9 grudnia 2018 roku o godz. 12.00 w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu odbyła się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych – Krzyży Wolności i Solidarności. W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk.
W swoim wystąpieniu Zastępca Prezesa IPN przypomniał, że tegoroczna uroczystość odbyła się w wyjątkowym roku jubileuszu.
– Spotykamy się w 100. rocznicę odzyskania Niepodległości. To ważna chwila dla wszystkich Polaków. To czas świętowania, dumy oraz czas przywoływania imion i nazwisk tych, którzy nam tę Wolność wywalczyli. Bo przecież nikt nam jej w darze nie przekazał. To jest czas przywoływania także tych, którzy Niepodległości bronili i ją zachowali gdy nadszedł czas próby. Dziś możemy zadać sobie pytanie: Co spowodowało, że w tak trudnych warunkach przetrwaliśmy? Jaka siła tkwiła w nas skoro potrafiliśmy zwyciężyć nawałę bolszewicką, okrutny czas II wojny światowej? Co tkwiło w nas, że mogliśmy przetrwać komunizm i w końcu go obalić?
Tą siłą był niezniczalny „gen wolności”, który my Polacy po prostu mamy. To wielki dar. Dziś spotykamy się w Wałbrzychu po to, żeby uhonorować tych, którzy w sobie ten gen czynu i działania przechowali – podkreślił dr hab. Krzysztof Szwagrzyk.
Gratulację odznaczonym złożył także Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak, Radosław Mechliński, Wiceprzewodniczący Zarządu Regionu NSZZ Dolny Śląsk oraz Marek Krówka, Prezes Solidarności Polskich Kombatantów Wałbrzych. W imieniu odznaczonych głos zabrali: Elżbieta Kwiatkowska- Wyrwisz oraz Ryszard Mocek.
Krzyżem Wolności i Solidarności zostali odznaczeni:
- Pani Jolanta Górska
- Pan Leszek Fluder
- Pan Ryszard Mocek
- Pan Stanisław Jan Olszański
- Pani Maria Mieczysława Skowronek
Pośmiertnie:
- Pan Zygmunt Fedorowicz, odznaczenie odebrała córka Agnieszka Narkowicz
- Pani Lilia Cecylia Łukasik, odznaczenie odebrał Ryszard Łukasik
- Pan Andrzej Henryk Wyrwisz, odznaczenie odebrała żona Elżbieta Kwiatkowska- Wyrwisz
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.