E-Księgarnia
– Wyrażam ogromną radość i wdzięczność twórcom Muzeum Ofiar Komunizmu, w którego Radzie Programowej mam zaszczyt zasiadać, bo dzięki ich determinacji i zaangażowaniu powstała instytucja wspierająca w efektywny sposób edukację historyczną o zbrodniczym systemie komunistycznym – mówił dr Karol Nawrocki podczas ceremonii otwarcia muzeum. – Zasadniczą misją IPN jest dbanie o pamięć ofiar totalitaryzmów: niemieckiego nazizmu i sowieckiego komunizmu. Prowadząc badania naukowe, działania edukacyjne i memoratywne, wypełniamy lukę w pamięci zbiorowej obecnych pokoleń, tworząc pomost łączący z tymi, którzy przyjdą po nas – podkreślił prezes IPN i zadeklarował pomoc w rozwoju tego niezwykle ważnego i potrzebnego miejsca na mapie amerykańskich instytucji pamięci.
Podczas uroczystości otwarcia muzeum zostało wyemitowane nagranie z przemówieniem wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego. – Obecnie w Europie komunizm jest zjawiskiem marginalnym. Jednakże są na świecie miejsca, w których ta przestępcza ideologia nadal ma się dobrze i pochłania kolejne ofiary. Jestem przekonany, że to Muzeum, właśnie tu – w sercu Ameryki, tuż obok Białego Domu, będzie ważnym centrum wymiany myśli, dyskusji oraz edukacji i pomoże zatrzymać rozprzestrzenianie się tej przestępczej ideologii na świecie – powiedział wicepremier Gliński.
W otwarciu muzeum wzięli udział m.in. Andrew Bremberg, prezes Fundacji Pamięci o Ofiarach Komunizmu, która zainicjowała powstanie placówki, Lee Edwards, jeden z założycieli Fundacji Pamięci Ofiar Komunizmu, przedstawiciele Polskiej Fundacji Narodowej: prezes zarządu dr Marcin Zarzecki i wiceprezes Michał Góras, ambasador RP w USA Marek Magierowski oraz ambasador Węgier w USA Szabolcs Takács.
– Polska przez dziesięciolecia cierpiała z powodu komunizmu, ale potem odniosła zwycięstwo, pokonując go. To przesłanie, które daje nadzieję milionom ludzi na całym świecie, którzy dziś żyją w komunizmie – powiedział Andrew Bremberg, prezes Fundacji Pamięci o Ofiarach Komunizmu, były ambasador USA przy ONZ w Genewie.
* * *
Muzeum Ofiar Komunizmu (Victims of Communism Museum) w Waszyngtonie powstało z inicjatywy Fundacji Pamięci Ofiar Komunizmu (The Victims of Communism Memorial Foundation), powołanej przez Kongres w 1993 r. w celu edukowania społeczeństwa amerykańskiego na temat ideologii, historii i dziedzictwa komunizmu oraz działań na rzecz wolności tych, którzy nadal są zniewoleni przez reżimy komunistyczne. Siedziba Muzeum znajduje się w pobliżu Białego Domu, obok wzniesionego w 2007 r. pomnika Bogini Wolności, który jest repliką rzeźby ustawionej na placu Tiananmen w Pekinie podczas protestów w 1989 r. Środki na budowę Muzeum przekazała m.in. Polska Fundacja Narodowa.
Polska od lat współpracowała z amerykańską Fundacją Pamięci Ofiar Komunizmu, która odpowiada za kształt Centrum. Prezes IPN dr Karol Nawrocki wszedł do Rady Programowej tej placówki, której misja idealnie współgra z wysiłkami IPN, by upamiętniać ofiary sowieckiego komunizmu i dokończyć proces dekomunizacji przestrzeni publicznej w Polsce i na świecie.
Placówka składa się z kilku stałych ekspozycji. Opowiadają one kolejno o narodzinach komunizmu, o terrorze Stalina, a także o tych, którzy przeciwstawiali się systemowi komunistycznemu (bądź – w niektórych częściach świata – walczą z nim do dziś). Został tu przedstawiony m.in. wkład „Solidarności” i papieża Jana Pawła II w obalenie komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej. Nie zabrakło również miejsca dla Witolda Pileckiego – dobrowolnego więźnia Auschwitz, zamordowanego po wojnie przez komunistów.
Jednym z zadań Muzeum w Waszyngtonie jest jak najszersze ukazanie historii komunizmu i jego ofiar, także w Polsce. Dlatego zwiedzający znajdzie tam informacje o walce Polaków z bolszewicką Rosją w 1920 r., antykomunistycznym podziemiu czy o powstaniu NSZZ „Solidarność”.
Odwiedzający muzeum będą mogli również obejrzeć dwa filmy. Pierwszy – o początkach komunizmu i Bitwie Warszawskiej, którego znaczną część stanowi „Cud nad Wisłą” i obrona Europy przed komunizmem. Drugi film to materiał, który ukazuje dramat zesłanych do gułagów. Na końcu, w ostatniej sekcji muzeum, znajdują się ekrany interaktywne z grą decyzyjną, która pozwala wcielić się w jedną z trzech postaci żyjących w systemie komunistycznym. Dzięki poznaniu indywidualnej opowieści konkretnego bohatera może lepiej zrozumieć, jak destrukcyjne dla jednostki i społeczeństw miało działanie komunistycznego aparatu represji.
Muzeum będzie otwarte dla publiczności od 13 czerwca 2022 r.
Instytut Pamięci Narodowej ustawowo zajmuje się badaniem historii systemów totalitarnych XX wieku, polecamy periodyk IPN „Komunizm: system – ludzie – dokumentacja”.