E-Księgarnia-
foto z finału #8 -
foto z finału #9
Konkurs zakładał przygotowanie strony internetowej, na której należało zaprezentować sylwetkę oficera – ofiary Zbrodni Katyńskiej oraz losów jego rodziny. Uczestnicy mieli za zadanie zgromadzenie informacji, wspomnień, relacji i pamiątek, a następnie zaprezentowanie wyników prac w postaci strony internetowej. Konkurs wymagał od uczniów – uczestników konkursu dużego nakładu pracy w każdym etapie powstawania projektu. Projekt został przygotowany i zrealizowany w ramach określonej w ustawie misji edukacyjnej IPN.
Uroczyste podsumowanie konkursu
18 kwietnia 2011 r. o godz. 12.00 w siedzibie Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Szczecinie przy ul. Piotra Skargi 14 nastąpiło uroczyste podsumowanie konkursu historycznego „Dramat katyński”. Organizatorami konkursu są: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie, Zespół Szkół Salezjańskich oraz Stowarzyszenie Katyń. W przedsięwzięciu wzięło udział blisko stu uczestników. W trakcie spotkania finalistom zostały wręczone dyplomy i nagrody rzeczowe oraz podziękowania dla opiekunów. Nagroda główna to wyjazd edukacyjny do Katynia.
Uroczystość uświetniła przewodnicząca Stowarzyszenia Katyń w Szczecinie – dr Ewa Gruner-Żarnoch, która wygłosiła wykład na temat Zbrodni Katyńskiej. Następnie zaprezentowane zostały prace laureatów.
Wyjazd edukacyjny do Katynia
Termin wyjazdu: 15–19.06.2011
Wyjazd stanowił nagrodę główną dla finalistów (autorów prac, które zajęły 3 pierwsze miejsca) w konkursie „Dramat katyński”. Nagroda główna była formą popularyzacji i pogłębienia wiedzy. Dla uczestników pobyt w miejscach, o których przygotowywali prace, stanowić miał ważne uzupełnienie możliwości rozwoju w postaci obcowania z żywą historią.
1. Dzień: Warszawa – Brześć – Mereczowszczyzna – Kosowo – Baranowicze
Grupa ze Szczecina, stanowiąca zasadniczą część uczestników dojechała do Warszawy w godzinach porannych. Na dworcu Warszawa Centralna czekał już na nas pilot wyjazdu – Tomasz Pietrzak. Natychmiast ruszyliśmy busem w kierunku granicy, którą przekroczyliśmy ok. godziny 14.30 w Kukurykach. W wyjeździe towarzyszyła nam również właścicielka biura – pani Czesława Orłowska, która była również przewodnikiem. Przybliżała różne fakty historyczne i kulturalne regionów Białorusi, przez które przejeżdżaliśmy.
Pierwszym punktem w merytorycznym planie objazdu był Brześć. Zwiedzanie miasta rozpoczęliśmy od Twierdzy Brzeskiej, w której wyeksponowano przede wszystkim radziecki etap jej historii. Jednakże, białoruski przewodnik dokładnie opisał losy tej budowli od czasu jej powstania. W trakcie oprowadzania przewodnik przedstawił wiele ciekawostek historycznych związanych z Brześciem. Kolejnym etapem zwiedzania był rynek (deptak) w centrum miasta. Pod pomnikiem Tysiąclecia Brześcia przewodnik opowiedział nam historię miasta. Pomnik jest otoczony 6 posągami z brązu. Każda z postaci przedstawia chronologicznie różne okresy z dziejów miasta, m.in: książę Włodzimierz Wasilkowicz, wielki książę litewski Witold i Mikołaj Radziwiłł Czarny. Płaskorzeźba wokół pomnika przedstawia znaczące dla historii miasta wydarzenia i symbolem m.in: legenda o założeniu miasta, budowa miasta, bitwa pod Grunwaldem, Biblia Brzeska. Następnie spacerując zwiedziliśmy starą część miasta.
W godzinach popołudniowych ruszyliśmy do Baranowicz. W trakcie przejazdu uczestnicy mogli obejrzeć fragmenty filmu dokumentalnego o insurekcji kościuszkowskiej, który miał nas wprowadzić w dalsze zwiedzanie. Po drodze zatrzymaliśmy się przy folwarku Mereczowszczyzna w Kosowie. To tam 4 lutego 1746 r. przyszedł na świat Tadeusz Kościuszko. Folwark został odrestaurowany i udostępniony zwiedzającym. Wewnątrz można było obejrzeć przedmioty codziennego użytku z epoki, a także różnego rodzaju pamiątki po rodzinie Kościuszko. Obok muzeum, na wzgórzu porośniętym smukłymi sosnami, stoją romantyczne ruiny Pałacu Pudłowskich, zbudowanego w XIX w., który mogliśmy obejrzeć z bliska, dzięki życzliwości osoby ochraniającej remontowany budynek. W Kosowie zatrzymaliśmy się przy kościele Świętej Trójcy, w którym przyszły bohater narodowy był ochrzczony.
W trakcie przejazdów pomiędzy miejscowościami, o Białorusi wczoraj i dziś w bardzo barwny sposób opowiadała nam pani Czesława Orłowska z biura podróży, które organizowało nam wyjazd.
Około godziny 22.00 dojechaliśmy do hotelu w Baranowiczach.
2. Dzień: Baranowicze – Nieśwież – Mir – Mińsk – Orsza
O godz. 8.00 rozpoczęliśmy kolejny dzień zwiedzania na trasie Nieśwież – Mir – Mińsk. Wybudowany w średniowieczu zamek należał do rodziny Kiszków. Rezydencją rodu Radziwiłłów stał się w 1533 r., po zakupie zamku. W 1939 r. rodzina Radziwiłłów została wysiedlona z posiadłości w momencie wejścia Armii Czerwonej. Zamek był wykorzystywany początkowo jako szpital, a w czasach sowieckich jako sanatorium. W 1994 r. zespół zamkowy został uznany za narodowy pomnik historii i kultury. We wciąż remontowanym zamku powstało muzeum. Od 2005 r. zespół zamkowo-parkowy w Nieświeżu wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Historię zamku oraz całego majątku Radziwiłłów została zaprezentowana przez białoruską przewodniczkę.
W Nieświeżu zwiedziliśmy także kościół pw. Bożego Ciała (XVI w.), zbudowany na wzór rzymskiego kościoła Il Gesu (malowidła ścienne, krypta z sarkofagami Radziwiłłów), ratusz z sukiennicami, oraz Dom Gdański (XVII w.).
Kolejnym miejscem postoju i zwiedzania był zamek z XVI w. w miejscowości Mir, także wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Następnie ruszyliśmy w kierunku Mińska, gdzie zatrzymaliśmy się na krótko, by ruszyć do Orszy, gdzie kończył się drugi dzień wyjazdu.
3. Dzień: Orsza – Katyń – Smoleńsk
Trzeci etap był najważniejszy podczas całego wyjazdu. Nad ranem ruszyliśmy do Smoleńska. Pierwszym punktem w programie na ten dzień była wizyta na terenie lotniska w Smoleńsku, gdzie 10 kwietnia 2010 r. rozbił się samolot, na pokładzie którego znalazło się wielu znamienitych Polaków z Prezydentem RP – śp. Lechem Kaczyńskim. Następnie udaliśmy się do centrum miasta.
W Smoleńsku zwiedziliśmy Kreml – Twierdzę Smoleńską, sobory Piotra i Pawła (z XII w.) oraz Uspienski (czyli Zaśnięcia Maryi Panny), monastyry Troicki i Wozniesienski. Po południu pojechaliśmy do Katynia, gdzie 28 lipca 2000 r. otwarto i poświęcono Polski Cmentarz Wojenny, na którym w sześciu mogiłach zbiorowych i dwu generalskich spoczywa 4412 oficerów Wojska Polskiego. Na miejscu uczestnicy wyjazdu mogli odnaleźć tablice pamiątkowe poświęcone bohaterom swoich prac. Rosyjska przewodniczka opowiedziała o samym miejscu, podając szereg ciekawostek i szczegółów dotyczących Zbrodni Katyńskiej, a także o próbach odkłamywania historii. Wieczorem wróciliśmy do hotelu w Smoleńsku.
4. Dzień: Smoleńsk – Mińsk – Wilno
O godzinie 8.00 wyruszyliśmy do Wilna. Po drodze zatrzymaliśmy się w Mińsku. Tam z wynajętym przewodnikiem zwiedzaliśmy centrum miasta – kościół świętych Szymona i Heleny zwany „czerwonym kościołem”, podziemne centrum handlowo-gastronomiczne, katedrę, sobór św. Ducha, dawny dwór Wańkowiczów oraz dom – miejsce kilkunastoletniego pobytu Stanisława Moniuszki. O godzinie 15.00 ruszyliśmy w kierunku granicy białorusko-litewskiej. O godz. 20.00 dojechaliśmy do Wilna. Zakwaterowani zostaliśmy w hotelu w centrum miasta, w związku z czym wieczorem mogliśmy pójść na spacer po Starówce Wilna.
5. Dzień: Wilno – Troki – Warszawa
O godz. 8.00 do hotelu przyszła litewska przewodniczka i zaproponowała zwiedzanie Wilna. Spacerem w strugach deszczu udało nam się odwiedzić najważniejsze punkty na turystycznej trasie miasta: Ostrą Bramę, kościół św. Teresy, Plac Ratuszowy, Uniwersytet Wileński, gotycki kościół św. Anny, pomnik Adama Mickiewicza, cmentarz na Rossie, Katedrę Wileńską z Kaplicą Królewską św. Kazimierza. W międzyczasie udało się wygospodarować odrobinę czasu wolnego, podczas którego chętni mogli uczestniczyć w mszy św. Około południa wyjechaliśmy do Trok, które również udało się dość pobieżnie zwiedzić. O godz. 15.00 pojechaliśmy w kierunku granicy, którą przekroczyliśmy ok. godziny 18.00. Do Warszawy dojechaliśmy ok. godziny 21.00.
Cele wyjazdu zostały w całości spełnione. Poza wizytą w polskiej nekropolii w Katyniu, uczniowie i ich opiekunowie mogli zobaczyć ślady polskości w krajach naszych sąsiadów. Cały wyjazd dał nam cenną lekcję patriotyzmu.
Grzegorz Czapski, OBEP IPN Szczecin