E-Księgarnia
Wystawę zaprezentowano 17 marca 2023 r. na Targu Węglowym w Gdańsku ((między Katownią a Bramą Wyżynną). Ekspozycja ukazuje źródła dzisiejszej niemieckiej potęgi gospodarczej: infrastrukturę i technologie z czasów Wehrwirtschaft, czyli gospodarki wojennej, opartej na grabieży mienia i wyzysku ludności z państw podbitych przez Niemcy w czasie II wojny światowej.
Z niewolniczej i przymusowej pracy więźniów obozów koncentracyjnych i zagłady, jeńców wojennych korzystało w okresie istnienia III Rzeszy 90 proc. ówczesnych niemieckich firm. Wśród tych największych są: firma Continental, BMW, Mercedes-Benz, Volkswagen, Siemens, Bayer, Agfa, Dr. Oetker, Hugo Boss, Allianz, Deutsche Reichsbahn (który przejął całą polską infrastrukturę kolejową), Lufthansa, Deutsche Bank, koncern IG Farben.
Niemiecki historyk Götz Aly obliczył, że zagrabione przez Niemców dobra miałyby dzisiaj wartość co najmniej 2 bln euro. Wiele ukradzionych w całej Europie dóbr kultury do dziś znajduje się w rękach niemieckich.
W otwarciu ekspozycji wzięli udział: dr Karol Nawrocki – prezes Instytutu Pamięci Narodowej, inicjator powstania wystawy, Adam Hlebowicz – dyrektor Biura Edukacji Narodowej, dr Paweł Warot, dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku oraz dr Marek Szymaniak, zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej.
90 proc. niemieckich firm funkcjonujących w czasie II wojny światowej korzystało z pracy przymusowej budując kapitał III Rzeszy. Ten kapitał, który przeszedł swobodnie przez cezurę roku 1945 i ten kapitał, który jak uznawali niektórzy mylnie, budował wielki niemiecki cud gospodarczy. On budował cud gospodarczy, ale był to kapitał zbudowany na ofiarach, cierpieniu, barbarzyństwie, okrucieństwie i przerażającej śmierci. Niestety te finanse, te firmy i ten kapitał funkcjonuje także w XXI wieku na giełdach, na rynkach komercyjnych i wciąż jest z nami w codziennym życiu. Także w Polsce
– mówił prezes IPN podczas wernisażu. Zaznaczył, że bez realnego zadośćuczynienia nie uda się zbudować Europy wartości, sojuszu wartości w NATO.
Dlatego też uważam, że reparacje przez Niemcy powinny zostać Polsce wypłacone. Powinny zostać wypłacone, bo tego wymaga przyzwoitość historyczna, przyzwoitość prawna, ale co pokazujemy naszą wystawą jest na to także ogromny potencjał ekonomiczny
– podkreślił dr Nawrocki.
Dr Marek Szymaniak, zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej, stwierdził, że ta wystawa „to wielki znak zapytania postawiony współczesnej Europie. To wystawa, która ma swoje wielkie znaczenie edukacyjne we współczesnej dyskusji toczonej dla przyszłości. Czy Europa, która ma być budowana w systemie sojuszy może funkcjonować bez głębokiego osadzenia jej w wartościach, które oparte są na prawdzie i które oparte są na zadośćuczynieniu. Również dla tych, których Niemcy w sposób grabieżczy i brutalny wyzyskiwali aż do ostatniej ofiary”.
Wystawę „Gospodarka III Rzeszy” po raz pierwszy zaprezentowano w Warszawie w styczniu br., w Gdańsku można ją oglądać do 27 marca 2023 r.
Koncepcja wystawy: dr Karol Nawrocki, prezes IPN
Autor scenariusza i dobór ilustracji: dr hab. Tomasz Panfil
Współpraca: Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN
Recenzenci merytoryczni: dr Maciej Korkuć, dr Paweł Kosiński, dr Mateusz Kubicki, dr Adam Pleskaczyński