Instytut Pamięci Narodowej Nagroda im. Grażyny Langowskiej - Aktualności -

Nagroda zostanie przyznana w 3 kategoriach:

• nagroda dla nauczyciela podziemnej „Solidarności” – fundator: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej.
• nagroda dla nauczyciela, szkoły polonijnej – fundator: Stowarzyszenie ,,Wspólnota Polska’’.
• nagroda dla nauczyciela, wychowawcy, instruktora, opiekuna za krzewienie postawy patriotycznej w młodym pokoleniu – fundator: Instytut Pamięci Narodowej.

Grażyna Langowska – ur. 14 X 1946 w Rzeszotarach k. Warszawy, zm. 2 XI 2009 w Olsztynie. Absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydz. Humanistyczny (1970). Nauczycielka jęz. polskiego w olsztyńskich szkołach.

Od IX 1980 w „S”, współorganizatorka „S” pracowników oświaty; członek Prezydium MKZ w Olsztynie, w 1981 przewodnicząca Regionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania, w VI i IX 1981 delegat na I WZD Regionu Warmińsko-Mazurskiego, członek Prezydium ZR, rzecznik prasowy, delegat na I KZD. W IV 1981 uczestniczka Kongresu Światowej Konfederacji Pracy w Brukseli.

25 XII 1981 aresztowana za sporządzenie 13 XII 1981 petycji kolportowanej w Olsztynie, przetrzymywana w AŚ w Ostródzie, 2 II 1982 skazana wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w Olsztynie na 1,5 roku więzienia, 16 III 1982 SN Izba Wojskowa uchylił wyrok, 3 VI 1982 wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie skazana na 9 mies. więzienia w zawieszeniu; zwolniona z pracy, przywrócona po roku. Kolporterka prasy podziemnej, m.in. „Rezonansu”, „Woli”, „Tygodnika Mazowsze”, uczestniczka nieformalnych spotkań działaczy opozycji, obserwatorka procesów (m.in. w Elblągu: Władysława Kałudzińskiego, Andrzeja Bobera, w Olsztynie: Władysława Frasyniuka), przedstawicielka Komitetu Helsińskiego w Regionie. Od 1988 uczestniczka reaktywowania struktur związkowych. 25–28 VIII 1988 uczestniczka Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach.

1989– 1991 posłanka RP z listy KO „S”, w Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego; 1990–1996 woj. kurator oświaty, odwołana przez ministra Jerzego Wiatra. 1991–1997 w PC, nast. w PPChD; 1997–2001 posłanka RP z listy AWS, w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Kultury i Środków Przekazu.

Odznaczona pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009).

Nauczyciele nominowani przez Instytut Pamięci Narodowej:

Andrzej Kubera

Nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie z 32-letnim stażem w zawodzie, od blisko 20 lat uczy w V Liceum Ogólnokształcącym im. ks. Piotra Ściegiennego w Kielcach. Od 2009 r. do chwili obecnej aktywizuje kolejne roczniki swoich uczniów do udziału w projektach edukacyjnych, konkursach, rajdach, grach miejskich organizowanych przez Delegaturę IPN w Kielcach. Dzięki jego zaangażowaniu i pasji, uczniowie znajdują się często w gronie zwycięzców i laureatów. Jest otwarty na współpracę oraz lubi podejmować nowe wyzwania. Andrzej Kubera zainicjował upamiętnienie miejsca tajnych pochówków ofiar zbrodni komunistycznych na tzw. „Kieleckiej Łączce” – części kwatery VI Cmentarza Piaski w Kielcach.

Sławomir Kaniasty

Nauczyciel historii i wychowawca w Zespole Szkól nr 40 w Warszawie na ulicy Objazdowej 3, obejmującym XX Liceum Ogólnokształcące i Technikum Mechaniczne nr 5. Od wielu lat współpracuje z Instytutem Pamięci Narodowej, a szczególnie z Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia”. Sławomir Kaniasty bardzo poważnie traktuje rolę wychowawcy. Zachęca swoich uczniów do angażowania się działania patriotycznie, m.in. projekt „Łączka i inne miejsca poszukiwań”, wolontariat w warszawskim „Przystanku Historia” i odkrywanie miejsc pamięci w Puszczy Kampinoskiej. Pomimo wielu lat pracy w zawodzie nauczyciela cały czas stara się podnosić swoje kompetencje, uczestnicząc w seminariach i warsztatach.

Lucyna Bieniasz

Nauczycielka w  Szkole Podstawowej nr 336 im. Janka Bytnara „Rudego” w Warszawie od 1991 r. Obecnie na emeryturze, pracuje jako nauczyciel wspomagający. Wcześniej była dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 311 przy Al. Wilanowskiej (również imienia Janka Bytnara „Rudego”). Dzięki jej staraniom przed szkołą na warszawskim Ursynowie powstał pomnik „W hołdzie Dzieciom Warszawy” 1939–1945. Utworzono Izbę Pamięci dotyczącą Janka Bytnara i Jego Rodziny. Izba zawiera cenne pamiątki związane z postacią patrona. Jest członkiem Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych  Żołnierzy Batalionu „Zośka”. Lucyna Bieniasz zrealizowała autorski program patriotyczny pod nazwą „Pamięć i Tożsamość” uświadamiającego uczniom przynależność narodową i wynikające z tego prawa i obowiązki.

Marcin Lisiecki

Nauczyciel historii w Zespole Szkół Technicznych w Kcyni. Za zasługi dla oświaty i wychowania, w szczególności w zakresie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej w 2019 r. otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej. Za współpracę z Delegaturą w Bydgoszczy, odbył tygodniowe seminarium dla nauczycieli historii i przedmiotów humanistycznych „Kresy – polskie dziedzictwo na wschodzie”. Uczestnik wielu warsztatów zorganizowanych dla nauczycieli. Brał udział z uczniami w wielu konkursach organizowanych przez IPN. Marcin Lisiecki jest nauczycielem aktywnie działający w regionie.

Adam Lichota

W 2002 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel historii w Zespole Szkół Technicznych nr 2 im. M. Batko w Chorzowie, którą kontynuuje do dnia dzisiejszego. Podjął się realizacji szeregu inicjatyw historycznych o zasięgu szkolnym, a także brał czynny udział w wielu projektach realizowanych przez różne instytucje, m.in. przez Śląskie Centrum Wolności i Solidarności oraz Instytut Pamięci Narodowej. Do tych ostatnich należą: ogólnopolski konkurs na scenariusz lekcji poświęconej zbrodni wołyńskiej – „Wołyń. 70 lat po zbrodni”, którego został zresztą laureatem, kolejne edycje rajdu historyczno-turystycznego organizowanego przez OBEN IPN Katowicach czy też szkolenia dla nauczycieli. Zaangażowany był również w wydarzenia o zasięgu pozaszkolnym. Pierwsza tego typu inicjatywa, poświęcona była patronowi szkoły, ofierze KL Auschwitz, profesorowi Marianowi Batko. Było to przedstawienie „Historia z bloku 11”, które poza szkołą, zostało wystawione również podczas XXII Nauczycielskich Dni Pamięci i Pokoju organizowanych w 2017 r. przez Związek Nauczycielstwa Polskiego. Drugą z inicjatyw było stworzenie w 2018 r. w Zespole Szkół Technicznych nr 2 w Chorzowie tzw. „escape room-u” poświęconego Irenie Sendlerowej. Największą z inicjatyw, podejmowanych przez Adam Lichotę, jest jednak organizowany od 2020 r. Bieg Pamięci ze Światłem Pokoju, upamiętniający marsz śmierci z Oświęcimia do Gliwic. Jest to inicjatywa o charakterze wojewódzkim, a w udział w niej zaangażowanych jest kilkadziesiąt szkół i instytucji z tego terenu. Dwudniowy projekt edukacyjno-sportowy, w 2020 r. miał charakter biegu sztafetowego na trasie marszu śmierci, czyli Oświęcimia – Gliwic, z jednoczesnym upamiętnieniem miejsc pamięci znajdujących się na jego trasie oraz sesji popularnonaukowej. W realizację tej inicjatywy zaangażowano łącznie około tysiąca uczniów, a inicjatywa, został doceniona przez kapitułę ogólnopolskiej historycznej nagrody BohaterON 2020, w postaci nominacji do nagrody w kategorii nauczyciel. Bieg Pamięci ze Światłem Pokoju stał się projektem cyklicznym i corocznie wpisuje się w obchody wyzwolenia obozu Nazistowskiego Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady w Oświęcimiu. Od tego roku, inicjatywa Biegu Pamięci ze Światłem Pokoju została też poszerzona o Chorzowski Rajd Rowerowy, przypadający na dzień 14 czerwca, w którym młodzież chorzowskich szkół przemierza na rowerach trasę do Oświęcimia, upamiętniając tym ofiary chorzowskiego podobozu Auschwitz i składając hołd, wszystkim ofiarom Nazistowskiego Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady w Oświęcimiu.

Teresa Rakowska

Nauczycielka historii i wiedzy o społeczeństwie w III Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Pawła II w Elblągu. Teresa Rakowska, wzorowa wychowawczyni młodzieży, Rzecznik Praw Ucznia w latach 2016–2019, od 2021 r Rzecznik Szkoły, organizator konferencji patriotyczno-naukowych w latach 2017–2018: Młodzież wierna tradycjom niepodległości, spotkań ze świadkami historii żywej: prof. Joanną Muszkowską-Penson, więźniarką Pawiaka i Ravensbruck, Janem Żubrydem, Markiem Szandorowskim ps. Majster, uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Z oddziałem IPN w Gdańsku zrealizowała dwa wywiady historii mówionej z por. Janem Kowalczysem ps. Śmiały oraz film historyczny we współpracy TV Truso „Wspomnienia powstańca”. Była autorką innowacji pedagogicznej zatwierdzonej przez Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty i Departament Oświaty w Elblągu „Ius Est  Ars Boni Et Aequi” („Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe”) na lata 1 września 2016 – 1 września 2019; 2017–18 – „Młodzież wierna tradycjom niepodległości” pod patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Katarzyna Milcarek-Mróz

Nauczycielka dyplomowana, uczy łaciny, języka angielskiego i wiedzy o kulturze w I LO w Rzeszowie. Od wielu lat współpracownik rzeszowskiego Oddziału IPN, aktywny członek NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Rzeszowie, członek Klubu im. Płk. Łukasza Cieplińskiego, działającego przy rzeszowskim Oddziale IPN (lokalna edycja Klubu Grota). Regularnie uczestniczy z młodzieżą szkolną w uroczystościach patriotycznych i rocznicowych, m.in. z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, porozumień sierpniowych, Dnia Polskiego Państwa Podziemnego, rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Organizuje w szkole debaty poświęcone historii najnowszej. Organizatorka wielu spotkań ze świadkami historii m.in. w 30. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego zorganizowała w kinie „Zorza” spotkanie ze Stanisławem Alotem, Kamilem Sznajderem – harcerzem, który opowiadał  o wyprawie na Kamczatkę i o pomocy kościołowi w Rosji, z Anną Leszczyńską – zesłaną przez sowietów na Sybir, ze Stanisławem Kulonem – artystą rzeźbiarzem i Sybirakiem. Wraz z uczniami bierze udział w historycznych grach miejskich m.in. w grze „Hajda – śladami powstańców styczniowych” organizowanej przez harcerzy z 51. drużyny ZHP „Żuawi”. Katarzyna Milcarek-Mróz wraz z uczniami z jej klasy przed Dniem Wszystkich Świętych zorganizowała akcję porządkowania grobów wychowanków szkoły na cmentarzu przy ul. Targowej w Rzeszowie. Milcarek-Mróz stale współpracuje z Teatrem im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, Muzeum Rzeszowskim, organizuje wyjścia na spektakle czy wystawy. Organizowała także wycieczki szkolne m.in. wyprawę na Kresy na Ukrainę i do Wilna.

Bożena Jadwiga Reszka

Studentka Wydziału Geodezji w ART w Olsztynie, była uczestnikiem strajku w 1981 r., podczas którego była członkiem komitetu redakcyjnego gazetki strajkowej. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, 14 grudnia 1981 r. brała udział w wynoszeniu maszyny do pisania z siedziby NSZZ „Solidarność” oraz utrzymywała kontakty z działaczami podziemia, a także wraz z dwoma studentami 13 maja 1982 r. złożyła kwiaty pod b. siedzibą ZR Warmińsko-Mazurskiego. Bożena Jadwiga Reszka była rozpracowywana w latach 1982–1983 przez Wydział III KWMO SB w Olsztynie w ramach kwestionariusza ewidencyjnego o krypt. „Jadwiga”, a także jako aktywna działaczka Duszpasterstwa Akademickiego w Olsztynie w ramach sprawy obiektowej o krypt. „Gaudeamus”. W latach 2016–2018 dyrektor Szkoły Podstawowej w Gietrzwałdzie.

Danuta Kaszlej

Nauczycielka w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na świecie, prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie. Danuta Kaszlej od lat aktywnie współpracuje z Oddziałem IPN w Białymstoku. Jako prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie dba o pamięć o ofiarach Obławy Augustowskiej, rokrocznie współorganizując z IPN obchody upamiętnienia ofiary obławy. Edukatorzy IPN zapraszani są także na zajęcia edukacyjne oraz warsztaty do liceum, w którym uczy. Uczestniczyła również w wyjeździe edukacyjnym do Katynia w ramach projektu „Katyń – w rocznicę zbrodni”. Propaguje projekt „Zapal światło pamięci” 13 grudnia w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.

Marcin Skobrtal

Nauczyciel WOS w II Liceum Ogólnokształcącym im. Hugona Kołłątaja w Wałbrzychu. Od 2016 r. współpracuje z wrocławskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w ramach projektu edukacyjnego „Dolnośląski Turniej Debat Oksfordzkich”. DTDO jest częścią regionalną ogólnopolskiego projektu „Turniej Debat Historycznych”. Dobre przygotowanie merytoryczne sprawiło, że drużyny przygotowywane przez Marcina Skobrtala kilka razy były finalistami Dolnośląskiego Turnieju Debat Oksfordzkich: I Dolnośląski Turniej Debat Oksfordzkich (2016), II Dolnośląski Turniej Debat Oksfordzkich (2017), V Dolnośląski Turniej Debat Oksfordzkich (2020), VI Dolnośląski Turniej Debat Oksfordzkich (2021; ze względu na pandemię koronawirusa rozegrano on-line). Uczniowie biorą udział w wykładach merytorycznych i warsztatach oratorskich organizowanych i prowadzonych przez IPN.  Marcin Skobrtal dba o edukację historyczną uczniów szkół podstawowych w regionie wałbrzyskim. Od kilku lat organizuje Wałbrzyski Powiatowy Turniej Debat Oksfordzkich, który jest wpisany na listę Dolnośląskiego Kuratora Oświaty. Finaliści Turnieju otrzymują jeden punkt rekrutacyjny do szkoły średniej. Ponadto, uczniowie pod kierunkiem Marcina Skobrtala odnoszą sukcesy w organizowanych olimpiadach Wiedzy o Społeczeństwie. Co roku zostają ich laureatami. Duży wpływ na konkretne sukcesy ma prowadzone przez Skobrtala koło popularyzujące wiedzę o społeczeństwie. Ma przy tym wymierne wyniki, ponieważ jego uczniowie osiągają wysokie wyniki maturalne.