Nowela grudniowa z 1989 r. wprowadzała podstawowe zmiany w konstytucji PRL, tym samym krusząc fundamenty systemu prawnego narzuconego przez Moskwę. Usunięto ideologiczny wstęp do konstytucji, serwilistyczne artykuły o przyjaźni i współpracy ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz o kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Przede wszystkim zmieniono nazwę państwa z „Polska Rzeczpospolita Ludowa” na „Rzeczpospolita Polska”. W art. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej wprowadzono zasadę demokratycznego państwa prawnego. Następnie naród polski określono jako suwerena, który sprawuje władzę przez swych przedstawicieli wybieranych do Sejmu, Senatu i do rad narodowych. Ustanowiono swobodę działalności gospodarczej oraz poszanowanie własności, a Siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej mają stać na straży suwerenności i niepodległości Narodu Polskiego.
Projekt nowelizacji grudniowej nie przewidywał wprowadzenia zmian w wizerunku godła, jednak po wystąpieniach posłów postulujących wpisanie do konstytucji artykułu o godle z orłem w koronie sejm poparł ten wniosek. Otrzymał on brzmienie: „Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu." Nowelizacja ustawy zasadniczej tworzyła moment przełomowy w naszej historii, który definitywnie odciął Polskę od socjalistycznego ustroju.
Rok później ostatni prezydent Rzeczpospolitej na Uchodźstwie – Ryszard Kaczorowski – przekazał prezydentowi Lechowi Wałęsie insygnia prezydenckie II Rzeczypospolitej.
***
Zachęcamy Państwa do zapoznania się z artykułem dr. hab. Filipa Musiała „Między symboliką niepodległościową a cieniem totalitaryzmu” dostępnym na portalu przystanekhistoria.pl: https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/89969,Miedzy-symbolika-niepodleglosciowa-a-cieniem-totalitaryzmu.html
Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku przygotowało wystawę elementarną „Koniec PRL – rok 1989”. Wystawa prezentuje historię ostatnich lat PRL, począwszy od wybuchu społecznego niezadowolenia w 1988 roku, po przebieg i rezultaty wyborów przeprowadzonych w 1989 roku. Pliki wystawy do pobrania dostępne są pod adresem: https://edukacja.ipn.gov.pl/edu/wystawy/wystawy-elementarne/129827,Koniec-PRL-rok-1989.html
Istnieje też możliwość pobrania materiałów edukacyjnych – Koniec PRL, które są dostępne pod adresem: https://gdansk.ipn.gov.pl/pl2/aktualnosci/165928,Koniec-PRL-rok-1989.html