Nawigacja

Aktualności

XVI „Polonijne spotkania z historią najnowszą” – Litwa, 5–12 lipca 2022

Instytut Pamięci Narodowej po raz szesnasty zorganizował w ramach Programu Polonijnego konferencję dla nauczycieli pracujących poza granicami kraju. Podczas spotkań, które odbyły się w dniach 3–13 lipca 2022 roku, uczestnicy zapoznali się z najnowszymi działaniami, materiami edukacyjnymi i osiągnięciami naukowymi IPN. Zasadnicza część konferencji odbyła się w Wilnie, gdzie uczestnicy poznali historię najnowszą z perspektywy naszych sąsiadów i odwiedzili miejsca pamięci związane z polską historią.

XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Ambasada RP w Wilnie. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Dawna dzielnica żydowska Wilna. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Dziedziniec Uniwersytetu Wileńskiego. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Muzeum Józefa Mackiewicza. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Muzeum Józefa Mackiewicza. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Plac katedralny, Wilno. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Pomnik Adama Mickiewicza, Wilno. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Ponary. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Ponary. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Ponary. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Przed Muzeum Józefa Mackiewicza. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Tablica upamiętniająca pomordowanych Polaków w Ponarach. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Litwy. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Litwy. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Litwy. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, cmentarz na Antokolu. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, dawne więzienie na Łukiszkach. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, grób Jana Maczka, brata Stanisława. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Izba Pamięci w Szkole Podstawowej im. prof. Mariana Zdziechowskiego w Suderwie. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, karaimska kenesa w Trokach. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, kościół Św Piotra i Pawła na Antokolu. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Mejszagola plac im. Lecha Kaczyńskiego. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, mogiła żołnierzy Armii Krajowej w Krawczunach. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą, Muzeum ks. Józefa Obrembskiego. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Premiera filmu TVP Wilno „Palmiry. Odmiana przez przypadki”. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Przed dawną siedzibą NKWD Wilnie. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Szkoła Podstawowa im. prof. Mariana Zdziechowskiego w Suderwie. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Zajęcia edukacyjne w Domu Polskim w Wilnie. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Zamek w Trokach. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Pikieliszki. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Uroczystości rocznicy operacji Ostra Brama na Cmentarzu na Rossie w Wilnie. Fot. Mateusz Marek (IPN)
XVI Polonijne spotkania z historią najnowszą. Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego w Kownie. Fot. Mateusz Marek (IPN)

5 lipca 2022 r.

Nauczyciele wraz z delegacją Instytutu Pamięci Narodowej: dyrektorem Biura Edukacji Narodowej Adamem Hlebowiczem, naczelnikiem Wydziału Projektów Edukacyjnych dr. Mateuszem Markiem oraz dr Barbarą Męczykowską z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku w ramach konferencji XVI „Polonijne Spotkania z historią najnowszą” wyruszyli do stolicy Litwy. Po drodze odwiedzili Suchowolę, gdzie złożyli znicze pod pomnikiem ks. Jerzego Popiełuszki oraz  w miejscu pamięci Obławy Augustowskiej w Gibach.

6 lipca 2022 r.

Na Litwie nauczycieli z całego świata i delegację IPN przywitała konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie Irmina Szmalec. Dzień 6 lipca jest obchodzony na Litwie jako święto narodowe przypominające o pierwszym i jedynym królu Litwy Mendogu. W ambasadzie RP dyrektor BEN Adam Hlebowicz zaprezentował pierwszy tom słownika „Zostali na wschodzie. Słownik Inteligencji polskiej w ZSRS 1945–1991” oraz wprowadził uczestników konferencji w tematykę Kresów Wschodnich.

Następnie zajęcia edukacyjne odbyły się w Muzeum Józefa Mackiewicza. Józef Mackiewicz w 1943 r. był przy pierwszej ekshumacji ciał zamordowanych przez NKWD polskich oficerów w Katyniu i pozostawił obszerną relację z tego wydarzenia. Jego brat Stanisław Cat Mackiewicz był w latach 1954–1956 r. premierem polskiego rządu na uchodźstwie.

Po południu nauczyciele wraz z pracownikami IPN udali się do Ponar – największego na Litwie miejsca pamięci o ofiarach zbrodni niemieckich podczas II wojny światowej.

7 lipca 2022 r.

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od modlitwy do Najświętszej Marii Panny w Ostrej Bramie oraz spaceru w stronę wileńskiej katedry i placu katedralnego. Pomimo przerwy wakacyjnej na Uniwersytecie Wileńskim odczuwało się naukową atmosferę i dziedzictwo setek lat jednej z najstarszych uczelni w Europie założonej w 1579 r. przez Stefana Batorego. Pierwszym jej rektorem był Piotr Skarga, a studiowali na dawnym Uniwersytecie Stefana Batorego m.in: Joachim Lelewel, Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki.

Uczestnicy konferencji przeszli dawną dzielnicą żydowską w stronę pomnika Adama Mickiewicza, gdzie wysłuchali wykładu Józefa Szostakowskiego o polskiej poezji nad Wilią. Zdecydowanie był to dzień Adama Mickiewicza. W wielu miejscach Wilna można spotkać liczne ślady wielkiego poety, a jednym z nich jest muzeum przy ul. Bernardyńskiej. W tej niepozornej kamienicy poeta wynajmował dwa pokoje, w których dokończył pisać poemat „Grażyna”.

Po zwiedzeniu muzeum odbyły się warsztaty poetyckie i prezentacje recytatorskie miejscowych poetów. Wśród uczestników konferencji jest wielu polonistów, dlatego bez trudu mogli wysłuchać ciekawych interpretacji ulubionych wierszy Norwida, Krasińskiego czy samego Mickiewicza.

Po południu uczestnicy konferencji wysłuchali wykładów: dr Ireny Mikłaszewicz „Kościół katolicki na Wileńszczyźnie w okresie powojennym i jego wpływ na życie Polaków” oraz Ilony Lewandowskiej, dziennikarki „Kuriera Wileńskiego” o projektach edukacyjno-historycznych w Wilnie w ostatnich latach.

8 lipca 2022 r.

Jednym z elementów programu konferencji było spotkanie z dyrektorem Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszańców Litwy prof. Arūnasem Bubnysem oraz odwiedzenie Muzeum Terroru w Tuskulanach, gdzie nauczyciele zapoznali się z ofertą edukacyjną.

Duże wrażenie na uczestnikach wywarł  kościół Św. Piotra i Pawła, będący przykładem baroku wileńskiego oraz cmentarz na Antokolu, na którym spoczywa brat Stanisława Maczka – Jan. Dla niektórych wyzwaniem było zdobycie Góry Trzech Krzyży, ale nagroda w postaci panoramy miasta wynagrodziła wysiłek.

Jednym z ostatnich elementów dnia była wizyta w więzieniu na Łukiszkach i w Sejmie Republiki Litewskiej. Wieczorem zajęcia z grą „Miś Wojtek” poprowadziła dr Barbara Męczykowska.

9 lipca 2022 r.

W Krawczunach, małej wiosce położonej na zachód od Wilna, znajduje się mogiła żołnierzy Armii Krajowej, którzy zginęli w największej bitwie podczas operacji „Ostra Brama”. Po złożeniu zniczy przy pomniku w Krawczunach nauczyciele udali się do Suderwy, gdzie w polskiej szkole im. prof. Mariana Zdziechowskiego przywitała ich dyrektor Renata Starenkieni.

Kolejnym przystankiem na objazdowej trasie wokół Wilna była miejscowość Mejszagoła i Muzeum ks. Józefa Obrębskiego.

Po południu wykłady poprowadzili: dr Mateusz Marek – o założeniach i realizacji projektu „Szlaki Nadziei Odyseja Wolności”  oraz Michał Nowak – „Działalność Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN na Litwie”.

10 lipca 2022 r.

Niedziela była dla uczestników czasem rozmów i odpoczynku. Dzień rozpoczął się Mszą św. w kościele św. Teresy, po czym nauczyciele udali się w objazd edukacyjny po starej stolicy Księstwa Litewskiego – Trokach.

Po tych kilku dniach udało się już nawiązać nowe znajomości i przyjaźnie, a w autokarze rozbrzmiały kresowe i legionowe piosenki w tym „Przybyli ułani pod okienko...”, która w wzruszający sposób przypomina także o Wilnie.  Po południu uczestnicy konferencji wzięli udział w pokazie filmu TVP Wilno „Ponary. Odmiana przez przypadki” oraz dyskusji z udziałem wiceprezesa IPN dr.  Mateusza Szpytmy.

11 lipca 2022 r.

W poniedziałek uczestnicy konferencji przeszli po Kolonii Wileńskiej śladami Tadeusza Konwickiego – polskiego prozaika, scenarzysty i reżysera. Po południu nauczyciele z całego świata uczestniczyli wraz z delegacją IPN w obchodach 78. rocznicy operacji „Ostra Brama”. Główne uroczystości obyły się przy grobie Matki i Serca Syna na wileńskim cmentarzu na Rossie.

12-13 lipca 2022 r.

W drodze powrotnej do Warszawy uczestnicy konferencji odwiedzili Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego w Kownie. W środę 13 lipca 2022 r. zakończyły się XVI „Polonijne spotkania z historią najnowszą”. Uroczystego zamknięcia konferencji dokonał Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej.

do góry