10 lutego 2020 roku, w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” w Warszawie, odbyła się dyskusja panelowa „Refleksje o Jałcie”. Spotkanie odbyło się w 75. rocznicę konferencji wielkich mocarstw w Jałcie na Krymie, znanej powszechnie jako konferencja jałtańska.
Retransmisja na kanale IPNtv:
W dyskusji udział wzięło troje znakomitych historyków:
- prof. Małgorzata Gmurczyk-Wrońska
- prof. Marek Kornat
- prof. Tadeusz Wolsza
Prowadzenie: dr hab. Waldemar Grabowski.
* * *
W styczniu 1945 r. Armia Czerwona rozpoczęła wielką ofensywę, która w krótkim czasie doprowadziła do zajęcia całości terytorium II Rzeczypospolitej. 4–11 lutego 1945 r. na Krymie odbyła się konferencja wielkich mocarstw – Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych oraz Związku Sowieckiego. Jednym z tematów obrad była „sprawa polska”. Wielkie mocarstwa uzgodniły wówczas powołanie w Polsce Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej – miał nim być zreorganizowany Rząd Tymczasowy. Sprawom konferencji jałtańskiej poświęcono obrady Krajowej Rady Ministrów i Rady Jedności Narodowej 15 lutego w Podkowie Leśnej. Kolejne obrady toczyły się 21–22 lutego. RJN – mimo jednostronności uchwał jałtańskich – postanowiła je przyjąć, „pragnąc w nich widzieć w dzisiejszej rzeczywistości możliwość ratowania niepodległości Polski, uniknięcia dalszego niszczenia Narodu oraz stworzenia podstawy do organizacji własnych sił i do prowadzenia przyszłej samodzielnej polityki polskiej”.