E-Księgarnia
W wydarzeniu, obok dawnych działaczy SW i ich współpracowników, wzięli udział premier Mateusz Morawiecki i wicepremier Piotr Gliński. Instytut Pamięci Narodowej reprezentował dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN. Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów przez premiera Mateusza Morawieckiego pod tablicą upamiętniającą Kornela Morawieckiego.
– W tej sztafecie wolności, na drodze ku jej odzyskaniu, pojawiła się Solidarność – wielki, wspaniały ruch, który dał nadzieję Polsce, ale też narodom Europy Wschodniej – mówił premier podczas obchodów. – Ta sztafeta wolności zrodziła Solidarność Walczącą w czerwcu '82. Solidarność ludzi, którzy chcieli walczyć o niepodległą Rzeczpospolitą. Którzy nie godzili się na wydłużenie łańcucha oferowane przez komunistów; nie godzili się na zamianę kajdan żelaznych na aksamitne, tylko chcieli – Wy chcieliście – wolnej Polski od samego początku. (...) Tak jak Żołnierze Wyklęci w okrutnym więzieniu dawali świadectwo prawdzie i walczyli o wolność, są zwycięzcami. Tak i Wy – działacze Solidarności Walczącej – jesteście zwycięzcami, bo bohaterami są ci, którzy walczą o wolność, dobro i prawdę – podkreślił Mateusz Morawiecki.
Podczas inauguracji warszawskich obchodów wykład „Powstanie, Działalność i Struktura Organizacji Solidarność Walcząca (1982–1990)” wygłosił Andrzej Myc. Wręczono okolicznościowe odznaczenia „Krzyże Solidarności Walczącej” oraz jublileuszowe medale 40-lecia Solidarności Walczącej.
Po południu odbyła się debata „Quo vadis Europo?”, w której udział wzięli Zbigniew Jagiełło, prof. Andrzej Nowak i Bronisław Wildstein. Dyskusję prowadził Andrzej Kisielewicz.
Podczas kolejnej części uroczystości wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński wręczył odznaki Zasłużony dla Kultury Polskiej, a wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska – medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
Sobotnie obchody uświetnił koncert, w którym wystąpili: Leszek Czajkowski, Tolek Jabłoński, Klaudia Kołata, Paweł Piekarczyk i Dominika Świątek. Akompaniament Jacek Prokopowicz.
Podczas drugiego dnia uroczystości doradca Prezydenta RP Zofia Romaszewska i Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka wręczyły odznaczenia zasłużonym działaczom Solidarności Walczącej.
Krzyżem Wolności i Solidarności zostali odznaczeni:
- Bogumiła Data, członek „Solidarności Walczącej” przechowywała nielegalne wydawnictwa m.in. „Solidarność Walczącą”, „Tygodnik Mazowsze”
- Janusz Szkutnik, współpracownik Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” i kolporter pisma „Robotnik”, współpracował z Komitetem Samoobrony Chłopskiej Ziemi Rzeszowskiej w Łowisku.
- Krystyna Szkutnik, członek Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczyła w akcjach pomocy rodzinom internowanych członków „Solidarności”
- Dariusz Tajchman, działacz struktur Solidarności Walczącej, kolporter m.in. „Solidarności Podkarpackiej” i Podkarpatczyka”
- Cecylia Tokarska, członek NSZZ „Solidarność” w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Rzeszowie, po wprowadzeniu stanu wojennego kolporterka.
Biogramy odznaczonych zostały opublikowane na stronie: odznaczeni-kwis.ipn.gov.pl.
Obchody zakończyła msza polowa w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.
Organizatorami warszawskich obchodów są: Stowarzyszenie Solidarność Walcząca, Fundacja Wizja Rozwoju i Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, a współorganizatorami: Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL oraz Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Uroczystości 40-lecia powstania Solidarności Walczącej odbyły się wcześniej we Wrocławiu i Gdyni.
* * *
Solidarność Walcząca powstała we Wrocławiu w 1982 roku i w krótkim czasie swoją działalnością objęła większość regionów Polski. Dążyła do obalenia komunizmu i pełnej niepodległości Polaków oraz innych narodów po wschodniej stronie żelaznej kurtyny. Jej działacze zwalczali komunistyczną propagandę oraz przywracali do społecznego obiegu prawdziwe informacje historyczne nadając nielegalne audycje radiowe, drukując w podziemiu książki i prasę, a także organizując demonstracje i akcje protestacyjne. Liderem Solidarności Walczącej był Kornel Morawiecki, działacz niepodległościowy, w 2015 r. marszałek senior Sejmu, ojciec premiera Mateusza Morawieckiego. Solidarność Walcząca posiadała własne służby kontrwywiadu dbającego o bezpieczeństwo pracy antykomunistycznego podziemia. Wspierała cele NSZZ „Solidarność”, ale nie korzystała z zasobów związku ani przeznaczonej dla niego pomocy zagranicznej. Organizacja nawiązywała do tradycji Armii Krajowej, miała podobną przysięgę i własny sztandar. Jej hasło brzmiało „Wolni i Solidarni”, a logo przedstawiało litery „S” i „W” ułożone w znak kotwicy – symbol nadziei i wierności tradycji Polski Walczącej. Wstępujący do Solidarności Walczącej składali przysięgę: „Wobec Boga i Ojczyzny przysięgam walczyć o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą Solidarną, poświęcać swe siły, czas – a jeśli zajdzie potrzeba – swe życie dla zbudowania takiej Polski. Przysięgam walczyć o solidarność między ludźmi i narodami. Przysięgam rozwijać idee naszego Ruchu, nie zdradzić go i sumiennie spełniać powierzone mi w nim zadania” (więcej na portalu przystanekhistoria.pl).
MATERIAŁY IPN:
- DO POBRANIA: Artur Adamski, Kornel Morawiecki, Warszawa 2020
- DO POBRANIA: „Najodważniejsi z odważnych” – ogólnopolski dodatek prasowy poświęcony Solidarności Walczącej
- OBEJRZYJ: Dyskusja „Solidarność Walcząca – fenomen czy »zwyczajna« opozycja?” – Warszawa, 1 czerwca 2022
- POLECAMY: Krzysztof Brożek, Grzegorz Surdy, Solidarność Walcząca, Warszawa 2020
- POLECAMY: Solidarność Walcząca 1982–1990: Studia i szkice, red. nauk. Sebastian Ligarski, Michał Siedziako, Szczecin–Warszawa 2019
- POLECAMY: Solidarność Walcząca w dokumentach t. I: W oczach SB, wybór, wstęp i opracowanie Łukasz Kamiński, Wojciech Sawicki, Grzegorz Waligóra, Warszawa 2007
- POLECAMY: Solidarność Walcząca w dokumentach, t. 2, cz.1: Materiały własne, wybór, wstęp i opracowanie Kamil Dworaczek, Grzegorz Waligóra, Warszawa 2016
- POLECAMY: Organizacja Solidarność Walcząca w Wielkopolsce w latach 1983–1990, pod. red. Krzysztofa Brzechczyna, Przemysława Zwiernika, Poznań 2009
- POLECAMY: Portal IPN poświęcony Solidarności Walczącej sw.ipn.gov.pl
