Instytut Pamięci Narodowej Rzeszów (Pobitno): Poszukiwania szczątków Kazimierza Człowiekowskiego ps. Niemsta - Komunikaty -

 

Kazimierz Człowiekowski urodził się 13 stycznia 1909 r. w Białobrzegach (obecnie dzielnica Krosna). Służbę wojskową odbywał we Włodzimierzu Wołyńskim, następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (studiów nie ukończył). Był aktywnym działaczem ZMW „Wici” i Stronnictwa Ludowego. W 1941 r. w Krośnie wstąpił do organizowanej przez Józefa Czuchrę „Orskiego” grupy dywersyjnej Narodowej Organizacji Wojskowej, która weszła w skład Armii Krajowej. Był zastępcą dowódcy ds. organizacyjnych oddziału partyzanckiego  OP-11. Walczył w akcji „Burza” na terenie inspektoratu jasielsko – krośnieńskiego AK. We wrześniu 1944 r. został wybrany do Powiatowej Radzy Narodowej w Krośnie i otrzymał funkcję kierownika referatu ogólnego starostwa powiatowego. 1 listopada 1944 r. został aresztowany przez UB za przynależność do Armii Krajowej i przekazany w ręce NKWD. Został zesłany do łagru w Borowiczach a, następnie do łagru w Swierdłowsku. Do Polski powrócił pod koniec 1947 r.  Po dojściu do zdrowia włączył się w legalną działalność polityczną reżimowego Stronnictwa Ludowego oraz Związku Byłych Uczestników Walki z Faszyzmem o Niepodległość i Demokrację. W 1949 r. został ponownie wybrany radnym Powiatowej Rady Narodowej. W lipcu tego roku został zatrzymany przez MO pod pretekstem nieprzychylnych dla władz komunistycznych wypowiedzi i przekazany w ręce Urzędu Bezpieczeństwa. Zdołał zbiec z siedziby PUBP w Krośnie i odtąd ukrywał się przed władzami bezpieczeństwa na terenie powiatów krośnieńskiego i brzozowskiego. Współpracował z uczestnikami konspiracji niepodległościowej, zarówno z członkami Zrzeszenia WiN, narodowcami, jak też ludowcami. Ostatecznie w niedzielę wielkanocną, 18 kwietnia  1954 r. został ciężko ranny podczas obławy MO/UB/WP w Korczynie. Rannego przewieziono do Polikliniki WUBP w Rzeszowie gdzie mimo operacji zmarł 19 kwietnia. 

W trakcie badań ujawniono pochówek trumienny mężczyzny w wieku powyżej 40 lat ze śladami mogącymi świadczyć o obrażeniach zadanych z użyciem broni palnej i po przeprowadzonej sekcji zwłok. Cechy biologiczne szkieletu wskazują, że odnalezione szczątki mogą należeć do poszukiwanego Kazimierza Człowiekowskiego. Szczątki zostaną poddane oględzinom antropologicznym oraz próbie identyfikacji genetycznej.

Bogusław Kleszczyński/IPN Rzeszów
05.10.2021