E-Księgarnia
A katów przecież także Pan Bóg stworzył… O Boże zstąp i zamieszkaj w sercach katów – to fragment wiersza „O Boże” Kazimiery Iłłakowiczówny, który zinterpretowała Ewa Dałkowska, rozpoczynając galę na zakończenie Festiwalu „Echa Katynia”.
Podczas Festiwalu, w dniach 22–25 października 2020 roku w kinie „Muranów,” zaprezentowanych zostało 10 filmów konkursowych, m.in. dokument „Women of the Gulag” – zbiór wywiadów z kobietami, które przeżyły terror Stalina w latach 30. XX wieku (reż. Marianna Yarovskaya) oraz „Nie obchodzi mnie, czy przejdziemy do historii jako barbarzyńcy” w reż. Radu Jude, który dotyczył zagłady ludności żydowskiej w 1941 r. w Odessie.
Poza konkursem pokazano 4 filmy powstałe w koprodukcji z Instytutem Pamięci Narodowej, w tym „Polmission” w reż. Jacka Papisa, który przybliżył zaangażowanie polskiego rządu w pomoc tzw. grupie Ładosia, która wraz z organizacjami żydowskimi fałszowała paszporty, aby uratować Żydów, a także film „20-40-20” w reż. Jarosława Minkowicza.
W czasie uroczystej gali finałowej w Teatrze Kamienica w Warszawie ogłoszono laureatów Festiwalu. Film łotewski „Noc ojca” w reż. Davisa Simanisa jr. zdobył pierwszą nagrodę jury I Międzynarodowego Festiwalu Filmów o Totalitaryzmach „Echa Katynia”. Obraz opowiada o ratowaniu Żydów przed niemiecką eksterminacją na Łotwie. Nagrodę publiczności otrzymała „Milcząca rewolucja” w reż. Larsa Kraume.
– Dzięki oku kamery i zdeterminowanym artystom udało się nam w tych dniach odwiedzić kilka kontynentów i co najmniej kilkanaście krajów. Wszystkie 10 konkursowych filmów, a także produkcje pokazane poza głównymi zmaganiami wywołały żywe reakcje widzów – napisał w liście skierowanym do uczestników gali dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Adam Hlebowicz.
W podsumowaniu Festiwalu przedstawiciel jury Piotr Szkopiak zauważył, że „gdy ogląda się takie filmy razem – to dostrzega się, jak wiele rozmaitych tematów jest jeszcze do poznania, o ilu historiach jeszcze się nie wie. To nie tylko historia – to są tematy ważne dzisiaj, może nawet bardziej niż kiedykolwiek – podkreślił Szkopiak.
Nagrodę im. Janusza Kurtyki, przyznaną przez IPN „za całokształt twórczości w dziedzinie totalitaryzmów”, otrzymała reżyser Hanna Zofia Etemadi. Wyróżnienie na ręce jej syna Piotra przekazał Karol Litwin, zastępca naczelnika Wydziału Notacji i Opracowań Multimedialnych Biura Edukacji Narodowej IPN.
Podczas gali zaprezentowano spektakl muzyczny „Dziesięć kroków. Memoriał warszawski 1944” w reż. Michała Konarskiego (muzyka i aranżacja: Dariusz Budkiewicz, teksty piosenek: Anna Żochowska). Składał się on z utworów opartych na wspomnieniach powstańców i ludności cywilnej przebywającej w stolicy podczas Powstania Warszawskiego. Wiersze i wspomnienia czytali: Ewa Dałkowska i Ilona Kucińska, ks. Stanisław Kicman, Dariusz Kowalski i Michał Konarski. Śpiewali: Weronika Kowalska, Klara Walicka, Marcin Januszkiewicz, Małgorzata Walenda, Dariusz Kowalski, Małgorzata Hutek, Marek Piekarczyk i Barbara Lubos. Muzycy: Karol Pyka, Paweł Pawłowski, Grzegorz Imielski i Dariusz Budkiewicz.
Tegoroczny Festiwal „Echa Katynia” odbył się w trudnych okolicznościach, ale mamy nadzieję, że następny Festiwal Instytut Pamięci Narodowej zorganizuje w warunkach wolnych od zagrożenia epidemicznego.