Nawigacja

Historia z IPN

Polecamy artykuły o prymasie Stefanie Wyszyńskim

Kardynał Stefan Wyszyński – od 1948 r. arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski oraz prymas Polski. Jeden z przywódców duchowych i największych autorytetów moralnych Polaków w XX w. Organizator życia społecznego w okresie powojennego zniewolenia Polski. Wielki propagator kultu maryjnego, autor „Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego”, główny organizator i przewodniczący obchodów Milenium Chrztu Polski. Prześladowany przez przez reżim komunistyczny, bezprawnie więziony w l. 1953-1956. Zmarł 28 maja 1981 r.

 

Jana Żaryn: Prymas Wyszyński w perspektywie zmagań o niepodległość 

W latach 1945–1948 istniał wśród polskich biskupów spór dotyczący kwestii: czy powielająca schematy i metody moskiewskie ekipa komunistyczna będzie obecna w naszym kraju przez dłuższy czas (40, 50, 80 lat), czy raczej będziemy się musieli z nią mierzyć tylko przez kilka lat? 

Kardynał August Hlond, który w swoich „rozmowach rzymskich” podkreślał – według raportów wywiadu komunistycznego – że w Polsce ustroju tego nigdy nie uda się zaszczepić, wychodził z założenia, że świat nie dopuści, żeby w Europie Środkowo-Wschodniej komunizm mógł długo funkcjonować; a że jest to system nieludzki – pokazuje sam Związek Sowiecki. Jednakże, w latach czterdziestych – tuż po wojnie – mianował nowych biskupów młodszego pokolenia, do którego należał ks. Stefan Wyszyński. Może więc jednak uznał, że trzeba przygotować Kościół na długie trwanie w warunkach komunistycznego zniewolenia narodu.

 

 

Wobec komunizmu

Wydaje się, że kard. Stefan Wyszyński już jako prymas Polski uważał, iż komunizm w Polsce nie upadnie szybko i że taką opinię wyrobił sobie pod wpływem wiedzy zaczerpniętej od ludzi, z którymi się wówczas spotykał, m.in. ze środowiska Bolesława Piaseckiego. Chociaż niewątpliwie nie we wszystkim się z nimi zgadzał. Zarazem podkreślał, tak w latach stalinowskich, jak i pod koniec życia:

„Byłem od początku i jestem nadal tego zdania, że Polska, a z nią i Kościół święty, zbyt wiele utraciła krwi w czasie okupacji hitlerowskiej, by mogła sobie pozwolić obecnie na dalszy jej upływ”.

Fragment tekstu z „Biuletynu IPN” nr 10/2011 

 ► Czytaj całość na portalu przystanekhistoria.pl 

Rafał Łatka: Prymas Stefan Wyszyński wobec Grudnia 1970 r.

Kardynał Stefan Wyszyński odgrywał przez cały okres swojej prymasowskiej posługi istotną rolę w rzeczywistości społeczno-politycznej Polski „ludowej”. Była ona szczególnie widoczna w okresie kolejnych kryzysów ustrojowych takich jak: październik 1956 r. czy marzec 1968 r.

 

 

Również w czasie rewolty grudniowej na Wybrzeżu 1970 r. prymas zachował się jak mąż stanu i zareagował w – jak się wydaje – optymalny sposób. 

Podwyżki cen i bunt robotników

Władze PRL 12 grudnia 1970 r. podniosły ceny podstawowych produktów żywnościowych. Powszechne niezadowolenie społeczne było tym głębsze, że decyzję tę ogłoszono dwa tygodnie przed świętami Bożego Narodzenia. Sytuację trafnie ocenił kard. Wyszyński, który dzień później odnotował w dzienniku:

„Bombą dnia jest podwyższenie cen na artykuły spożywcze pierwszej potrzeby i obniżenie cen na materiały techniczne, m.in. magnetofony. Podrożała kasza, kawa zbożowa, dżemy, którymi ratowały się biedne rodziny. Ale za to będzie można uzupełnić te braki nylonami. Zdaje się, gdy się to czyta, że partia rozpoczyna walkę z biedotą społeczną. I to przed świętami Bożego Narodzenia”. 

Strajki robotników przeciwko decyzji rządzących rozpoczęły się 14 grudnia. Brutalnie stłumiły je milicja i wojsko. W efekcie życie straciło ponad czterdzieści osób. Rewolta doprowadziła do zmian na szczytach władzy. 22 grudnia stanowisko I sekretarza KC PZPR objął Edward Gierek, który zastąpił Władysława Gomułkę. Dzień później do dymisji podał się premier Józef Cyrankiewicz, a jego miejsce zajął Piotr Jaroszewicz. 

Czytaj całość na portalu przystanekhistoria.pl 

Ponadto polecamy materiały na portalu przystanekhistoria.pl
w zakładce TEMATY pod hasłem Stefan Wyszyński

do góry