Instytut uporządkuje, zewidencjonuje, opracuje, zdigitalizuje i włączy do zasobu archiwalnego IPN materiały przekazywane przez Związek oraz jego oddziały i koła. Zbiory, które wymagają szczególnej ochrony trafią do pracowni konserwatorskiej. Po zakończeniu procesu opracowania materiały będą udostępniane uprawnionym podmiotom, naukowcom i dziennikarzom.
Polski Związek Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych został wpisany do Rejestru Stowarzyszeń i Związków 31 maja 1946 r. na mocy decyzji prezydenta m.st. Warszawy. Równolegle powstawały oddziały Związku. Trzy lata później razem z innymi organizacjami o charakterze kombatanckim został przez władze państwowe rozwiązany i włączono je wszystkie do nowo utworzonego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD). Po likwidacji ZBoWiD-u Związek ponownie wpisano do rejestru Stowarzyszeń i Związków. Polski Związek Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych zrzesza byłych więźniów politycznych i otacza ich opieką. Udziela pomocy w uzyskiwaniu zadośćuczynienia dla byłych więźniów za poniesione straty moralne, zdrowotne i materialne oraz upamiętnia miejsca martyrologii Polaków na terenach byłych hitlerowskich więzień i obozów koncentracyjnych i miejsc pamięci narodowej.
Pierwsze zabezpieczone dzięki umowie materiały, będące do tej pory w dyspozycji zlikwidowanego krakowskiego oddziału Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, trafią już 25 sierpnia 2023 r. do Oddziałowego Archiwum IPN w Krakowie.