Główne uroczystości z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, delegacji rządowej oraz weteranów armii gen. Andersa i harcerzy odbyły się 18 maja na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. W uroczystościach wziął również udział Prezydent Republiki Włoskiej Sergio Mattarella. Instytut Pamięci Narodowej reprezentowali wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk oraz zastępca dyrektora Biura Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN mec. Anna Szeląg. Obchody rocznicowe poprzedziła Msza święta pod przewodnictwem biskupa polowego Wojska Polskiego generała Józefa Guzdka.
Prezydent Andrzej Duda przypomniał podczas uroczystości, że to między innymi dzięki bitwie o Monte Cassino Polska jest dziś wolna, niepodległa i suwerenna. Podziękował przybyłym weteranom za to, że są świadectwem wielkiego bohaterstwa i niezmierzonej miłości do ojczyzny.
Prezydent dziękował także harcerzom za udział w uroczystości – świadectwo miłości do tych, którzy oddali życie za ojczyznę. Odczytana została przygotowana przez weteranów 2. Korpusu Polskiego odezwa do młodych, powierzająca im zadanie pielęgnowania pamięci o czynach odchodzącego pokolenia, o poświęceniu i bohaterstwie tych, którzy spoczywają na cmentarzu wojennym na Monte Cassino. Podczas uroczystości harcerze z ZHR, którzy pod przewodnictwem prof. Marka Wierzbickiego z Instytutu Pamięci Narodowej przyjechali na obchody, przekazali uczestnikom najnowszą publikację IPN poświęconą gen. Władysławowi Andersowi.
Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk opowiedział o akcji przypominania twarzy poległych. Dzięki współpracy z rodzinami i archiwami na grobie każdego żołnierza pojawi się w najbliższym czasie jego fotografia.
Uroczystości zakończył apel poległych, a Prezydent wraz z weteranami złożyli wieńce przy krzyżu Virtuti Militari. Kwiaty na grobie swojego ojca złożyła także senator Anna Maria Anders.
Tegoroczne kilkudniowe obchody upamiętniające bitwę o Monte Cassino, organizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, miały bogaty program.
W czwartek 16 maja polska delegacja wraz z weteranami 2. Korpusu Polskiego modliła się przy grobie św. Jana Pawła II w Bazylice św. Piotra w Watykanie.
Tego samego dnia odbyła się uroczystość na Włoskim Cmentarzu Wojennym w Mignano Monte Lungo, gdzie spoczywają włoscy żołnierze polegli podczas kampanii włoskiej po przyłączeniu się Italii do sił sprzymierzonych we wrześniu 1943 roku.
17 maja uczestnicy obchodów spotkali się przy pomniku 6. Pułku Pancernego im. Dzieci Lwowskich w Piedimonte San Germano – miasteczku zdobytym przez polskich żołnierzy 25 maja 1944 r. podczas walk o masyw, już po zdobyciu wzgórza klasztornego. Podczas uroczystości 11 weteranów 2. Korpusu Polskiego zostało mianowanych na wyższy stopień oficerski, odbyła się też ceremonia wręczenia medali Pro Bono Poloniae i Pro Patria.
Natomiast dzień po głównych uroczystościach, w niedzielę 19 maja weterani II wojny światowej oraz polska delegacja złożyli wieńce pod pomnikiem upamiętniętniającym poległych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego w San Vittore del Lazio, wzniesionym w miejscu pierwszego, tymczasowego cmentarza poległych w bitwie o Monte Cassino. Szczątki poległych żołnierzy zostały w 1945 roku przeniesione stamtąd na Cmentarz Monte Cassino.
Publikacje IPN
NOWOŚĆ |
Artykuły
- Teodor Gąsiorowski: ...oto dziś dzień krwi i chwały... Bitwa o masyw Monte Cassino, „Biuletyn IPN” nr 5/2017
- Jerzy Kirszak: Idziemy w pełen chwały bój. Generał Roman Szymański (1895–1974), „Biuletyn IPN” nr 5/2018
- Ta bitwa nie powinna była się odbyć – rozmowa z Matthew Parkerem, „Pamięć.pl” nr 5/2014
- Biało-czerwona na Mont Cassino – bitwa o Polskę, opracowała Małgorzata Ptasińska
Plakaty edukacyjne Oddziału IPN w Krakowie
Wystawa IPN
Multimedia
Antek Srebrny – Bitwa pod Monte Cassino 1944 r.
90s. historii: 18 maja 1944 r. zakończyły się walki o Monte Cassino
W ramach uczczenia rocznicy bitwy pod Monte Cassino odbywaja się również wydarzenia plenerowe i edukacyjne:
- 11 maja 2019 r. w Warszawie odbył się bieg „Bitwa o Monte Cassino” w ramach Maratonu Pokoju, którego celem jest przypomnienie, że polscy żołnierze nie poddali się i toczyli walkę na wszystkich frontach w Europie
- 13–19 maja 2019 r. – Wyprawa IPN i ZHR do Włoch na obchody 75 rocznicy zdobycia Monte Cassino
- 13 maja 2019 r. rozpoczął się Wyjazd Pamięci „Polskim Bohaterom – Monte Cassino” dla laureatów konkursu „Sztafeta Pamięci. Losy mojej rodziny podczas II wojny światowej” organizowany przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu oraz Stowarzyszenie Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych i Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
- 17 maja 2019 r. w klubie wojskowym Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach (ul. Wojska Polskiego 300) wykład dr. Michała Zawiszy z Biura Edukacji Narodowej IPN w Kielcach, poświęcony bitwie o Monte Cassino. Prelekcja skierowana jest do żołnierzy i pracowników Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Kielcach.
- 21 maja 2019 r. w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Kielcach, ul. Warszawska 5, warsztaty dla uczniów i nauczycieli „Czerwone maki na Monte Cassino”, poświęcone jednej z najsłynniejszych bitew Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w czasie II wojny światowej
- 24 maja 2019 r. w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Kielcach (ul. Warszawska 5) warsztaty edukacyjne dla uczniów i nuczycieli „Czerwone maki na Monte Cassino”.
- I Ogólnopolski Turniej „Misia Wojtka” w 75. rocznicę bitwy pod Monte Cassino