Pierwszą z 53 wystaw „TU rodziła się Solidarność” uroczyście otworzył prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek 1 lipca w Mielcu, na pl. Armii Krajowej.
Miesiące wakacyjne były świadkami kolejnych odsłon tej unikatowej wystawy, tworzących „Biało-czerwony szlak: Tu rodziła się Solidarność”. Jej poszczególne regionalne wydania zaprezentowane zostały ostatecznie w 53 miastach całej Polski, by 28 sierpnia stanąć w komplecie na pl. Piłsudskiego w Warszawie. Właśnie tutaj Jan Paweł II swoją homilią w zesłanie Ducha Świętego 2 czerwca 1979 r. rzucił iskrę wolności, która zaowocowała rok później powstaniem „Solidarności”.
– Dzięki tej wystawie odkryliśmy wielu bohaterów tamtego czasu, bardzo wzruszające były momenty spotkań z mieszkańcami poszczególnych miejscowości, którzy odnajdywali siebie i swoich bliskich na fotografiach – zaznaczył prezes IPN oraz zapowiedział, że do końca roku ekspozycja odwiedzi jeszcze kilkanaście miejscowości w całej Polsce. – Nie chcieliśmy zapomnieć o żadnym z miejsc, w których latem 1980 r. powiał duch Polski niepokornej. Niestety, opowiadamy fragment tej historii. Gdybyśmy chcieli wymienić każde strajkujące miasto, każdy strajkujący zakład pracy, zabrakłoby miejsca na tym placu – powiedział dr Szarek, podkreślając masowość i ogólnopolski zasięg rodzącej się „Solidarności”.
* * *
Wystawa ukazuje ogólnopolskie masowe strajki z lipca, sierpnia i września 1980 r. Składa się z części ogólnopolskiej i części regionalnych dokumentujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Teksty ekspozycji są prezentowane w języku polskim i angielskim. W tym wielkim zwycięstwie, jakim jest polska „Solidarność” mają udział miliony – najczęściej anonimowych – osób. Tą wystawą chcemy złożyć im hołd.
Ekspozycję będzie można oglądać do 16 października 2020 r.
Koordynacja powstawania wystawy: Biuro Edukacji Narodowej IPN, Sergiusz Kazimierczuk, Sergiusz.kazimierczuk@ipn.gov.pl, tel. 22 581-86-74
Powstanie „Solidarności” było jednym z najważniejszych wydarzeń XX w. na świecie. W sierpniu 1980 r. na skraju komunistycznego imperium sowieckiego narodził się wielki, pokojowy ruch, do którego przystąpił niemal co trzeci Polak! „Solidarność” to 10 milionów formalnych członków – był to największy związek zawodowy na świecie.
„Solidarność” była owocem marzeń, cierpień i działań Polaków od Żołnierzy Wyklętych przez konspirację młodzieżową 1949-56, po uczestników „polskich miesięcy”: Czerwiec ’56, Millenium ’66, Marzec ’68, Grudzień ’70, Czerwiec ’76. Nieocenione znaczenie przy powstaniu „Solidarności” z jej pokojowym charakterem miała działalność Kościoła pod przywództwem prymasa Stefana Wyszyńskiego, co zaowocowało także pontyfikatem Jana Pawła II i jego pierwszą pielgrzymką do Polski w 1979 r.
Polska „Solidarność” była w 1980 r. iskrą, która dała początek upadkowi sowieckiego imperium oraz uzależnionych komunistycznych państw na czterech kontynentach. Przebudowie uległ świat ukształtowany przez „zimną wojnę” po 1945 r. Efektem było wyzwolenie się wielu państw spod zależności i okupacji Związku Sowieckiego - od Litwy, Łotwy i Estonii po Gruzję. Dzięki przełomowi zapoczątkowanemu przez Solidarność stało się także możliwe zjednoczenie Niemiec. Polska „Solidarność” to triumf pokojowej siły ducha nad materialistycznym komunistycznym imperium zła.
Reportaż z otwarcia wystawy
Spot zapowiadający wystawę
Więcej o strajkach lipcowo-sierpniowych ’80: https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/sierpien-1980