E-Księgarnia
– Polakom w II Rzeczpospolitej nie zabrakło determinacji, by zreformować system walutowy i powołać centralny Bank Polski. Warto przypomnieć, że gdy Polska odzyskiwała niepodległość w roku 1918, na terenach rodzącej się Rzeczypospolitej funkcjonowały w obiegu co najmniej cztery waluty: rosyjski rubel, austriacka korona, niemiecka marka i ukraińska hrywna. Polakom w roku 1924, dzięki Władysławowi Grabskiemu i Stanisławowi Karpińskiemu, udało się zbudować system monetarny. Wprowadzić do emisji i obiegu polskiego złotego, który już od stu lat jest odbiciem polskiej historii, jest przewodnikiem po polskiej historii – chwilami skomplikowanej, innym razem pięknej
– powiedział podczas otwarcia ekspozycji dr Karol Nawrocki, prezes IPN.
Jubileuszowa wystawa NBP przypomina o najważniejszych wydarzeniach i postaciach, które odegrały istotną rolę w budowaniu fundamentów polskiej suwerenności gospodarczej przed 100 laty.
* * *
26 kwietnia 2024 roku Sejm RP podjął uchwałę w sprawie uczczenia 100. rocznicy wprowadzenia polskiego złotego. „Sto lat temu, 29 kwietnia 1924 roku, w miejsce marki polskiej wprowadzony został do obiegu złoty. Zmiana waluty była częścią szerszego programu reform gospodarczych, mających na celu powstrzymanie dławiącej polską gospodarkę hiperinflacji” – głosi treść przyjętego przez aklamację dokumentu.
„Za reformy i wprowadzenie złotego odpowiedzialny był wywodzący się ze Związku Ludowo-Narodowego minister finansów i ówczesny premier Władysław Grabski” – napisano w uchwale. Przypomniano w niej, że złoty został ustanowiony ustawą Sejmu Rzeczypospolitej już w 1919 roku, jednak prace nad polską walutą wstrzymano w związku z wybuchem wojny z bolszewikami.
Postanowienia ustawy z 1919 roku zostały podtrzymane rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1924 roku, które w art. 1 stanowiło, że „jednostką monetarną Rzeczypospolitej Polskiej jest złoty, zawierający dziewięć trzydziestych pierwszych części grama czystego złota. Złoty dzieli się na sto groszy”. Powołany tego samego dnia bank emisyjny otrzymał nazwę Bank Polski, a jego pierwszym prezesem został Stanisław Karpiński – pomysłodawca nazwy nowej polskiej waluty, minister skarbu w 1919 roku, senator Związku Ludowo-Narodowego i członek Ligi Narodowej. Bank Polski uroczyście otwarto 28 kwietnia 1924 r.