Nawigacja

Aktualności

Historia jest pasjonująca. W Warszawie trwa Kongres Pamięci Narodowej

Jak opowiadać Polakom o historii w sposób nowoczesny? Odpowiedzią na to pytanie jest Kongres Pamięci Narodowej, który już pierwszego dnia odwiedziło przeszło 3 tysiące osób, w tym ponad 1600 uczniów.

Kongres Pamięci Narodowej: początek „HistHacku” – pierwszego w dziejach hackathonu organizowanego przez IPN – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Kongres Pamięci Narodowej: początek „HistHacku” – pierwszego w dziejach hackathonu organizowanego przez IPN – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Kongres Pamięci Narodowej: początek „HistHacku” – pierwszego w dziejach hackathonu organizowanego przez IPN – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Kongres Pamięci Narodowej: Rekonstrukcje historyczne – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Kongres Pamięci Narodowej: Rekonstrukcje historyczne – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Kongres Pamięci Narodowej: Rekonstrukcje historyczne – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Strefa Archiwum IPN na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Strefa Archiwum IPN na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Olimpiada Gier Planszowych na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Olimpiada Gier Planszowych na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Spektakle „Miś Wojtek” na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Spektakle „Miś Wojtek” na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Strefa Wydawnictwa IPN na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Strefa Wydawnictwa IPN na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Warsztaty „Drużyna Inki” na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Warsztaty „Drużyna Inki” na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Warsztaty „Drużyna Inki” na Kongresie Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Panel „Zakaz gloryfikacji totalitaryzmów. Przestrzeń publiczna i pamięć jako pole bitwy o bezpieczną przyszłość” – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Panel „Polityka pamięci i polityka historyczna – doświadczenie krajów Europy Środkowo-Wschodniej okiem szefów instytucji” – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Panel dyskusyjny „Immersyjna edukacja historyczna" podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Panel dyskusyjny „Symbole tożsamości narodowej okiem twórców" podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Panel dyskusyjny „Symbole tożsamości narodowej okiem twórców" podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
4. Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach „Echa Katynia” podczas Kongresu Pamięci Narodowej – Warszawa, 13 kwietnia 2023. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)

Licznie zebrani miłośnicy historii mogli dziś uczestniczyć w wielu aktywnościach, a każde pokolenie odwiedzających odnalazło dla siebie ciekawe wydarzenia. Wieczorem odbyła się gala Sygnetów Wydawnictwa IPN, podczas której poznaliśmy Najlepsze Książki Roku 2022.

13 kwietnia 2023 o godz. 9.30 uroczystego otwarcia Kongresu Pamięci Narodowej dokonał dr Karol Nawrocki, prezes IPN. Podkreślił niezwykłą rolę spotkań z historią w całkiem nowej formie – z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, gier, konkursów, wystaw, a także ciekawych dyskusji.

Jednym z najważniejszych punktów dnia było przedstawienie wyników raportu „Edukacja dla pamięci”. Jest to wynik szczegółowych badań społecznych na temat pamięci i świadomości historycznej młodych Polaków. Raport, przygotowany przez zespół pod kierownictwem dr. hab. Krzysztofa Malickiego prof. UR, stanowił główną inspirację dla organizacji Kongresu Pamięci Narodowej.

Na PGE Narodowym można było odwiedzić kilka stref podzielonych tematycznie.

W strefie naukowej odbył się szereg debat związanych z polityką pamięci i polityką historyczną. O wpływie historii na wizerunek państw i narodów dyskutowali: prof. Hans-Jürgen Bömelburg (Justus-Liebig-Universität Gießen), prof. Jan Draus (Uniwersytet Rzeszowski), prof. Andrzej Nowak (Uniwersytet Jagielloński) i prof. Wojciech Roszkowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego).

Na ten sam temat dyskutowali też szefowie instytutów pamięci z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Dr Réka Földváryné Kiss (Nemzeti Emlékezet Bizottsága), dr Peter Jašek (Ústav pamäti národa), dr Ladislav Kudrna (Ústav pro studium totalitních režimů), dr Karol Nawrocki (prezes IPN) oraz Giora Zwilling (Arolsen Archives) podzielili się doświadczeniem swoich instytucji w aspekcie rozliczania i badania zbrodni obu dwudziestowiecznych totalitaryzmów oraz ścigania ich sprawców.

Prezes Nawrocki, opisując polskie realia, podkreślał:

Jest w polskim parlamencie i życiu publicznym część ludzi, która nie docenia tego, że wyszło 4 tysiące publikacji od powstania IPN o istocie systemów totalitarnych. Odnaleźliśmy 300 bohaterów podziemia antykomunistycznego. (…) Są jeszcze tacy, którzy mówią, że IPN jest niepotrzebny i nasze archiwa powinniśmy zabetonować, nie mówić o tym, co było przed rokiem 1989.

Widzimy, istotą jakiego zagrożenia są systemy totalitarne (…). Obnażanie ich jest nie tylko refleksją o historii XX wieku, ale refleksją o współczesnym świecie i jego przyszłości. (…) Głównym problemem funkcjonowania takich instytucji jak IPN jest to, że są tacy, którzy z dziedzictwa systemu totalitarnego czerpali korzyści i nadal to robią, są do niego przywiązani, czy wychowani w propagandzie sowieckiej

– dodał.

Równocześnie w ramach strefy naukowej odbyło się sześć dyskusji, podczas których eksperci odpowiadali na pytania na temat misji i powinności poszukiwań i identyfikacji ofiar wojen i represji, immersyjnej edukacji historycznej, grobów i miejsc pamięci weteranów walk o niepodległość Polski w kraju i za granicą, zakazu gloryfikacji totalitaryzmów oraz sposobów zainteresowania najmłodszych historią i o symbolach tożsamości narodowej okiem twórców. Podczas tej ostatniej rozmowy na szczególną uwagę zasługiwało przedstawienie nowej identyfikacji graficznej IPN. Unowocześnione logo prezentował autor projektu, Marcin Wolny.

Ważnym punktem Kongresu Pamięci Narodowej jest 4. edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmowego o Totalitaryzmach „Echa Katynia”. Podczas czwartkowych seansów zaprezentowano filmy: „Matusia”, „Slobodni”, „The Kiev trial”, „Boys in November”, „Marsz cieni”, „Rotmistrz Pilecki”, „Wybraniec bogów”.

Po emisji filmu „Rotmistrz Pilecki” odbyła się dyskusja z jego twórcami: Miłoszem Lodowskim (producentem i pomysłodawcą) oraz Miłoszem Koziołem (reżyserem). Widzowie mieli okazję uczestniczyć w spotkaniu tematycznym – „Więcej niż 20 tysięcy. Prawdziwa skala Zbrodni Katyńskiej” z dr Ewą Kowalską, dr. Krzysztofem Łagojdą, Witoldem Wasilewskim i Rafałem Ziemkiewiczem.

Młodsi uczestnicy odwiedzali dziś Strefę Nowych Technologii, gdzie łamali bolszewickie szyfry w „Grze Szyfrów”. Instytut Pamięci Narodowej zabrał ich także w Edukacyjną Podróż Historyczną poprzez 5 stref ze stanowiskami multimedialnymi zatytułowanymi: „Walka o niepodległość i granice”, „II RP”, „II wojna światowa”, „Powojenny opór antykomunistyczny”, „Solidarność (do 1989 r.)”, gdzie dzieci i młodzież uczyły się poprzez gry, quizy i wiele innych aktywności.

Nastolatkowie uczestniczyli w warsztatach „Drużyna Inki” prowadzonych przez Biuro Przystanków Historia, a najmłodsi obejrzeli spektakl o Misiu Wojtku.

Pierwszy dzień Kongresu to także początek finału HistHacku – pierwszego hackathonu zorganizowanego przez IPN. Uczestnicy, opierając się na historii Polski, pracują intensywnie nad nowatorskim rozwiązaniem edukacyjnym z wykorzystaniem najnowszych technologii.

Nie zabrakło też atrakcji dla miłośników analogowych form zabawy i edukacji. Aż do soboty trwają finałowe rozgrywki Olimpiady Gier Planszowych, w których udział bierze ponad 200 graczy z całego kraju. Uczestnicy rozgrywają turnieje gier wydanych przez IPN, m.in.: „ZnajZnak”, „Miś Wojtek”, „Bitwa Warszawska” czy „ORP Orzeł” i „Niepodległa”.

Wszyscy uczestnicy mieli okazję zapoznać się z wystawami przygotowanymi przez poszczególne biura IPN. Dzięki nim odbiorcy mogli poznać zarówno te znane, jak i mniej znane karty z historii Polski.

Wśród ekspozycji znajduje się wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”, która prezentuje wysiłek Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej, ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Władysława Andersa. Multimedialna wystawa „20-40-23” prezentuje wielkie zwycięstwo w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. oraz okoliczności zbrodni katyńskiej z 1940 r. Natomiast ekspozycja „Żołnierze. Patrioci. Żydzi” przybliża sylwetki Żydów walczących o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921.

Dodatkowo uczestnicy Kongresu poznali historię jednej z najbardziej zasłużonych organizacji polonijnych w USA – Związek Sokołów Polskich w Ameryce oraz archiwalia i przedmioty związane z historią Polski XX w. Jest to także zachęta do włączenia w projekt Archiwum Pełne Pamięci i wspólnego tworzenia skarbca narodowych pamiątek.

Odwiedzający stadion mogli także zapoznać się z przejmującymi grafikami więźniarki Marii Hiszpańskiej-Neumann, która na rysunkach uwieczniła życie za drutami KL Ravensbrück. Wszystkie ekspozycje można oglądać na PGE Narodowym do końca Kongresu.

Wydawnictwo IPN zachęcało do skorzystania z bogatej oferty – na stoisku można zakupić najciekawsze książki, czasopisma, albumy, komiksy oraz gry i puzzle w promocyjnych cenach.

Pierwszy dzień Kongresu Pamięci Narodowej zakończyła gala Sygnetów Wydawnictwa IPN. Laureaci otrzymali statuetkę sygnetu i dyplom, a sześć najwyżej ocenionych przez Kapitułę książek w danej kategorii zostanie wydanych w języku obcym. Zdaniem internautów, najlepszą książką 2022 roku na podstawie ich głosów została publikacja „Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń. Pierwsza biografia twórcy przygód Tomka Wilmowskiego”.

W piątek ciąg dalszy wydarzenia. Zapraszamy!

do góry