadków przesłuchanych w tym śledztwie, których relacje zestawione zostały z dowodami uzyskanymi w toku czynności ekshumacyjnych. Treść merytoryczna postanowienia o umorzeniu śledztwa była konsultowana z dyrektorem Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu prokuratorem Witoldem Kuleszą.
Wszystkie ustalenia śledztwa przedstawione wcześniej opinii publicznej znalazły potwierdzenie w rozwiniętym i pogłębionym uzasadnieniu postanowienia końcowego.
Treść postanowienia wraz z uzasadnieniem zostanie opublikowana po jego uprawomocnieniu się.