Instytut Pamięci Narodowej „CzasyPismo” nr 1(17)/2020 - CzasyPismo -

Jednym z wiodących tematów najnowszego numeru „CzasyPisma” jest kwestia losów książek, księgarń i bibliotek, a także księgarzy i bibliotekarzy w XX-wiecznych dziejach Górnego Śląska. Prezentujemy studia przypadków, wśród których ważne miejsce zajmują teksty poświęcone drugiemu obiegowi książki (i nie tylko), systemowi niezależnej produkcji i dystrybucji wydawnictw, głównie w latach osiemdziesiątych XX w., jak również kwestiom oddziaływania cenzury. Przyglądamy się też kuriozom wydawniczym (jak wielka kronika MO województwa katowickiego) i księgom bynajmniej nie literackim, ale o wielkim znaczeniu społecznym – jak „Spis obywateli-górników”, zawierający nazwiska prawie 10 tys. mieszkańców regionu deportowanych do ZSRR w 1945 r. Tym razem w piśmie wychodzimy nieco poza granice kraju i spoglądamy na podobne do górnośląskich doświadczenia w innych częściach Europy – tak jest w przypadku kilku tekstów o przymusowych wcieleniach do Wehrmachtu w czasie II wojny światowej mieszkańców Czechosłowacji i Francji.

„CzasyPismo” już w sprzedaży w sieci empik oraz w placówkach Poczty Polskiej

SPIS TREŚCI

• Andrzej Dróżdż, Między „zabezpieczeniem zbiorów” a bibliocydem. Zbiornica Księgozbiorów Zabezpieczonych w Katowicach / Bytomiu 1945–1955 
• Mariusz Patelski, Górnośląskie sprawy w działaniach opolskiej cenzury
• Adriana Dawid, Niepolskie. Zwalczanie czytelnictwa niemieckojęzycznych książek i gazet w województwie opolskim w latach stalinizmu
• Grzegorz Bębnik, Z historii niemieckich list proskrypcyjnych dla Polski
• Zbigniew Gołasz, Historia pewnej księgi „Spis polskich obywateli-górników wywiezionych do ZSRR z początkiem 1945 r. z terytorium Górnego i Opolskiego Śląska”
• Adam Dziurok, Topografia terroru 
• Adam Dziuba, O „resortowym” dziejopisarstwie. Kronika MO i SB z lat 1944–1975
• Marcin Mroziński, Mili ludzie, sprawni funkcjonariusze. Katowicka formacja ZOMO w obiektywie i opisie jej kronikarzy
• Sebastian Rosenbaum, „On mógłby szkolić nasze kadry”. Franciszek Szymiczek, bibliotekarz i agent 
• Bogusław Tracz, Antykwariusz
• Karol Chwastek, Słowo silniejsze od broni. Produkcja i dystrybucja niezależnej prasy na Górnym Śląsku w latach osiemdziesiątych XX wieku 
• Zbigniew Bereszyński, Wspomnienia z „drugiego obiegu” 
• O drukowaniu i dystrybucji „bibuły”. Wspomnienia z podziemia w województwie katowickim 
• Metoděj Chrástecký, „Prajsko”. Ziemia Hulczyńska, nietypowe pogranicze polsko-czeskie 
• Zdenko Maršálek, Znowu po „naszej” stronie? Byli żołnierze Wehrmachtu jako żołnierze czechosłowackiej armii na obczyźnie 
• Jiří Neminář, Mieszkańcy Ziemi Hulczyńskiej (Hlučínska) i ich służba w armii czechosłowackiej na obczyźnie 
• Frédéric Stroh, „Malgré-Nous”. Przymusowa rekrutacja do Wehrmachtu i Waffen SS w Alzacji i Mozeli. Historia i pamięć 
• Piotr Fuglewicz, Pomnik przechodni 
• Bernard Linek, „Pochód, jakiego w Katowicach od dłuższego czasu nie widziano…”. Obchody dziesiątej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego 
• Marek Jurkowski, Zapomniany starożytnik z Opola 
• Marcin Joachim Wiatr, „Rozpływa się czas i świat”. Wspomnienie o Arthurze Silbergleicie 
• Konrad Graczyk, Jeden z (nie)wielu. Sprawa karna nazistowskiego prokuratora Gerharda Pchalka 
• Piotr Hojka, Początki „władzy ludowej” w Wodzisławiu Śląskim 
• Dariusz Węgrzyn, Kiedy św. Barbara w kopalni nie była sama. Praca górnośląskich kobiet w kopalniach pod ziemią w 1945 roku 
• Anna Badura, „Magis amica veritas”. Znane i nieznane oblicze ks. Karola Nawy 
• Ewa Chudyba, Stanisław Niemczyk. Pragmatyk w służbie sanctum 
• Jarosław Neja, Jan Jurkiewicz (1957–2020)
• Jan Jurkiewicz, Górnicza „Solidarność”. Z dziejów Krajowej Komisji Koordynacyjnej Górnictwa „Solidarności”