E-KsięgarniaNa uroczystość przybyli przedstawiciele rządu, samorządu, środowisk żydowskich, członkowie korpusu dyplomatycznego, a także wdowa po najdłużej żyjącym uczestniku buntu w Treblince Samuelu Willenbergu – Ada Krystyna Willenberg, która przyjechała z Izraela. Po oficjalnych wystąpieniach uczestnicy złożyli wieńce pod pomnikiem Ofiar Obozu Zagłady. Podczas części nieoficjalnej goście mogli zwiedzić teren byłego obozu z przewodnikami.
-
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Ada Krystyna Willenberg, wdowa po Samuelu Willenbergu – najdłużej żyjącym uczestniku buntu w Treblince – Treblinka, 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma podczas uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN) -
Uroczystości w 78. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II – 2 sierpnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN)
***
2 sierpnia 1943 roku w niemieckim obozie zagłady w Treblince wybuchł zbrojny bunt, w którym wzięło udział ponad 800 uwięzionych. Zaatakowano strażników i podpalono zbiornik z paliwem. Głównym celem była ucieczka. Udało się to ok. 200 więźniom. Szacuje się, że końca wojny doczekać mogło nie więcej niż 100 spośród nich. Ostatnim powstańcem z Treblinki był zmarły w 2016 r., pochodzący z Częstochowy Samuel Willenberg, który co roku wraz z bliskimi odwiedzał Polskę na rocznicę 2 sierpnia i brał udział w uroczystościach. Pozostawił po sobie artystyczną spuściznę – cykl rzeźb ukazujących życie więźniów Treblinki i bunt, jaki podnieśli, by uratować godność. Staraniem Instytutu Pamięci Narodowej wystawa rzeźb Willenberga jest obecnie pokazywana w Polsce.
Obóz w Treblince powstał w ramach akcji Reinhardt, w której mieli zostać zgładzeni wszyscy Żydzi z Generalnego Gubernatorstwa. Był to, obok Bełżca i Sobiboru, ośrodek natychmiastowej zagłady Żydów. Obóz w Treblince miał jedno zadanie: zgładzić jak najwięcej Żydów w jak najkrótszym czasie. Pierwszy transport Żydów z getta warszawskiego przybył do Treblinki 23 lipca 1942 roku. Do sierpnia 1943 roku Niemcy wymordowali tutaj ok. 900 tys. osób. Większość z nich pochodziła z terenów Polski (z Warszawy, Białegostoku, Grodna, Kielc, Radomia, Łukowa, Częstochowy, Kozienic i wielu mniejszych miejscowości), ale także z Austrii, Belgii, Bułgarii, Czechosłowacji, Francji, Grecji, Jugosławii, Niemiec i ZSRS. Wymordowano tu także dwa lub trzy transporty Romów.