Otwarcie wystawy „Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć” – Warszawa, 13 lipca 2021 - Aktualności

„I chociaż było nas tysiące, z zaciśniętymi słów pięściami, czas przyjdzie wrócić nam do domów, z odrąbanymi marzeniami” – słowami piosenki powstałej z okazji 65. rocznicy Czerwca 1956 r., w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Handlowych im. Bohaterów Poznańskiego Czerwca '56 w Poznaniu, rozpoczął się warszawski wernisaż wystawy przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu oraz Wielkopolskie Muzeum Niepodległości „Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć”.

Zgromadzonych na Placu Piłsudskiego gości w imieniu swoim i współorganizatora wystawy Przemysława Terleckiego – dyrektora Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości przywitał dyrektor poznańskiego oddziału IPN dr hab. Rafał Reczek. Na wernisaż przybyli kombatanci i uczestnicy Czerwca ’56, prezydent miasta Poznania Jacek Jaśkowiak, prezydent miasta stołecznego Warszawy Rafał Trzaskowski, prezes IPN dr Jarosław Szarek, reprezentujący Prezydenta RP sekretarz stanu Andrzej Dera, minister Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Szymon Szynkowski vel Sęk – sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, posłanki Jadwiga Emilewicz oraz Katarzyna Kretkowska, Grzegorz Ganowicz – przewodniczący Rady Miasta Poznania i Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady Miasta Stołecznego Warszawy.

Wspomnieniami wydarzeń sprzed 65 lat podzieliła się na początek Aleksandra Banasiak, która jako młoda pielęgniarka znosiła rannych i udzielała pierwszej pomocy:

Dumna jestem z zachowania poznaniaków, ich protestu przeciwko krzywdzie i totalnemu kłamstwu. Taki nakaz protestu powinien towarzyszyć każdemu z nas, zawsze i wszędzie. Bierność i obojętność oznaczają zawsze zgodę na zło.

Andrzej Sporny, przewodniczący Związku Powstańców Poznańskiego Czerwca 1956 „Niepokonani”, podkreślił tragiczną stronę Czerwca ’56, wspominając śmierć biorących w proteście kolegów.

Prezes IPN dr Jarosław Szarek zaznaczył wagę wydarzeń z Poznania dla dalszych losów Polski i Europy:

Solidarności nie byłoby bez Czerwca ’56 roku, gdy robotnicy, mieszkańcy Poznania jako pierwsi tak masowo rozerwali dzielącą Europę żelazną kurtynę na kilka lat przed powstaniem muru berlińskiego, który dzielił nasz kontynent, ale pragnienie wolności zniewolonych narodów było silniejsze.

Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak podziękował za kultywowanie pamięci o Czerwcu ’56 również w Warszawie. Andrzej Dera w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy złożył słowa uznania dla kombatantów Czerwca ’56.

Wagę wydarzeń z Poznania podkreślił szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk:

Są daty, są wydarzenia, które są jak kamienie milowe w tysiącletnim trwaniu Rzeczypospolitej. Jednym z takich najważniejszych wydarzeń w naszym dwudziestowiecznym doświadczeniu jest Poznański Czerwiec 1956 roku.

W tematykę wystawy wprowadził zgromadzonych dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki, a następnie o jej myśli przewodniej opowiedzieli kuratorzy: Kinga Przyborowska z Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 oraz dr Piotr Grzelczak z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu.

Oficjalna część wernisażu zakończyła się złożeniem wieńców pod Grobem Nieznanego Żołnierza oraz pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Następnie można było zwiedzić wystawę w towarzystwie jej kuratorów i organizatorów.

* * *

65 lat temu, sfrustrowani pogarszającą się sytuacją materialno-bytową, robotnicy poznańskich zakładów pracy w pokojowym proteście wyszli na ulice miasta, domagając się poprawy swego losu, prawa do wolności i godnego życia. Determinacja manifestantów, do których wkrótce dołączyli kolejni mieszkańcy Poznania, rosła z minuty na minutę. Obok transparentów o treści społecznej czy ekonomicznej szybko pojawiły się hasła antyrządowe i narodowe, nadając manifestacji cech niepodległościowego powstania. Strajkowa gorączka ogarnęła miasto, nastroje radykalizowały się. Protest przerodził się w rzeczywistą walkę o niespotykanej dotąd zaciętości, którą władza w brutalny sposób spacyfikowała przy użyciu wojska.

Rządzący Polską komuniści nie poprzestali wyłącznie na stłumieniu poznańskiej rewolty siłą. W miasto i jego mieszkańców na przełomie czerwca i lipca 1956 uderzył propagandowy terror, a Czerwcową pamięć postanowiono unicestwić. W okresie PRL przez długi czas pamięć ta była zakazana, potem zaś koncesjonowana. „Kurtyna milczenia” skutecznie okrywająca Poznań, została ostatecznie zerwana dopiero w sierpniu 1980 r. za sprawą wielomilionowego ruchu społecznego „Solidarność”. To entuzjazm tych dni i działania podjęte m.in. przez ludzi „Solidarności” sprawiły, że robotniczy protest z 28 czerwca 1956 r. stał się obok Grudnia 1970 jednym z najważniejszych wydarzeń inicjujących marsz ku „Solidarności”, marsz ku wolności. Eksplozja Czerwcowej pamięci przyniosła wówczas Poznaniowi jego współczesny symbol – Pomnik Poznańskiego Czerwca 1956, którego odsłonięcie stało się jednym z najistotniejszych ogniw „karnawału Solidarności”.

Tym zagadnieniom poświęcona jest tegoroczna wystawa. Wielkoformatowa, plenerowa ekspozycja podzielona została na dwie zasadnicze części. Pierwsza to wprowadzenie do historii samego Czerwca 1956 – jego przyczyn i konsekwencji. Druga mówi o sile jego pamięci, pamięci, która po 1981 r. stała się fundamentem, na którym wzrastał wolny Poznań.

Przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu oraz Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 ekspozycja, bazuje na bogatym materiale ikonograficznym. Archiwalne fotografie zaprezentowane na wystawie pochodzą zarówno z prywatnych kolekcji, jak i zbiorów znajdujących się w zasobach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego w Poznaniu, Cyfrowego Repozytorium Lokalnego CYRYL, GaSo, Międzynarodowych Targów Poznańskich, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Ośrodka Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego – oddziału Biblioteki Raczyńskich, Polskiej Agencji Prasowej oraz Muzeum Niepodległości w Warszawie. Na wystawie po raz pierwszy zaprezentowane zostaną także unikatowe fotografie, pozyskane przez Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 w ciągu ostatnich lat.

Ekspozycja „Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć” jest nie tylko formą upamiętnienia Czerwca 1956, przygotowana została z myślą o popularyzowaniu wiedzy na jego temat. Po poznańskiej premierze, została zaprezentowana na Placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie, a następnie będzie ją można obejrzeć w pięciu miastach w Wielkopolsce.

Kuratorzy wystawy: Kinga Przyborowska (WMN), dr Piotr Grzelczak (IPN)

Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Wielkopolskie Muzeum Niepodległości

Wystawę na placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie można oglądać do 25 lipca 2021 r.

Miejsce i czas prezentacji wystawy w innych miastach:

Poznań, CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82 (27.06 – 30.06.2021)
Poznań, Stary Rynek (30.06 – 10.07.2021)
Leszno (28.07 – 06.08.2021)
Konin (10.08 – 19.08.2021)
Piła (22.08 – 31.08.2021)
Kalisz (3.09 – 13.09.2021)
Gniezno (16.09 – 26.09.2021)

Dodatkowe informacje:

Kinga Przyborowska – kierownik Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956

tel. 663 866 412, e-mail: k.przyborowska@wmn.poznan.pl

dr Piotr Grzelczak – Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Poznaniu

tel. 61 835 69 58, e-mail: piotr.grzelczak@ipn.gov.pl

Instytut Pamięci Narodowej Otwarcie wystawy „Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć” – Warszawa, 13 lipca 2021 - Aktualności -

Wyszukiwarka

Nawigacja

Aktualności

Otwarcie wystawy „Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć” – Warszawa, 13 lipca 2021

Wernisaż z udziałem m.in. prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Jarosława Szarka i dyrektora oddziału IPN w Poznaniu dr. hab. Rafała Reczka odbył się na placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie.