Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie oraz Fundacja Uniwersytecka w Stalowej Woli zainaugurowały nowy projekt Przystanek Historia Stalowa Wola. Spotkanie inauguracyjne, zatytułowane „Stalowa Wola – przedmiot szczególnego zainteresowania aparatu represji 1944–1990”, odbyło się 9 grudnia 2019 r., o godz. 17.00, w Auli Uniwersyteckiej im. „Solidarności” przy ul. Ofiar Katynia 8A w Stalowej Woli.
To w tym mieście prezes IPN dr Jarosław Szarek zainaugurował kolejny „Przystanek Historia”, gdzie miejscowa społeczność będzie mogła spotykać się z historią. Na spotkanie licznie przybyli przedstawiciele duchowieństwa na czele z bp. Edwardem Frankowskim, władz parlamentarnych i samorządowych, działacze „Solidarności”, ludzie oświaty i kultury, mieszkańcy i przyszli słuchacze Przystanku.
We wprowadzeniu ks. bp. dr Edward Frankowski powiedział:
Stalowa Wola zasługuje na takie miejsce jak Przystanek Historia. Z tych doświadczeń, jakie tu przeżyliśmy, chcemy kontynuować dzieło wywalczone przez Solidarność. Siły kleru i świeckich zostały zsumowane i to było źródłem zjednoczenia i zwycięstwa. Jeśli dzieło jest słuszne, to ludzie wyzwolą w sobie tyle pracy i energii, aby zrobić coś dobrego. Więc zróbmy tutaj coś dobrego.
Wykład inauguracyjny zaprezentował dr Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej:
Czego nas uczy niezwykła nazwa i historia Stalowej Woli. Stalowa Wola naszych przodków urodzonych w Rzeczpospolitej, żeby budować fundamenty ekonomiczne, bo dla niepodległości potrzebna jest silna gospodarka i COP, to wielka i mądra nauka z czasów II Rzeczpospolitej, która przetrwała tylko dwie dekady, ale zostawiła nam wielkie dziedzictwo, zdołała wychować młode pokolenia walczące w jej obronie.
Skoro Przystanek zainicjowano w Stalowej Woli, nie można było nie powiedzieć o „Solidarność”. Dr Marcin Bukała z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN Oddział w Rzeszowie omówił zagadnienie „NSZZ „Solidarność Region Ziemia Sandomierska w latach 1980–1989”, następnie Andrzej Kaczmarek, przewodniczący NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Sandomierska, przedstawił swoje „Refleksje o aktywności NSZZ Soliodarność”. Spotkanie poprowadził dr Dariusz Iwaneczko, dyrektor IPN Oddział w Rzeszowie.
Spotkania w ramach Przystanku Historia Stalowa Wola mają odbywać się cyklicznie w drugi piątek miesiąca, uroczyście została podpisana umowa o współpracy między Instytutem Pamięci Narodowej a Fundacją Uniwersytecką w Stalowej Woli.
Uroczystości towarzyszyła wystawa „Strajk w Hucie Stalowa Wola 22 VII – 1 IX 1988 r.” – na 12 planszach zaprezentowano genezę, przebieg i konsekwencję sierpniowej akcji strajkowej, podjętej przez pracowników jednego z największych zakładów południowo-wschodniej Polski. Na ekspozycji przedstawiono też wsparcie mieszkańców Stalowej Woli i okolicznych miejscowości oraz pomoc lokalnego Kościoła katolickiego dla strajkujących. Zaprezentowano także działania zmierzające do ograniczenia i zakończenia strajku, podejmowane przez dyrekcję HSW i Służbę Bezpieczeństwa. Do przygotowania wystawy wykorzystano fotografie i dokumenty pochodzące m.in. ze zbiorów NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Sandomierska oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Wystawa została otwarta 31 sierpnia 2008 r. i jest prezentowana do dziś przy okazji różnych rocznic i wydarzeń związanych ze strajkiem w Stalowej Woli w 1988 r.
Fot. Katarzyna Gajda-Bator