Nawigacja

Aktualności

Czwarta wędrówka Historycznego Klubu Turystycznego – Gdańsk, 22–23 czerwca 2005 r.

W dniach 22–23 czerwca 2005 r. odbyła się czwarta wędrówka historyczna, kończąca pierwszy cykl działalności Historycznego Klubu Turystycznego. Tym razem trasę wędrówki wyznaczyły wydarzenia związane z narodzinami i działalnością demokratycznej opozycji na Wybrzeżu.

Pod hasłem „Tropami Solidarności” młodzież odkrywała historię i miejsca związane z opozycyjnymi ruchami, które powstały w celu obrony wolności i godności ludzkiej. Tradycyjnie wędrówkę wypełniły trzy elementy edukacyjne realizowane w przeciągu dwóch dni.

Kolejną przygodę z historią klubowicze rozpoczęli od szczególnej lekcji, której bohaterami byli znani działacze opozycyjni – Aleksandr Hall oraz Bogdan Borusewicz. Spotkanie poprowadziła realizatorka projektu Sylwia Bykowska, która nawiązując do tematu pierwszej wędrówki „Śladami stoczniowców - Grudzień ’70”, wprowadziła młodzież w społeczno-ekonomiczne realia dekady gierkowskiej. Świadkowie historii opowiedzieli uczniom o motywach podjęcia przez nich walki, przede wszystkim o prawa człowieka, ale także o niepodległy byt Polski. Głównym odniesieniem przy tworzeniu organizacji opozycyjnych dla obu działaczy było ratyfikowanie w marcu 1977 r. przez Radę Państwa Paktów Praw Człowieka ONZ, które stały się normą prawną obowiązującą władze PRL. Pomimo różnic ideowych, jakie przyświecały Ruchowi Młodej Polski i Komitetowi Obrony Robotników, opozycjoniści organizowali np. wspólne manifestacje rocznicowe, czy kolportaż nielegalnie drukowanych ulotek.

Młodzież zbierała relacje i zadawała pytania dotyczące głównie problemu stosunku opozycjonistów do tajnych współpracowników. Przez ponad dwie godziny świadkowie historii z dużym przejęciem, ale też ze wzruszeniem wspominali jeden z ważniejszych okresów w ich życiu.

Drugą część spotkania wypełniły warsztaty na temat „Sierpień ’80 w materiałach SB”. Justyna Skowronek przedstawiła genezę letnich strajków na południu Polski oraz okoliczności wybuchu strajków w Trójmieście. Podkreśliła rolę Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, solidarnościowy charakter strajku oraz istotne punkty negocjacji ze stroną rządową. Omówiła sytuację w rozpadającym się aparacie partyjnym w roku 1980.

W oparciu o dokumenty zgromadzone w Archiwum IPN zapoznała klubowiczów z metodami działań podejmowanych przez SB, mającymi na celu dezintegrację i rozbicie solidarności strajkujących (donosy agenturalne) oraz z dokumentami wytworzonymi przez Sztab KWMO w Gdańsku w ramach operacji „Lato 80”, kierowanej przez sztab MSW.

Początek czwartkowej wędrówki miał miejsce w Bazylice Mariackiej, gdzie ks. Stanisław Bogdanowicz opowiedział o roli, jaką odegrała świątynia w końcu lat siedemdziesiątych. Jej gotyckie wnętrze było świadkiem wielu ważnych wydarzeń. Odbywały się tutaj modlitwy oraz msze za ojczyznę w rocznice ważnych wydarzeń i świąt narodowych. Teren Bazyliki był miejscem gwałtownych starć milicji z manifestantami. Dziś świadectwem tamtego czasu jest Kaplica Matki Boskiej Ostrobramskiej, poświęcona pamięci osób, które walczyły o wolną Polskę.

Tropami opozycjonistów klubowicze poszli w kierunku tzw. „Konia”, czyli pod Pomnik Króla Jana III Sobieskiego, przeniesiony po wojnie do Gdańska ze Lwowa. Tam kończyły się manifestacje organizowane przez opozycję demokratyczną, które po mszach wyruszały spod Bazyliki. Tradycja ta była żywa także w czasie stanu wojennego.

Ostatnim etapem wędrówki była multimedialna wystawa „Drogi do wolności”, zorganizowana na dawnym terenie Stoczni Gdańskiej w sali BHP, w której w sierpniu 1980 r. podpisano Porozumienia Gdańskie. Ekspozycja obrazuje polskie drogi do niepodległości, ze szczególnym uwzględnieniem historii Sierpnia ’80, powstania Solidarności i okresu stanu wojennego. Młodzież zobaczyła zdjęcia, dokumenty, filmy, wysłuchała piosenek strajkowych i oryginalnych nagrań z negocjacji komitetu strajkowego z komisją rządową. Atrakcją była imitacja podziemnej drukarni z okresu stanu wojennego. Największe zdumienie wywołał odtworzony sklep spożywczy z pustymi półkami, ukazujący siermiężną rzeczywistość socjalistycznego kraju.

do góry