Nawigacja

CzasyPismo

„CzasyPismo” nr 1-2(15-16)/2019

Tematem wiodącym numeru jest obecność i przemiany architektury Górnego Śląska w XX w., z uwzględnieniem wpływów polityki i debat ideowych na kształt budownictwa. Zwrócono uwagę na specyfikę regionalną, w tym tak charakterystyczny szczególnie dla architektury sakralnej okręgu przemysłowego śląski (neo)gotyk. Nie zabrakło spojrzenia na wyjątkowo istotny nurt modernizmu z okresu międzywojennego, mocno naznaczony piętnem kontrowersji polsko-niemieckiej. Ważnym wątkiem są zniszczenia substancji budowlanej – nade wszystko architektury pałacowej – w trakcie wojny oraz w dobie Polski „ludowej”. Z innych zagadnień warto zwrócić uwagę na blok tekstów dotyczących okresu powstań śląskich, w tym artykuł o roli kobiet w tym czasie, debatę o przełomie roku 1989 r. w województwie katowickim czy obraz mistrzostw świata na żużlu w Chorzowie w 1973 r. z perspektywy SB.

„CzasyPismo” już w sprzedaży w sieci empik oraz w placówkach Poczty Polskiej i księgarni IPN w Warszawie.

SPIS TREŚCI

  • Sebastian Rosenbaum, Bogusław Tracz, „Świadkowie prastarej sztuki ludowej”. Wokół górnośląskich kościołów drewnianych 
  • Dorota Głazek, Neogotyckie budownictwo sakralne w śląskim okręgu przemysłowym 
  • Kanon i antykanon myślenia o sztuce XIX-wiecznej jest wymysłem modernistycznym. Z prof. Wojciechem Bałusem rozmawiają Sebastian Rosenbaum i Bogusław Tracz
  • Izabela Kaczmarzyk, „Giszowiec. Nowa górnośląska wieś górnicza”, czyli o dziedzictwie miejsca „zbyt dobrego”, aby przetrwać…
  • Beata Piecha-van Schagen, Robotnicze mikroświaty
  • Adam Bednarski, Nowoczesność czy tradycja? Gliwickie zespoły mieszkaniowe z lat 1922–1939
  • Beate Störtkuhl, „Nowe międzynarodowe budownictwo” w polu narodowych napięć. Architektura okresu międzywojennego na polsko-niemieckim pograniczu
  • Grzegorz Bębnik, Adam Dziuba, Zrujnowane rezydencje górnośląskich magnatów
  • Edward Hałajko, Zabytkowe śródmieście Nysy. Zniszczenia i odbudowa w latach 1945–1955
  • Adam Dziurok, Zbudujemy nowy... kościół? O budownictwie sakralnym na Górnym Śląsku w latach 1945–1956
  • Bogusław Tracz, Odbudowa czy przebudowa? Powojenna rekonstrukcja gliwickiej starówki 
  • Sebastian Rosenbaum, Między rozmachem a nieudolnością. Zabrzańskie osiedle Helenka 
  • Zbigniew Gołasz, Kiedy zabrakło rąk do pracy. Jeńcy wojenni w przemyśle zabrzańskim w latach 1915–1918
  • Ryszard Mozgol, Gorący górnośląski maj 1919 r. 
  • Krzysztof Gwóźdź, Narastanie konfliktu. Powiat tarnogórski w pierwszej połowie 1919 r. 
  • Rafał Ludwikowski, I powstanie śląskie w powiecie tarnogórskim
  • Paweł Parys, Kobiety w powstaniach śląskich i działaniach plebiscytowych na Górnym Śląsku
  • Tobiasz Janikowski, Atak propagandowy w języku wroga. Kilka słów o górnośląskich gadzinówkach po I wojnie światowej
  • Adam Lisek, Górnoślązacy na Kresach w 1920 roku. Wspomnienia ppor. Edwarda Hankego, lekarza pułkowego 167 Bytomskiego Pułku Piechoty
  • Krzysztof Janus, Teodor Mężyk - rybnicka ofiara KL Mauthausen
  • Piotr Fuglewicz, Trzy groby, dwie ojczyzny. Iwan Adrianowicz Feszczenko-Czopowski 
  • Halina Gajdzik, Długa droga z Bobrownik do Bobrownik. Ksiądz Ignacy Rabsztyn (1903–1992), więzień Dachau, duszpasterz polonijny
  • Bogusław Tracz, „Osły wykonują swoje normy”. Kontestowanie współzawodnictwa pracy
  • Adam Dziuba, Na tropie sabotażystów i dywersantów. Aparat bezpieczeństwa w zakładach przemysłowych Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego w latach stalinizmu 
  • Ryszard Bednarczyk, W gimnazjalnej czapce i mundurze 
  • Grzegorz Majchrzak, Kryptonim „Tor”. Indywidualne mistrzostwa świata na żużlu w Chorzowie w 1973 r. pod lupą Służby Bezpieczeństwa
  • Adam Skwira, „Cofając się, bylibyśmy straceni jako koledzy”. Wspomnienie o strajku i pacyfikacji KWK „Wujek” 16 grudnia 1981 r. 
  • Agnieszka Przewłoka, Anna Badura, Wizyta Jana Pawła II w Katowicach w 1983 roku 
  • Zbigniew Bereszyński, Racja stanu czy represje? Służba Bezpieczeństwa na Górnym Śląsku wobec mniejszości niemieckiej w ostatniej dekadzie PRL 
  • Adam Dziuba, Jarosław Neja, Bogusław Tracz, Sebastian Rosenbaum, Wokół wyborów czerwcowych 1989 roku w województwie katowickim 
  • Katarzyna Gardecka, Górnicze pasje. Twórczość plastyczna środowisk górniczych na przykładzie rzeźby w węglu i graficie 
  • Publikacje IPN w Katowicach – s. 205.
do góry