E-Księgarnia
Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził pierwsze prace sondażowe na terenie Kalwarii Wileńskiej w miejscu wskazywanym jako mogiła polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Krawczunami 13 lipca 1944 r. Celem prac jest weryfikacja, czy na badanym obszarze pozostają szczątki, które nie zostały ekshumowane w 1979 r.
Badania historyczne wskazują, iż w tym miejscu pochowano kilkudziesięciu żołnierzy Armii Krajowej poległych w bitwie pod Krawczunami (w ramach operacji „Ostra Brama”). Szacuje się, że w trzech zbiorowych mogiłach, zlokalizowanych przy figurze Matki Boskiej, pochowano pierwotnie od 30 do 76 osób. Niespełna 20 lat po wojnie sowieci wysadzili w powietrze część kaplic kalwaryjskich, a wraz z nimi zniszczono wspomnianą figurę.
W 1979 r. w ww. miejscu została przeprowadzona ekshumacja, a szczątki przeniesiono do mogiły na cmentarzu przy kościele kalwaryjskim. Zachodzi jednak uzasadnione podejrzenie, iż mogiły zostały ekshumowane częściowo i w pierwotnym miejscu wciąż mogą pozostawać szczątki polskich żołnierzy.
W 1992 r. wybudowano istniejące do dziś upamiętnienie, a na kamiennych tablicach umieszczono nazwiska lub pseudonimy 40 żołnierzy. Pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, na podstawie przeprowadzonych kwerend, ustalili nazwiska kolejnych ofiar, które nie zostały uwzględnione na upamiętnieniu.
W związku z powyższym, w oparciu o starania rodzin poległych żołnierzy oraz władz państwowych RP, podjęto decyzję o rozpoczęciu działań zmierzających do przebadania omawianego miejsca i ustalenia czy wciąż pozostają tam szczątki polskich żołnierzy.
Prace sondażowe przeprowadzone w tym tygodniu pozwoliły ustalić, że groby żołnierzy znajdują się nie pod dzisiejszym upamiętnieniem, ale poza jego obrębem. Ujawniono również fundamenty zniszczonej figury Matki Boskiej. Instytut Pamięci Narodowej w najbliższym czasie planuje kontynuację badań archeologicznych na terenie Kalwarii Wileńskiej.
Z wizytą na Litwie przebywa dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca Prezesa IPN i dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, mec. Anna Szeląg, zastępca dyrektora Biura oraz dr Dominika Siemińska, naczelnik Wydziału Kresowego BPiI. Wraz z Konstantym Radziwiłłem – Ambasadorem RP w Republice Litewskiej oraz Irminą Szmalec Konsulem RP w Wilnie oddali hołd polskim żołnierzom poległym pod Krawczunami.
21.09.2023 r.
BPiI