W dniach od 11 do 12 czerwca 2021 r. w Ratingen odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Plebiscyt górnośląski z 1921 roku – sto lat później. Akt samostanowienia czy geopolityczna rozgrywka?”.
Tematyka plebiscytu górnośląskiego z 20 marca 1921 r. w najnowszych badaniach dotyczących powstań śląskich jest dość zaniedbana, większy nacisk padał na aktywność zbrojną w ramach powstań. Celem konferencji w pierwszym rzędzie, po raz pierwszy w dotychczasowych badaniach jest spojrzenie na plebiscyt w kontekście międzynarodowym, poprzez porównanie innych podobnych głosowań, które w okresie po zakończeniu I wojny światowej odbyły się w Europie (bądź były planowane), m.in. w Szlezwiku, Sopronie, Karyntii, Warmii i Mazurach. Towarzyszy temu refleksja nad formą plebiscytu jako realizacji idei samostanowienia narodów. Z drugiej strony celem konferencji jest możliwie wszechstronne spojrzenie na przebieg kampanii plebiscytowej, samo głosowanie, jego wyniki i reakcje na nie po raz pierwszy w perspektywie umiędzynarodowionej: oprócz porównania modus operandi polskich i niemieckich stron zaangażowanych w plebiscyt ważne jest także przeanalizowanie stanowiska m.in. mocarstw sprzymierzonych czy Czechosłowacji, jako państwa żywotnie zainteresowanego obszarem górnośląskim. Do udziału w konferencji zaproszono ponad 30 historyków, z Polski, Niemiec, Austrii, Francji, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, co gwarantuje pogłębioną i zróżnicowaną wymianę poglądów.
Ze strony Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach na konferencji wystąpili:
- dr hab. Grzegorz Bębnik – Polskie organizacje konspiracyjne i paramilitarne w czasie walki plebiscytowej
- dr Sebastian Rosenbaum – Reakcje na wyniki głosowania polskiej i niemieckiej opinii publicznej
- dr Mirosław Węcki – Polski Komisariat Plebiscytowy jako narzędzie walki plebiscytowej
Współorganizatorami wydarzenia byli: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Muzeum w Gliwicach oraz Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, zaś ze strony niemieckiej Oberschlesisches Landesmuseum w Ratingen, Kulturreferent für Oberschlesien, Landeszentrale für politische Bildung w landzie Nadrenia Północna-Westfalia.
Retransmisja konferencji – 11 czerwca I dzień konferencji (tłumaczenie na język niemiecki).
Retransmisja konferencji – 11 czerwca I dzień konferencji (tłumaczenie na język polski).
Retransmisja konferencji – 12 czerwca II dzień konferencji (tłumaczenie na język niemiecki).
Retransmisja konferencji – 12 czerwca II dzień konferencji (tłumaczenie na język polski).