E-Księgarnia
Obchody 82. rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową odbyły się 14 lutego 2024 w Warszawie. Uczestnicy uroczystości wspólnie upamiętnili i oddali hołd wszystkim żołnierzom Armii Krajowej.
Uroczystości rozpoczęły się pod pomnikiem pierwszego komendanta głównego Armii Krajowej gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” przy ul. Chopina, gdzie zebrani złożyli wieńce i kwiaty. Punktem kulminacyjnym obchodów była uroczystość, która odbyła się w południe przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej przy ul. Wiejskiej.
Nie tylko dzisiaj powinny wybrzmiewać słowa wdzięczności kierowane do kobiet i mężczyzn, mieszkańców miast i wsi, którzy w obliczu najtrudniejszego dziejowego wyzwania podjęli walkę przeciwko niemieckiemu oraz sowieckiemu okupantowi. W czasach wojennej pożogi dali świadectwo poświęcenia, wielkiej odwagi i niezwykłej determinacji. Ich konspiracyjne zaangażowanie niosło nadzieję na wolność, było widomym znakiem, że Polska wciąż walczy i trwa – napisał w liście odczytanym przez wicemarszałka Sejmu Piotra Zgorzelskiego marszałek Sejmu Szymon Hołownia.
W czasie uroczystości głos zabrali m.in. szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk oraz marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska.
Następnie wspólnie odmówiono modlitwę, a pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej złożono wieńce.
Uroczystości zostały zorganizowane przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz z Zarządem Głównym Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Obchody rocznicowe z udziałem Instytutu Pamięci Narodowej odbyły się także w Katowicach, Krakowie i Łodzi.
***
14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową, która uważana jest za największe i najlepiej zorganizowane podziemne wojsko działające w okupowanej Europie.
Korzenie Armii Krajowej sięgają zawiązanej w nocy z 26 na 27 września 1939 r. przez grupę wyższych oficerów z gen. Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim na czele, przy współudziale prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, konspiracyjnej organizacji Służba Zwycięstwu Polski. Stała się ona zalążkiem rozbudowanego później Państwa Podziemnego. SZP została przekształcona w listopadzie 1939 r. w Związek Walki Zbrojnej. Decyzja o powstaniu AK była podyktowana koniecznością scalenia polskich konspiracyjnych oddziałów zbrojnych i podporządkowania ich rządowi RP w Londynie.
Kolejnymi dowódcami Armii Krajowej byli generałowie: Stefan Rowecki ps. Grot – do 30 czerwca 1943 r., Tadeusz Komorowski ps. Bór – do 2 października 1944 r., Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek – do 19 stycznia 1945 r. Dowódca Armii Krajowej podlegał Naczelnemu Wodzowi Polskich Sił Zbrojnych.
Dowiedz się więcej:
- Piotr Niwiński: Powstanie Armii Krajowej
- Materiały o Armii Krajowej na portalu przystanekhistoria.pl
- Film dokumentalny – „Armia Krajowa – armia inna niż wszystkie”
- Wykład dr. Macieja Korkucia – „Armia Krajowa – Wojsko Polskie w konspiracji”.
- Infografiki o Armii Krajowej
- Nieoficjalny hymn środowisk żołnierzy AK – Armia Krajowa.
- Armia Krajowa – świadectwa Niezwyciężonych. Cykl 5 fragmentów notacji IPN
- „80/80. Bohaterowie Armii Krajowej” – Cykl infografik prezentujących wybranych 80 bohaterów Armii Krajowej, zarówno tych powszechnie znanych, jak i tych, którzy nie zapisali się w społecznej świadomości historycznej.
- Nagranie dyskusji „Armia Krajowa – znana i nieznana” w ramach cyklu „Między mitem a rzeczywistością – najważniejsze wydarzenia XX wieku”.
- Postacie z Armii Krajowej śród wystaw z cyklu „Biografie elementarne”.
- Nagranie dyskusji – „Siła zbrojna Polskiego Państwa Podziemnego”.
Wydawnictwo IPN:
- Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. 1
- Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. 2
- Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, tom II, część 1, Czerwiec 1941 – kwiecień 1943
- Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, tom II, część 2, Czerwiec 1941 – kwiecień 1943