Instytut Pamięci Narodowej Twórcy na służbie. W służbie twórczości - Książki -

Twórcy na służbie. W służbie twórczości, red. Sebastian Ligarski, Warszawa 2013, 216 s.

Seria „Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.

W zamyśle komunistów środowiska twórcze miały legitymizować system w zamian za przyzwolenie na uprawianie swojego zawodu. Na wszelkie próby łamania dyscypliny ideowej i światopoglądowej władze odpowiadały zdecydowanym sprzeciwem i represjami. Nie oznaczało to, że nie zdawały sobie one sprawy z tego, że ludzie wywodzący się z tych środowisk wymagają innego podejścia, innych bodźców, by w pełni realizować powierzone im zadania. Starały się im to zapewniać poprzez cały system przywilejów i nagród. Z drugiej strony środowiska twórcze poszukiwały swojego miejsca w państwie totalitarnym, z zachowaniem poczucia osobistej wolności. Z czasem ta ich własna przestrzeń zaczęła się poszerzać i znacząco wpływać na postawy twórców wobec władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i całego systemu.

SPIS TREŚCI

Wstęp – Sebastian Ligarski 

TWÓRCY NA SŁUŻBIE

Stanisław Bereś
Agenci na froncie literackim

Jerzy Autuchiewicz
Z UB do ZLP. Przemilczany życiorys Aleksandra Omiljanowicza

Robert Klementowski
Literacki zapis zbrodni. Losy poety agenta Czesława Białowąsa

Anna Karolina Piekarska
„Jestem realistką" – czyli wróżka (nie tylko) w kabarecie

W SŁUŻBIE TWÓRCZOŚCI

Agnieszka Wójtowicz
„Prowadzić ludzi trudną drogą". Grotowski i polityka (1956–1964)

Piotr Kardela
„Autor jest z całą pewnością pisarzem". Działania Służby Bezpieczeństwa wobec Remigiusza Napiórkowskiego

Joanna Godlewska
Kryptonim „Melpomena". Służba Bezpieczeństwa a warszawskie środowisko teatralne w latach siedemdziesiątych XX w.

Anna Karolina Piekarska
Wieczór w „Melodii", czyli Kabaret pod Egidą w 1978 r.

Anna Idzikowska-Czubaj
Polska muzyka rockowa jako wentyl bezpieczeństwa

Wykaz skrótów