19 kwietnia 1943 r. bojownicy z Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW) stawili zbrojny opór oddziałom niemieckim, które likwidowały getto. Kilkuset powstańców, dowodzonych przez Mordechaja Anielewicza, Antka Cukiermana, Marka Edelmana, Pawła Frenkla i innych, mając przeciw sobie okupującą Europę armię niemiecką, podjęło heroiczną, pozbawioną szans na zwycięstwo walkę. Był to ostatni akt tragedii warszawskich Żydów, masowo wywożonych na śmierć do Treblinki.
Powstanie trwało niespełna miesiąc, a jego tragicznym epilogiem było wysadzenie 16 maja 1943 r. przez Niemców Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. To właśnie wtedy dowodzący akcją tłumienia powstania generał SS Jürgen Stroop – autor raportu dokumentującego przebieg walk w getcie – mógł obwieścić, że „żydowska dzielnica w Warszawie już nie istnieje”.
Zapraszamy do zapoznania się z historią zrywu poprzez wydawnictwa, artykuły i materiały edukacyjne, które są dostępne online na stronach Instytutu, w tym na portalu Przystanek Historia.
POLECAMY:
- Roman Gieroń: Powstanie w getcie warszawskim. Niemieckie zbrodnie i męstwo żydowskich bojowników
- Archiwalne nagranie z getta warszawskiego
- Fotografie z zasobu IPN obrazujące dramat likwidacji getta.
IPN od wielu lat zajmuje się badaniami historii Zagłady i stosunków polsko-żydowskich. Katalog publikacji IPN na ten temat z lat 2000 – 2020 obejmuje kilkadziesiąt pozycji (wersja polska, wersja angielska)